Τα μαθήματα που δίδαξε η πανδημία COVID-19

Εξάγοντας συμπεράσματα από την εμπειρία της πανδημίας, Ευρωπαίοι ειδικοί για την Υγεία συγκεντρώθηκαν στη Λεμεσό για να συζητήσουν τρόπους για να προχωρήσουμε μπροστά, ενισχύοντας την ετοιμότητα του συστήματος υγείας, προκειμένου να αποφευχθεί μια επόμενη πανδημία, στη συνάντηση υψηλού επιπέδου «Covid-19: Ο δρόμος προς τα εμπρός μετά την πανδημία». Στο Συνέδριο συμμετείχαν η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, Υπουργοί Υγείας της ΕΕ, ο διευθυντής της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας του ΠΟΥ, Χανς Κλούγκε, η διευθύντρια του ECDC, Άντρεα Άμμον και άλλοι ειδικοί.

Ο Υπουργός Υγείας, αναφέρθηκε στις ενέργειες που έγιναν στην Κύπρο για αντιμετώπιση της πανδημίας και στη διατύπωση σχεδίου δράσης για αντιμετώπιση της κατάστασης και προετοιμασίας, ακόμη και για το χειρότερο σενάριο. Ο Υπουργός αναφέρθηκε, στο ρόλο των κρατικών νοσοκομείων που ορίστηκαν να δέχονται κρούσματα COVID-19, τα οποία ενίσχυσαν τις υπηρεσίες και τις ικανότητές τους, με αγορά ιατρικού εξοπλισμού και αναλώσιμων υλικών, πρόσληψη επαγγελματιών υγείας, ανάπτυξη κλινών σε θαλάμους COVID-19 και επέκταση της χωρητικότητάς τους σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. «Σταδιακά, αποκτήθηκε γνώση και εμπειρία και μπορέσαμε να διατηρήσουμε χαμηλά τα ποσοστά θνησιμότητας, καταλαμβάνοντας υψηλή κατάταξη σε σύγκριση με άλλες χώρες σε αυτόν τον τομέα», υπογράμμισε, σημειώνοντας ότι οι ασθενείς χωρίς COVID-19 ανακατευθύνθηκαν σε νοσοκομεία του ιδιωτικού τομέα. μείωση της επιβάρυνσης των κρατικών νοσοκομείων.

Ο κ. Χατζηπαντέλα αναφέρθηκε στον κομβικό, όπως είπε, ρόλο που είχε το νεοσύστατο Γενικό Σύστημα Υγείας, καθώς οι πολίτες είχαν εύκολη πρόσβαση στους προσωπικούς τους γιατρούς που ασχολούνταν με τη διαχείριση ύποπτων και επιβεβαιωμένων κρουσμάτων COVID-19.  Είπε ακόμη, ότι αρκετοί επιδημιολογικοί δείκτες παρακολουθούνταν σε εβδομαδιαία βάση για την ακριβή εκτίμηση της επιδημιολογικής κατάστασης στην Κύπρο. «Μια επιστημονική συμβουλευτική επιτροπή για την πανδημία COVID-19, η οποία συγκροτήθηκε από νωρίς, εξέτασε όλα τα διαθέσιμα δεδομένα και πρότεινε συγκεκριμένα μέτρα για την COVID-19. Η χρήση μη φαρμακευτικών παρεμβάσεων, όπως μάσκες προσώπου, σωματική απόσταση, περιορισμός ή περιορισμός της κίνησης και μεγάλες συγκεντρώσεις, ήταν καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας με βάση αυτά τα δεδομένα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος στο σύστημα «Δοκιμή, ανίχνευση και απομόνωση», ο Χατζηπαντελά είπε ότι η Κύπρος επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό σε αυξημένες δοκιμές και ενισχυμένη ιχνηλάτηση επαφών, για ταχεία απομόνωση στενών επαφών. Επίσης, στα μέσα Νοεμβρίου 2020 ξεκίνησε ένα πρόγραμμα ευρείας κλίμακας τεστ σε όλο τον πληθυσμό, το οποίο είναι προσβάσιμο δωρεάν σε όλα τα άτομα ανεξαρτήτως συμπτωμάτων. Σύμφωνα με τον Υπουργό, η Κύπρος είχε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά διαγνωστικών εξετάσεων παγκοσμίως σε αναλογία με τον πληθυσμό της, επιτρέποντας την ταχεία ανίχνευση και απομόνωση περιπτώσεις, περιορίζοντας έτσι την εξάπλωση του ιού. Ο κ. Χατζηπαντέλας αναφέρθηκε επίσης, στα αυστηρά μέτρα που λήφθηκαν σε αεροδρόμια και λιμάνια. 

