Σχέδιο δράσης δημογραφικής και οικογενειακής πολιτικής 

Η πορεία του σχεδίου δράσης της δημογραφικής και οικογενειακής πολιτικής, βρέθηκε σήμερα στο επίκεντρο της ad Hoc Επιτροπής για τη Μελέτη του Δημογραφικού Προβλήματος στην Κύπρο. Στη συνεδρία παρουσιάστηκε από τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Κυριάκο Κούσιο και την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας Αναστασία Ανθούση τα διάφορα μέτρα και κίνητρα που δίδονται για αντιμετώπιση του προβλήματος με τους Βουλευτές να παραδέχονται πως γίνεται έργο, όμως χρειάζονται να γίνουν πολλά περισσότερα καθώς το ποσοστό των γεννήσεων σήμερα βρίσκεται μόλις στο 1,4%.

Στην παρέμβαση της στην Επιτροπή, η κ. Ανθούση αναφέρθηκε στις δράσεις του Υφυπουργείου. Το πρώτο σχέδιο αφορά την Επιδότηση Διδάκτρων και Σίτισης Παιδιών ηλικίας μέχρι 4ων ετών, και προνοεί την επιδότηση μέρους του μηνιαίου κόστους της φοίτησης παιδιών ηλικίας μέχρι 4ων ετών. Όπως ανέφερε, δικαιούχες είναι οι οικογένειες που έχουν παιδιά μέχρι τεσσάρων ετών και λαμβάνουν Επίδομα Τέκνου.

Το σχέδιο τέθηκε σε εφαρμογή τον Σεπτέμβριο 2022 και ήδη έχει παραχωρηθεί ποσό πέραν των €1,8 εκατομμυρίων. Βασική επιδίωξη της Κυβέρνησης είναι η σμίκρυνση του χάσματος απασχόλησης μεταξύ των φύλων, προσφέροντας χαμηλού κόστους παιδική φροντίδα και εκπαίδευση από τα πρώιμα στάδια της ζωής του παιδιού. Το ύψος της επιδότησης ανέρχεται στο 80% του μηνιαίου ύψους των τροφείων, με μέγιστο ποσό που κυμαίνεται από €100 μέχρι και €350 για κάθε παιδί.

Το δεύτερο σχέδιο αφορά τη δημιουργία τουλάχιστον 27 Πολυδύναμων Κέντρων για Παιδιά και Κέντρων Φροντίδας Παιδιών και δομών φιλοξενίας για παιδιά, εφήβους με διαταραχές συμπεριφοράς και ενήλικα άτομα με ανάγκες μακροχρόνιας φροντίδας. Η συνολική επένδυση ανέρχεται στα 23 εκ. 725 χιλιάδες ευρώ και δικαιούχοι είναι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Για το Σχέδιο Κρατικών Ενισχύσεων Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, σύμφωνα με την κ. Ανθούση, το 2021 παραχωρήθηκε χορηγία για τη λειτουργία 127 προγραμμάτων (45% του συνόλου των προγραμμάτων – 281) που απευθύνονται σε παιδιά (λειτουργία βρεφοπαιδοκομικών σταθμών, Κέντρων Προστασίας και Απασχόλησης Παιδιών, κοκ), με συνολική επένδυση ύψους €2,7 εκατομμυρίων, που αποτελεί το 20% της συνολικής δαπάνης (€12,7 εκατομμύρια).

Άλλο ένα μέτρο για την αντιμετώπιση του προβλήματος της υπογεννητικότητας αφορά στην ενίσχυση υποδομών σε ορεινές περιοχές, με τη λειτουργία παιδοβρεφοκομικού σταθμού στον Καλοπαναγιώτη τα τελευταία δύο χρόνια, τη δημιουργία βρεφοπαιδοκομικού σταθμού στην Κοινότητα Πάχνας που βρίσκεται στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης, καθώς και τη παραχώρηση €140.000 για την ανάπτυξη αντίστοιχου έργου στην Κοινότητα Τριμίκλινης.

Από το Σχέδιο «Προίκα του Μωρού», όπως ανέφερε η κ. Ανθούση, έχουν επωφεληθεί 2.500 ευάλωτες οικογένειες, με συνολική δαπάνη €2,9 εκατομμύρια. Μέσω του Σχεδίου παρέχονται βασικά καταναλωτικά αγαθά φροντίδας για μωρά, συνολικής αξίας €1.649, σε οικογένειες που έχουν ανάγκη.

Όσον αφορά στον τομέα της στέγασης, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας προσφέρει οικονομική ενίσχυση, υπό τη μορφή Επιδόματος Ενοικίου, για την εξασφάλιση στέγης, το οποίο εντάσσεται υπό το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Για το έτος 2021, σύμφωνα με την κ. Ανθούση, παραχωρήθηκε ποσό ύψους €11,2 εκατομμυρίων, και μέχρι και τον Οκτώβριο του 2022, το ποσό ανήλθε σε €8,9 εκατομμύρια.

