Το 59% Κυπρίων υπέρ νομιμοποίησης της ευθανασίας

Το 59% των Κυπρίων φαίνεται να τάσσεται υπέρ της νομιμοποίησης της ευθανασίας σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής Κύπρου (ΕΕΒΚ) με στόχο τη διερεύνηση γνώσεων, στάσεων και αντιλήψεων του γενικού πληθυσμού σχετικά με την ευθανασία.

Σε δελτίο τύπου της ΕΕΒΚ, αναφέρεται ότι στόχος της έρευνας ήταν η καλύτερη κατανόηση της γενικής εικόνας που έχει η κυπριακή κοινωνία όσον αφορά την ευθανασία ή τον υποβοηθούμενο από γιατρό θάνατο ή την υποβοηθούμενη από γιατρό αυτοκτονία, καθώς και τη συμβολή των ευρημάτων στον κοινωνικό διάλογο που διεξάγεται για το θέμα, παρέχοντας στην πολιτεία επιπρόσθετα δεδομένα για το πώς  βλέπει η ευρύτερη κυπριακή κοινωνία τέτοιες διαδικασίες.

Ο επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας είναι ο Πρόεδρος της ΕΕΒΚ, Καθ. Κωνσταντίνος Ν. Φελλάς.

Τα ευρήματα της έρευνας

Συγκεκριμένα, η έρευνα ανέδειξε ότι περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες (59%) δήλωσαν ότι  συμφωνούν ή μάλλον συμφωνούν με τη νομιμοποίηση της ευθανασίας ή της υποβοηθούμενης από γιατρό αυτοκτονίας ή θανάτου στην Κύπρο.

Ακόμη, το 61% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι συμφωνεί ή μάλλον συμφωνεί ότι οι άνθρωποι έχουν  δικαίωμα να επιλέξουν τον θάνατο μέσω της ευθανασίας, με το 79% να υποστηρίζει ότι  το δικαίωμα αυτό μπορεί να το έχει κάποιος στην περίπτωση ανίατης και βασανιστικής χρόνιας αρρώστιας ή όταν έχουν εξαντληθεί όλα τα περιθώρια και οι επιλογές για  ανακούφιση του πόνου.

Αναφέρεται επίσης ότι το θέμα της ευθανασίας και της υποβοηθούμενης από γιατρό αυτοκτονίας ή  θανάτου φαίνεται να ενδιαφέρει την κοινή γνώμη της Κύπρου, αφού η πλειοψηφία των  συμμετεχόντων στην έρευνα (47%) δήλωσε ότι έχει κάποιες γνώσεις για το θέμα, ενώ ένα 19% δήλωσε ότι έχει ακριβείς γνώσεις. Αυτό διαφαίνεται και από τη δήλωση της  πλειοψηφίας των συμμετεχόντων (69%), που δήλωσε ότι γνωρίζει πως σε κάποιες άλλες χώρες της Ευρώπης η ευθανασία είναι νόμιμη διαδικασία.

Σύμφωνα με την έρευνα, το διαδίκτυο φαίνεται να είναι το κυρίαρχο μέσο ενημέρωσης για το θέμα της ευθανασίας, αφού το επέλεξε το 65% των συμμετεχόντων, ενώ ακολουθεί με αρκετή  διαφορά η ενημέρωση από την τηλεόραση (23%) και από εφημερίδες/ενημερωτικά  περιοδικά (20%).

Σχετικά με την ενημέρωση για το θέμα, το 11% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι έχει λάβει μέρος σε εκδήλωση ή έχει παρακολουθήσει κάποια παρέμβαση  σχετικά με την ευθανασία. Σε ερώτηση αν γνωρίζουν κάποια περίπτωση ευθανασίας ή υποβοηθούμενης από γιατρό αυτοκτονίας ή θανάτου στον προσωπικό ή ευρύτερο κοινωνικό τους κύκλο, ένα ποσοστό 9% των συμμετεχόντων απάντησε θετικά. 

Προστίθεται ότι στην καταγραφή στάσεων και αντιλήψεων, οι βασικοί λόγοι για  τους οποίους στερείται κάποιος το δικαίωμα στην ευθανασία, είναι πνευματικοί και/ή θρησκευτικοί (40%), όπως επίσης και το νομοθετικό κενό που υπάρχει σχετικά με το θέμα (31%).