Τονίζοντας τη σημασία του να είσαι μέλος της ΕΕ, είπε ότι, όταν τα εμβόλια έγιναν διαθέσιμα, η Κύπρος, έχοντας διαμορφώσει τη στρατηγική εμβολιασμού της, διέθεσε γρήγορα πόρους για την προώθηση του εμβολιασμού. «Η αποτελεσματικότητα του προγράμματος είναι πλέον εμφανής, από το γεγονός ότι το 86,1% του ενήλικου πληθυσμού στην Κύπρο είναι πλέον πλήρως εμβολιασμένο, ενώ το 86,5% των πολιτών άνω των 60 ετών έχει λάβει τρίτη δόση», είπε. Αναφέρθηκε επίσης, στην ανάγκη επιτάχυνσης των ψηφιακών τεχνολογιών και την καθιέρωση της εξ αποστάσεως εργασία, εκπαίδευση και άλλα ψηφιακά εργαλεία, που βοήθησαν σημαντικά στη διαχείριση της πανδημίας. Ο Υπουργός Υγείας έκανε επίσης, αναφορά στην ψυχική υγεία. «Η πανδημία είχε σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία παγκοσμίως, τον οποίο θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε επενδύοντας στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας μας», είπε.

«Υπάρχει ανάγκη, να επανεξετάσουμε την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση της πανδημίας και να συνεχίσουμε να επενδύουμε, στην ενίσχυση της ικανότητας και της ανθεκτικότητας του συστήματος υγείας μας και στη βελτίωση των συστημάτων επιτήρησής μας, τόσο για λοιμώδεις όσο και για χρόνιες ασθένειες», κατέληξε ο υπουργός.

Η Ευρωπαία Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, στην ομιλία της, εστίασε στην πανδημία, την απάντηση της ΕΕ, αλλά και άλλες πρωτοβουλίες υγείας που προωθεί η ΕΕ, όπως η καταπολέμηση του καρκίνου ή η παροχή βοήθειας στους Ουκρανούς ασθενείς.

Η κ. Κυριακίδου είπε ότι είναι καιρός να προετοιμαστούμε για πιθανά κύματα κορωνοϊού, καθώς ήδη βλέπουμε αύξηση σε όλους τους δείκτες σε αρκετές χώρες. Τόνισε, ότι ο εμβολιασμός και η ενίσχυση παραμένουν το ισχυρότερο πλεονέκτημα κατά του ιού.

«Τα εμβόλιά μας, έχουν σώσει τουλάχιστον 20 εκατομμύρια ζωές σε όλο τον κόσμο. Θα συνεχίσουν να το κάνουν, καθώς διανύουμε τον τέταρτο χρόνο της πανδημίας. Έτσι, θα επαναλάβω την έκκλησή μου προς όλα τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ισχυρές στρατηγικές εμβολιασμού για τους επόμενους μήνες».

Ωστόσο, σημείωσε ότι είναι επίσης σημαντικό να ενισχυθεί η ικανότητα των συστημάτων επιτήρησης να παρακολουθούν την εξάπλωση του ιού. Επίσης, υπάρχει ανάγκη για στρατηγικές που, εάν χρειαστεί, θα επαναφέρουν αποτελεσματικά μέτρα για τη δημόσια υγεία και θα ενισχύσουν την ικανότητα του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. «Θα πρέπει επίσης, να επικεντρωθούμε στην καλύτερη κατανόηση των αιτιών και των συνεπειών του long Covid», πρόσθεσε.

