Σύσκεψη στο Προεδρικό για «Υγεία σε όλους»

Σύσκεψη με θέμα «Υγεία για όλους» συγκάλεσε για σήμερα στις 9:30 π.μ. ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασίαδης, στο Προεδρικό Μέγαρο.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, στη σύσκεψη θα συμμετέχουν αρμόδιοι Υπουργοί και φορείς, καθώς θα γίνει ανασκόπηση της πορείας υλοποίησης του κυβερνητικού προγράμματος από το 2013 στον πυλώνα αυτό.

Ακόμη, θα συζητηθούν μελλοντικές δράσεις που έχουν δρομολογηθεί από την Κυβέρνηση, με στόχο τη δημιουργία ενός ανθεκτικού και αποτελεσματικού σχεδίου υγείας, το οποίο θα παρέχει τη δυνατότητα καθολικής πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη στην Κύπρο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η σύσκεψη συγκαλείται εν μέσω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το Γενικό Σχέδιο Υγείας (ΓεΣΥ) μετά και τις επισημάνσεις του ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη για αδυναμίες στη λειτουργία του.

Πορίσματα του Γενικού Ελεγκτή

Σύμφωνα με στοιχεία από την δημοσιευμένη έκθεση του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας, καταγράφηκαν καταχρήσεις κατά την εφαρμογή του ΓεΣΥ μέσα σε αυτά τα 3 χρόνια και από το 2021 υπήρξαν δηλώσεις από αρμόδιους φορείς ότι θα ληφθούν μέτρα για τον έλεγχο των καταχρήσεων και πρωτόκολλα τα οποία θα καθόριζαν τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις για κάθε ιατρική πράξη.

Συγκεκριμένα διαπιστώθηκε μεγάλη αύξηση των δαπανών του ΟΑΥ, η οποία είναι δυσανάλογη της αύξησης του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (ΑΕΠ) της χώρας και δυνατόν να εξελιχθεί σε πηγή δημοσιονομικού κινδύνου.

Ακόμη, ο Γενικός Ελεγκτής παρέθεσε στοιχεία αναφορικά με τους λόγους αύξησης των δαπανών του ΟΑΥ και ανέφερε ότι ο οργανισμός ακολουθεί πολιτική αδιαφάνειας αναφορικά με τη σύναψη συμβάσεων με τα νοσηλευτήρια, στη βάση «αυθαίρετων» και μη αντικειμενικών κριτηρίων, με διαφορετικές τιμές μονάδας για κάθε νοσηλευτήριο.

Πρόσθεσε ότι η αύξηση των δαπανών του ΟΑΥ είναι σε τόσο μεγάλο βαθμό που καθίστανται δυσανάλογες ακόμη και με την αύξηση των εσόδων του, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να ενεργεί στη βάση ελλειμματικού προϋπολογισμού, γεγονός που αποτελεί ουσιαστικό κίνδυνο και απειλεί τη βιωσιμότητα του ΓΕΣΥ.

Όσον αφορά τις αυξημένες ιατρικές πράξεις από παροχείς υγείας όπως επισκέψεις σε ειδικούς ιατρούς, διαγνωστικές εξετάσεις κλπ., είχαν δικαιολογηθεί ότι οφείλονταν στην αυξημένη ζήτηση που υπήρχε πριν την εφαρμογή του ΓεΣΥ εφόσον πολλοί ασθενείς περίμεναν την εφαρμογή του για να προβούν σε εξετάσεις κ.ά.

Όπως ανέδειξε η έκθεση του γενικού ελεγκτή, σχετικά με τον προϋπολογισμό του ΟΑΥ για το 2021, είχε προβλεφθεί ότι θα είχε πλεόνασμα €5,8 εκατ.

Σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο έτος με τον ΠτΔ Νίκο Αναστασιάδη και τον τότε Υπουργό Υγείας Κωνσταντίνο Ιωάννου, ο Πρόεδρος του ΟΑΥ Θωμάς Αντωνίου είχε δηλώσει ότι «είναι κοινή μας διαπίστωση ότι το ΓεΣΥ πατάει γερά ενώ πέραν από το γεγονός ότι έχει γίνει αποδεκτό από το σύνολο του κυπριακού λαού και από πλευράς οργάνωσης πατάει γερά».

Αναφορικά με τις καταχρήσεις ο κ. Αντωνίου τότε είχε διευκρινίσει ότι «είναι πολυεπίπεδο το σύστημα, δεν φταίει ο κόσμος, δεν φταίνε οι ιατροί και όλοι μαζί πρέπει να συνεργαστούμε και να περιορίσουμε αυτό το φαινόμενο».