Επίσης, 17.829 πολύτεκνες μητέρες επωφελήθηκαν από νέα επιδόματα ή την επαναφορά επιδομάτων που είχαν καταργηθεί από την προηγούμενη διακυβέρνηση, συνολικού ύψους €8,9 εκατομμυρίων.

Επιπλέον, σύμφωνα με την Υφυπουργό, αυξήθηκαν τα εισοδηματικά κριτήρια του Επιδόματος Τέκνου αναφορικά με τις οικογένειες με τρία ή περισσότερα τέκνα, προσθέτοντας στο όριο των €59.000 επιπλέον €5.000 για κάθε τέκνο μετά το δεύτερο.

Η κ. Ανθούση αναφέρθηκε ακόμη στην Εφάπαξ χορηγία για στήριξη ευάλωτων ομάδων πληθυσμού για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων και των συνεπακόλουθων αυξήσεων σε αγαθά και υπηρεσίες, καθώς και στην Εφάπαξ χορηγία «Επιστροφή στο Σχολείο» σε οικογένειες με παιδιά ηλικίας 4-18 ετών, με στόχο τη στήριξη ομάδων του πληθυσμού που έχουν υποστεί συνέπειες λόγω των πληθωριστικών πιέσεων.

Τέλος, αναφέρθηκε στο Σχέδιο παραχώρησης ωφελημάτων σε οικογένειες που αποκτούν τρίδυμα και άνω.

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, ο Πρόεδρός της Λίνος Παπαγιάννης είπε πως σήμερα ενώπιον του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Κυριάκος Κούσιου και της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας Αναστασίας Ανθούση η Επιτροπή συζήτησε το θέμα της υπογεννητικότητας στην Κύπρο ζητώντας από όλα τα Υπουργεία ενημέρωση αν υπάρχει οποιαδήποτε διαφοροποίηση στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής.

Οι Υπουργοί και οι εκπρόσωποι των Υπουργείων, όπως είπε ο κ. Παπαγιάννης, ενημέρωσαν για την στρατηγική που ακολουθεί το κράτος και η οποία αποτελεί τη συνέχιση της πολιτικής που είχε ακολουθηθεί και την προηγούμενη χρονιά.

Ανέφερε πως υπάρχει μια διάσταση σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση του προβλήματος σε σχέση με τα όσα ακολουθεί η Κυβέρνηση. Είπε πως υπάρχουν κάποια δεδομένα στο πρόβλημα της υπογεννητικότητας δεν έχουν βελτιωθεί οι δείκτες, όμως δεν μπορεί να λεχθεί πως δεν γίνονται προσπάθειες.

«Δυστυχώς όμως υπάρχουν κάποια δεδομένα που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν, το πρόβλημα συνεχίζει να αυξάνεται και ταυτόχρονα η χώρα μας να αντιμετωπίζει την απειλή που ονομάζεται δημογραφική αλλοίωση», είπε.

Ο κ. Παπαγιάννης ανέφερε πως ο δείκτης των γεννήσεων φαίνεται ότι θα κυμανθεί κοντά στο 1,4%, κάτι που σημαίνει ότι η ελάχιστη αύξηση από το 1,3%, όπως έχει λεχθεί και στο παρελθόν, προέρχεται από τις γεννήσεις ξένων ζευγαριών και όχι από τον γηγενή πληθυσμό.

«Κρούομε τον κώδωνα του κινδύνου για ακόμη μια φορά και θέλω να ελπίζω πως και με την αναθεώρηση της Εθνικής στρατηγικής θα έχουμε κάποια καλύτερα αποτελέσματα», κατέληξε.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Πρόδρομος Αλαμπρίτης συνεχάρη τον Υπουργό Εργασίας και την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας για τα θέματα που δρομολογήθηκαν και εφαρμόστηκαν, ανάμεσα στα οποία ήταν η επέκταση της άδειας μητρότητας, την εφαρμογή της άδειας πατρότητας αλλά και τη θεσμοθέτηση της γονικής άδειας με απολαβές.

Παράλληλα, χαιρέτισε την επιδότηση διδάκτρων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, την αύξηση εισοδηματικών κριτηρίων για επίδομα τέκνου, την επαναφορά του επιδόματος μάνας, τα στεγαστικά σχέδια του Υπουργείου Εσωτερικών για στήριξη των οικογενειών αλλά και την αύξηση των προαιρετικών ολοήμερων σχολείων.

Ο κ. Αλαμπρίτης σημείωσε ωστόσο, πως για να στηριχθεί η οικογένεια και να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της υπογεννητικότητας θα πρέπει να γίνουν και άλλα πολλά στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού.