«Μαζί, μπορούμε να κάνουμε μια πραγματική διαφορά και να ενισχύσουμε την ικανότητα της ΕΕ να θεραπεύει, να προλαμβάνει, να προστατεύει, να προετοιμάζεται και να ανταποκρίνεται σε κρίσεις υγείας με διαρκή τρόπο – αυτόν τον χειμώνα και μετά», επισήμανε.

Η κ. Κυριακίδου αναφέρθηκε στην ΕΕ ως «το φαρμακείο του κόσμου». Είπε ότι, χάρη στην αλληλεγγύη και τον συντονισμό, «κάνουμε σημαντικά βήματα για τη δημιουργία μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, που θα μας επιτρέψει να υλοποιήσουμε τις βασικές μας προτεραιότητες στον τομέα της υγείας».

Η φαρμακευτική μεταρρύθμιση που έρχεται στις αρχές του επόμενου έτους, θα διαμορφώσει το έργο μας σε αυτόν τον τομέα για τις επόμενες δεκαετίες, είπε, προσθέτοντας, ότι αυτό θα διασφαλίσει ότι όλοι οι ασθενείς θα έχουν πρόσβαση σε οικονομικά προσιτά, καινοτόμα, υψηλής ποιότητας, ασφαλή, βιώσιμα και αποτελεσματικά φάρμακα, όταν τα χρειάζονται, και ανεξάρτητα από το πού ζουν στην ΕΕ, υποστηρίζοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα και την ικανότητα καινοτομίας της φαρμακοβιομηχανίας της ΕΕ.

«Τέλος, η φιλόδοξη πρότασή μας για έναν πραγματικό Ευρωπαϊκό Χώρο Δεδομένων Υγείας θα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη νέων και καινοτόμων θεραπειών, εμβολίων ή ιατρικών συσκευών που σώζουν ζωές που θα μπορούν στη συνέχεια να διατεθούν στους ασθενείς, ανεξάρτητα από το πού ζουν στην ΕΕ», πρόσθεσε η κ. Κυριακίδου.

Ανακοίνωσε επίσης, την έναρξη μιας νέας Παγκόσμιας Στρατηγικής για την Υγεία της ΕΕ τον Νοέμβριο, που θα αντιμετωπίσει τα δομικά παγκόσμια κενά και αδυναμίες, «έτσι μπορούμε να αποκρούσουμε μελλοντικές απειλές για την υγεία μαζί με τους διεθνείς εταίρους μας», καθώς η πανδημία είναι παγκόσμιο ζήτημα.

Όσον αφορά τα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων, η Επίτροπος είπε ότι έχουν αναφερθεί περισσότερα από 60.000 κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων παγκοσμίως. Σημείωσε ότι, ενώ τα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων μειώνονται στην ΕΕ, η απειλή δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, η HERA πρωτοστάτησε στην προμήθεια πάνω από 330.000 εμβολίων και πάνω από 10.000 θεραπευτικών μαθημάτων του θεραπευτικού Tecovirimat, για τη διανομή στα κράτη μέλη και την προστασία των πολιτών, είπε.

Η Επίτροπος, αναφέρθηκε και στο φιλόδοξο Σχέδιο της Ευρώπης για Καταπολέμηση του Καρκίνου. Υπογράμμισε ότι με αυτό το σχέδιο, για πρώτη φορά, «έχουμε ένα φιλόδοξο και καλά χρηματοδοτούμενο σχέδιο σε επίπεδο ΕΕ, που μας επιτρέπει να αναλάβουμε αποφασιστικά μέτρα για να αλλάξουμε την πραγματικότητα για τους καρκινοπαθείς, τις οικογένειες τους και τις κοινωνίες μας».