Στην περίπτωση όμως που το νομικό πλαίσιο της Κύπρου καθιστούσε νόμιμη την ευθανασία ή την υποβοηθούμενη από γιατρό αυτοκτονία ή θάνατο με ρητή συγκατάθεση του ατόμου, η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (63%) συμφωνεί ή μάλλον συμφωνεί ότι η πρακτική αυτή θα ήταν αποδεκτή.

Επιπρόσθετα, στην περίπτωση που η ευθανασία ήταν κοινωνικά και ιατρικά αποδεκτή και νομικά επιτρεπόμενη στην Κύπρο, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (48%) δήλωσε ότι συμφωνούσε ή μάλλον θα συμφωνούσε εάν κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο επέλεγε να  βάλει τέλος στη ζωή του μέσω αυτής της διαδικασίας.

Λίγο πιο πάνω από τους μισούς συμμετέχοντες όμως (55%) δήλωσαν ότι διαφωνούν ή μάλλον διαφωνούν με την  εφαρμογή αυτών των πρακτικών σε παιδιά από την ηλικία των 12 ετών και άνω. Σε παρόμοιο ερώτημα που αφορά σε παιδιά ανεξαρτήτου ηλικίας με ανίατες ασθένειες, οι  μισοί σχεδόν συμμετέχοντες (49%) συνεχίζουν να διαφωνούν ή μάλλον να διαφωνούμε με  την εφαρμογή αυτών των πρακτικών. 

Ακόμη, ένα ποσοστό 37% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι η αναφορά στην ευθανασία  προκαλεί θλίψη, ενώ ένα εξίσου σημαντικό ποσοστό (29%) δήλωσε ότι μια τέτοια αναφορά δεν προκαλεί ενόχληση.

Σημειώνεται ότι η συντριπτική πλειοψηφία (89%) συμφωνεί ή μάλλον συμφωνεί ότι πρέπει να διεξάγεται ιατρική έρευνα για διαπίστωση της σωματικής και ψυχικής κατάστασης των ασθενών που αιτούνται την υποβοηθούμενη από γιατρό αυτοκτονία ή θάνατο. 

Έναρξη διαλόγου για την ευθανασία

Στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, συζητήθηκε σήμερα η ανάγκη για ενημέρωση και η έναρξη κοινωνικού διαλόγου με θέμα την ευθανασία στην Κύπρο, καθώς η αποδοχή ή όχι της ευθανασίας αποτελεί διαχρονικά ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα κοινωνικά θέματα.

Με το τέλος της συνεδρίας, η Ειρήνη Χαραλαμπίδου, Βουλευτής ΑΚΕΛ και Πρόεδρος της Επιτροπής, σημείωσε ότι η έρευνα της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου αποτελεί την πρώτη τεκμηριωμένη προσέγγιση των απόψεων της κοινωνίας για την ευθανασία. «Όλα δείχνουν προς την κατεύθυνση της αποδοχής μιας τέτοιας νομοθετικής προσέγγισης από πλευράς κοινωνίας» ανέφερε, προσθέτοντας ότι θετική είναι και η τοποθέτηση του Υπουργείου Υγείας, που είναι υπέρ του να δοθεί το δικαίωμα στην ευθανασία υπό αυστηρούς όρους και κατόπιν διαλόγου με τις ιατρικές ομάδες.

Τόνισε επίσης ότι πρέπει να υπερασπιστούμε το δικαίωμα ενός ασθενούς, ο οποίος πάσχει από ασθένεια από την οποία θα καταλήξει βάσει ιατρικής γνωμοδότησης να επιλέγει τον τρόπο που θα φύγει από τη ζωή.

Από την πλευρά της, η Ρίτα Σούπερμαν, Βουλευτής ΔΗΣΥ, ανέφερε ότι τα διλήμματα για την εφαρμογή ενός νομοθετικού πλαισίου για το ενημερωμένο δικαίωμα στον θάνατο και την αυτονομία του ατόμου ακόμα παραμένουν. «Αυτό που εξετάζουμε εδώ δεν είναι το δικαίωμα στον θάνατο, αλλά το δικαίωμα να σκοτωθείς από γιατρό ή το δικαίωμα στην υποστήριξη στην αυτοκτονία», είπε, προσθέτοντας ότι η ευθανασία απαιτεί δύο άτομα για να την καταστήσουν δυνατή και μια «συνένοχη κοινωνία» για να την κάνει αποδεκτή.