Τι διαδραματίζεται το 2022

Τους τελευταίους μήνες φαίνεται να συνεχίζουν τα προβλήματα και οι προκλήσεις στο ΓεΣΥ, με αυξημένες δαπάνες, αναζήτηση τρόπων για αντιμετώπιση των καταχρήσεων και ανυπολόγιστο πολιτικό κόστος.

Σε επιστολή του ο Γενικός Ελεγκτής του κράτους ανέφερε ότι «ο ΟΑΥ έχει ανεχθεί και επιτρέψει εκτόξευση του σκέλους των δαπανών σε τέτοιο βαθμό, ώστε αυτές να είναι δυσανάλογες ακόμη και αυτής της αύξησης των εσόδων».

«Η εικόνα για τα δημόσια οικονομικά γίνεται ακόμη πιο τραγική αν λάβει κανείς υπόψη τα τεράστια ελλείμματα του ΟΚΥπΥ», πρόσθεσε.

«Το γεγονός ότι και ο ΟΑΥ προειδοποιεί και έχει περιλάβει και σχετική πρόνοια στον προϋπολογισμό του για το 2022 και ότι σύντομα θα χρειαστεί επιπρόσθετη κρατική στήριξη, που ρητά απαγορεύεται από το νόμο και τη φιλοσοφία του σφαιρικού προϋπολογισμού, αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου προς το οποίο οδεύουν ταχέως τα δημόσια οικονομικά», επεσήμανε στην επιστολή.

Το Υπουργείο Οικονομικών σημείωσε ότι η μη εύρυθμη λειτουργία του ΓεΣΥ καθίσταται ανάμεσα στους κυριότερους δημοσιονομικούς κινδύνους.

Σύμφωνα με τους προϋπολογισμούς, στη σύγκριση των δαπανών του ΓεΣΥ για το 2022 σε σχέση με το 2021 προβλέπεται ότι θα προκύψει μία αύξηση της τάξης του 11,7%.

Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες του ΟΑΥ, σημειώνεται ότι με την εισαγωγή της πρώτης φάσης του ΓεΣΥ την 1η Ιουνίου 2019 ανήλθαν στα €233,2 εκατ.

Το 2020, με την εισαγωγή της δεύτερης φάσης του ΓεΣΥ, που έγινε σε δύο στάδια λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, οι δαπάνες αυξήθηκαν στα €684,9 εκατ.

Το 2021 ήταν η πρώτη χρονιά που υλοποιήθηκε πλήρως το ΓεΣΥ με τη σταδιακή αύξηση των εισφορών και οι δαπάνες ανήλθαν περίπου στο €1.150,1 εκατ.

Το 2022 προβλέπεται ότι θα αυξηθούν στα €1.284,8 εκατ.

Σε ότι αφορά τον προϋπολογισμό του ΟΚΥπΥ, αυτός προβλέπει έσοδα ύψους €504,1 εκατ. για το 2021 εκ των οποίων τα €120 εκατ. θα προέλθουν από κρατική χορηγία και δαπάνες ύψους €552,8 εκατ.

Το συνολικό έλλειμμα του ΟΚΥπΥ για το 2021 αναμένεται να ανέλθει στα €48,7 εκατ. και το οποίο αποδίδεται κυρίως, στις αναπτυξιακές δαπάνες που στοχεύουν στην αναβάθμιση των κρατικών νοσηλευτηρίων.

Εντούτοις, το κράτος είναι υποχρεωμένο να καλύπτει τα ελλείματα του ΟΚΥπΥ για πέντε χρόνια.

Μειωμένες οι δαπάνες των Κυπρίων για την υγεία

Σύμφωνα με το Προφίλ Υγείας που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι δαπάνες που εξασφαλίστηκαν για την υγεία στην Κύπρο είναι σταθερά λιγότερες σε σύγκριση με της ΕΕ, από το 2008 μέχρι και το 2019.

Συγκεκριμένα, το 2019 οι κατά κεφαλήν δαπάνες για την υγεία στην Κύπρο ήταν λίγο περισσότερες από €1500, ενώ στο σύνολο της ΕΕ ήταν λίγο περισσότερο από €3000.

Ακόμη, η Κύπρος δαπανά 24% λιγότερο κατά κεφαλήν σε εξωνοσοκομειακή περίθαλψη, 39% λιγότερο σε ενδονοσοκομειακή περίθαλψη και 87% λιγότερο σε μακροχρόνια φροντίδα σε σύγκριση με τους μέσους όρους της ΕΕ.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο μικρότερο συνολικό διαθέσιμο προϋπολογισμό για την υγεία. Συνεπώς, ως ποσοστό των τρεχουσών δαπανών υγείας, οι δαπάνες για πιο δαπανηρές πτυχές της περίθαλψης —όπως η ενδονοσοκομειακή περίθαλψη και τα φάρμακα— είναι σχετικά υψηλές. 

Της Ουρανίας Στυλιανού