Σημείωσε, ότι αυτό συνοδεύεται από ισχυρή οικονομική υποστήριξη 4 δισεκατομμυρίων ευρώ, προσθέτοντας ότι η πρόταση για νέες συστάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου καρκίνου είναι η τελευταία σημαντική πρωτοβουλία που προκύπτει από την άριστη συνεργασία με τα κράτη μέλη, τους ειδικούς και την επιστημονική κοινότητα.

Ο Οκτώβριος είναι Μήνας Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Μαστού, είπε και ανακοίνωσε ότι θα συμμετάσχει στην πορεία της Europa Donna, «Μάθημα με τις ροζ φιγούρες 2022», το Σάββατο.

Τέλος, η Επίτροπος αναφέρθηκε στην υποστήριξη της ΕΕ στους Ουκρανούς ασθενείς. Είπε, ότι μέχρι στιγμής, 18 χώρες της ΕΕ και του ΕΟΧ έχουν δεχθεί περισσότερους από 1.300 ασθενείς για θεραπεία σε νοσοκομεία σε όλη την Ευρώπη. «Με τον χειμώνα μπροστά μας, οι ανάγκες ιατρικών εκκενώσεων ενδέχεται να αυξηθούν τους επόμενους μήνες», πρόσθεσε.

Από πλευράς του ο Διευθυντής Περιφέρειας Ευρώπης του ΠΟΥ, είπε ότι η μόνη απάντηση σε μια παγκόσμια κρίση όπως αυτή της πανδημίας «είναι είναι μια κοινή διεθνής συνεργασία και η αλληλεγγύη». Αναφέρθηκε, στις προσπάθειες αντιμετώπισης της πανδημίας επισημαίνοντας ότι η COVID-19 έχει αναδείξει τη σημασία της ΕΕ, ως βασικού παγκόσμιου παράγοντα υγείας. Όπως είπε, η πανδημία υπενθύμισε ότι πρέπει να επιταχυνθεί δραστικά ο εντοπισμός, η επιτήρηση και η ετοιμότητα των συστημάτων υγείας για αντιμετώπιση πολλαπλών επειγόντων περιστατικών υγείας που εκτυλίσσονται.

«Σήμερα, ωστόσο, εξετάζουμε επίσης θετικές πτυχές της υγείας και της ευημερίας, εφαρμόζοντας διδάγματα, καθιστώντας την περιοχή μας ασφαλέστερο μέρος, καλύτερα εξοπλισμένο για να αντιμετωπίσει μελλοντικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και πιο αποφασισμένοι να ενισχύσουμε την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας ως βάση για καθολική κάλυψη υγείας», ανέφερε.

Τόνισε, τη σημασία της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας ως θεμέλιο για την καθολική κάλυψη υγείας. «Οι πανδημίες δεν αντιμετωπίζονται στα νοσοκομεία, αλλά στις κοινότητες και την πρωτοβάθμια περίθαλψη», είπε.

Ο κ. Κλούγκε υπογράμμισε επίσης, τη σημασία της ενδυνάμωσης των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, λέγοντας ότι είναι μια ωρολογιακή βόμβα. Σημείωσε, ότι πολλοί από αυτούς είναι κοντά στη συνταξιοδότηση, ενώ πολλοί περισσότεροι είναι εξουθενωμένοι, λόγω της πανδημίας.

Επιπλέον, σημείωσε τη σημασία των επιστημονικών και τεκμηριωμένων ενεργειών και τον ρόλο που έπαιξαν οι ψευδείς ειδήσεις και η παραπληροφόρηση, κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Αναφέρθηκε, στη λειτουργία του γραφείου του ΠΟΥ στην Κύπρο. «Η τοποθέτηση αυτού του γραφείου δεν είναι τυχαία. Η Κύπρος έχει εδώ και πολύ καιρό γεωπολιτική σημασία, σε ισχυρή θέση για να διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο στην υγεία πολύ πέρα από τα σύνορά της. Αποτελεί πολιτικό σημείο εισόδου για επαφές, με άλλες περιοχές στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης και είναι κόμβος μετανάστευσης», ανέφερε.