Ο Παύλος Μυλωνάς, Βουλευτής ΔΗΚΟ, σημείωσε ότι η παθητική ευθανασία εφαρμόζεται άτυπα στην Κύπρο και χαρακτήρισε την ενεργητική ευθανασία ως «μια επικίνδυνη γραμμή μεταξύ της δολοφονίας και της απάλυνσης του πόνου του ασθενούς». Τα στοιχεία της έρευνας της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου είναι χρήσιμα, ωστόσο μια έρευνα απευθυνόμενη στους ασθενείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο θα μας έδινε την απάντηση, τόνισε ο κ. Μυλωνάς, προσθέτοντας ότι το θέμα είναι ευαίσθητο.

Ακόμη, ο κ. Μυλωνάς ήγειρε το θέμα των ανηλίκων και της τρίτης ηλικίας, καθώς και της συμφωνίας του ασθενούς με τους γιατρούς. «Ποιος θα εκτελέσει τη δολοφονία, με ή χωρίς εισαγωγικά; Ποιος θα πάρει την απόφαση αν ο ασθενής δεν είναι σε θέση να την πάρει;» διερωτήθηκε, προσθέτοντας ότι το θέμα είναι τι λένε και τι σκέφτονται οι ασθενείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ασθένειάς τους.

Με τη σειρά του, ο Κωνσταντίνος Φελλάς, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου, ανέφερε ότι σύμφωνα με την έρευνα, έξι στους δέκα συμμετέχοντες δήλωσαν ότι συμφωνούν με τη νομιμοποίηση της ευθανασίας και ότι οι συνάνθρωποί μας έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν τον θάνατο μέσω της ευθανασίας, προσθέτοντας ότι οκτώ στους δέκα υποστηρίζουν ότι αυτό το δικαίωμα μπορεί να το έχει κάποιος σε περίπτωση ανίατης και βασανιστικής χρόνιας ασθένειας ή όταν έχουν εξαντληθεί όλα τα περιθώρια για ανακούφιση του πόνου.

«Η κοινωνία στέλνει μήνυμα στην πολιτεία για θεσμοθέτηση και νομιμοποίηση της ευθανασίας», ανέφερε, προσθέτοντας ότι η γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου είναι ομόφωνη υπέρ της νομιμοποίησης της εκούσιας ευθανασίας με έγκυρη και ενημερωμένη συγκατάθεση του ασθενούς. «Η νομιμοποίηση της ευθανασίας δεν είναι υποκατάστατο μιας αποτελεσματικής ανακουφιστικής φροντίδας που το κράτος είναι υποχρεωμένο να παράσχει στους συμπολίτες μας», υπέδειξε. «Είναι το δικαίωμα σε έναν αξιοπρεπή θάνατο ή η υποχρέωση σε μια επώδυνη διαβίωση;», διερωτήθηκε ο κ. Φελλάς.   

Από την πλευρά του, ο πατήρ Γεώργιος Χριστοδούλου, Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου, δήλωσε ότι η άποψη της Εκκλησίας είναι διαχρονική και μπορεί να ακούγεται σκληρή, επειδή τα φιλάνθρωπα διλήμματα που τίθενται ενδεχομένως γίνονται οριακά και εκλαμβάνονται ως αφιλάνθρωπα.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Για την Εκκλησία, η ευθανασία, είτε είναι ενεργητική είτε παθητική, θεωρείται αφαίρεση ζωής. Αν είναι θεληματική, θεωρείται ως υποβοηθούμενη αυτοκτονία. Αν δεν είναι θεληματική, δεν διαφέρει από τη δολοφονία», τόνισε, υποδεικνύοντας ότι, όταν τίθεται το θέμα του θανάτου υπό προβληματισμό, ουσιαστικά τίθεται και το θέμα της αρχής της ζωής.

Της Ουρανίας Στυλιανού