Στις προτάσεις του ΔΗΣΥ για το ζήτημα της υπογεννητικότητας, ο κ. Αλαμπρίτης αναφέρθηκε στην αύξηση του οικογενειακού αφορολόγητου εισοδήματος στις 39,5 χιλιάδες ευρώ ώστε να αυξηθεί η αγοραστική δύναμη της οικογένειας, στη διεύρυνση του επιδόματος τέκνου ώστε να καλύψει πολλές περισσότερες οικογένειες με το συνολικό ποσό να αυξάνεται με κάθε πρόσθετο παιδί ώστε να βοηθηθούν οι οικογένειες να αποκτήσουν δεύτερο, τρίτο ή και περισσότερα παιδιά.

Πρότεινε επίσης, εκ μέρους του ΔΗΣΥ, την επέκταση της γονικής άδειας, την εφαρμογή της ευέλικτης εργασίας, τη δημιουργία βρεφονηπιακών σταθμών στους χώρους εργασίας και σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την προφορά ενός πακέτου νεογέννητου παιδιού για όλα τα παιδιά, τη μελέτη παραχώρηση ενός εφάπαξ ποσού για την γέννηση κάθε παιδιού με μεγαλύτερη αύξηση στο 3ο και 4ο παιδί, την επέκταση του ολοήμερου σχολείου και την επέκταση των στεγαστικών προγραμμάτων του ΥΠΕΣ.

Ο κ. Αλαμπρίτης συνεχάρη τέλος την Υφυπουργό Πρόνοιας για τα αντανακλαστικά που επέδειξε στην περίπτωση τα γέννησης των τετράδυμων παιδιών στην Αραδίππου. Λόγω εισοδηματικών κριτηρίων των γονιών, δεν δικαιούνταν επίδομα και η κ. Ανθούση με τις κινήσεις της κατάφερε να στηρίξει την συγκεκριμένη οικογένεια.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης είπε πως η κατάσταση στην Κύπρο με τις γεννήσεις είναι τραγική καθώς για να έχει ένα κράτος καλές προοπτικές, το ελάχιστο ποσοστό γεννήσεων θα πρέπει να ανέρχεται στο 2,6%.

Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που γίνονται από όλους τους Υπουργούς, η κατάσταση παραμένει σε αυτά τα επικίνδυνα σημεία στην Κύπρο, είπε ο κ. Τρυφωνίδης και σημείωσε πως με τα τραγικά ποσοστά γεννήσεων στην Κύπρο, σε 30 χρόνια η Κύπρος θα μείνει με τον μισό πληθυσμό.

Ο κ. Τρυφωνίδης ανέφερε πως η ΔΗΠΑ επικροτεί τα όσα έγιναν, όμως διαπιστώνει πολλά κενά και έκανε πολλές εισηγήσεις. Το πρώτο που χρειάζεται να γίνει, είπε, είναι ο συντονισμός των Υπουργείων ώστε οι ενέργειες του ενός να είναι συμπληρωματικές του άλλου και όχι να υπάρχει δυσαρμονία.

Πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, ο Κυριάκος Κούσιος είπε ενώπιον της Επιτροπής πως οι δράσεις των Υπουργείων λαμβάνονται σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου και συνεπώς γνωρίζει ο ένας Υπουργός τι θα κάνει το άλλο Υπουργείο, ωστόσο παραδέχθηκε πως υπάρχει περιθώριο για καλύτερο συντονισμό.

Ο κ. Τρυφωνίδης αναφέρθηκε στη συνέχεια στην ανάγκη για μείωση των διαδικασιών που χρειάζονται να γίνουν από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, με την κ. Ανθούση να αναγνωρίζει την συγκεκριμένη ανάγκη. Για παράδειγμα, όπως εξήγησε ο κ. Τρυφωνίδης, η προίκα του μωρού που παραχωρείται με εισοδηματικά κριτήρια, θα πρέπει να δίδεται άμεσα στη μητέρα. Εντούτοις διαπιστώθηκε ότι μπορεί να πάρει μέχρι και 18 μήνες για να δοθεί το συγκεκριμένο επίδομα.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Άλλες εισηγήσεις της ΔΗΠΑ κάνουν λόγο για αύξηση των ολοήμερων δημοτικών σχολείων και γυμνασίων, καθώς και για κίνητρα που έχουν να κάνουν με την στεγαστική πολιτική σε γεωργική γη ή τη γη σε αναδασμό.

«Επιβάλλεται αυτό το εθνική πρόβλημα της υπογεννητικότητας να το δούμε άμεσα και συλλογικά ως Πολιτεία γιατί αν μείνουμε με τις ίδιες συνθήκες θα υπάρχουν τραγικά αποτελέσματα για τον τόπο μας και για όλους μας στο μέλλον», κατέληξε.