Πέρασε ο εκσυγχρονισμός υποβοηθούμενης αναπαραγωγής
08 Δεκεμβρίου 2023, 18:50
Η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε ομόφωνα σε νόμο, το νομοσχέδιο που τροποποιεί τον περί της Εφαρμογής της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Νόμο, με σκοπό να εκσυγχρονιστούν και να βελτιωθούν οι διατάξεις του.
Μεταξύ άλλων, η νομοθεσία δίνει το δικαίωμα σε μονήρεις γυναίκες να γίνουν μητέρες μέσω παρένθετης μητέρας, νοουμένου ότι δεν μπορούν να κυοφορήσουν λόγω σοβαρών και ειδικών ιατρικών προβλημάτων.
Παράλληλα, με 25 ψήφους υπέρ, εγκρίθηκε η τροπολογία που κατέθεσε το ΑΚΕΛ και αφορά στη δυνατότητα γνωστοποίησης της ταυτότητας του δότη ή του ζευγαριού που έχει δωρίσει γαμέτες ή έμβρυα. Η ταυτότητα δύναται να γνωστοποιείται από τις ΜΙΥΑ στο παιδί κατόπιν αίτησής του, εφόσον έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του, και εφόσον υπάρχει η συγκατάθεση των δοτών.
Η βουλεύτρια του ΔΗΣΥ Σάββια Ορφανίδου αναφέρθηκε στη σημαντικότητα της ασφαλιστικής δικλείδας που προνοεί το νομοσχέδιο και αφορά την ηλεκτρονική διασύνδεση των δοτών σπέρματος ή ωαρίων στο κεντρικό μητρώο του Συμβούλιο Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
«Κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου θέσαμε ερωτήματα ως προς τη συμπερίληψη και άλλων κατηγοριών συμπολιτών μας όπως η άντρες και τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ », ανέφερε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης. Επεσήμανε ότι η τοποθέτηση της κυβέρνησης ήταν αρνητική, αναφέροντας πως «μάλιστα μας υπέδειξαν ότι δεν υπάρχει αντισυνταγματικότητα επί τούτου, πράγμα με το οποίο διαφωνούμε»,.
Η βουλεύτρια του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου είπε ότι έθεσε το θέμα για τις μονήρεις γυναίκες πριν από οκτώ χρόνια και έγινε χαμός γιατί η κοινωνία δεν ήταν έτοιμη, προσθέντοντας πως σήμερα γίνεται αυτό που έπρεπε να γίνει τότε. Ανέφερε ακόμα, ότι αν δεν περάσει η τροπολογία του ΑΚΕΛ δεν θα υπάρχουν δότες, αφού κάποιοι μπορεί να μην θέλουν να αποκαλύπτεται η ταυτότητά τους.
Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας είπε ότι όντως υπήρξε καθυστέρηση στη νομοθεσία αυτή και ότι πρόκειται για ένα δίκαιο και σωστό νομοσχέδιο για τις γυναίκες. Αναφέροντας ότι ο «Θεός τα πάντα εν σοφία εποίησε», είπε ότι αν κάποιοι θέλουν να πάνε παρακάτω θα πρέπει να καταθέσουν πρόταση νόμου. Παράλληλα είπε ότι αν οι δότες δώσουν συγκατάθεση, ο καθένας έχει δικαίωμα να γνωρίζει ποιος είναι ο φυσικός του γονέας.
Ο βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου είπε ότι το νομοσχέδιο είναι πολύ συγκεκριμένο, για γυναίκες και ζευγάρια που για λόγους υγείας δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν. Η φύση δεν επέτρεψε να τεκνοποιήσουν οι άντρες ή τα ομόφυλα ζευγάρια, είπε και πρόσθεσε ότι «δεν θα αλλάξουμε εμείς του νόμους της φύσης».
Η βουλευτής του Volt Αλεξάνδρα Ατταλίδου είπε ότι το νομοσχέδιο περιορίζει το δικαίωμα μόνο στις γυναίκες κάτι που αποτελεί διάκριση, όπως είπε, γιατί δεν επιτρέπεται σε άνδρες και ομόφυλα ζευγάρια να προχωρήσουν και να γίνουν γονείς. Χαρακτήρισε κάτι τέτοιο αντισυνταγματικό και είπε ότι θα πρέπει να γίνει ευρύτερη συζήτηση με τους ειδικούς για το θέμα. Παρόλα αυτά είπε ότι θα ψηφίσει το νομοσχέδιο, παρόλο που είναι ελλιπές.
Ο ανεξάρτητος βουλευτής Αντρέας Θεμιστοκλέους ανέφερε ότι «αυτή η τροπολογία θα θέσει τις οικογένειες που θα έχουν αυτά τα παιδία πάνω σε μια ωρολογιακή βόμβα που κανένας δεν θα ξέρει πότε θα εκραγεί».
Τι προνοεί το νομοσχέδιο
Στις βασικές πρόνοιες του νομοσχεδίου προβλέπονται τα εξής:
- Διεύρυνση του δικαιώματος απόκτησης τέκνου μέσω της διαδικασίας παρένθετης μητρότητας, ώστε να εφαρμόζεται και σε σχέση με μονήρη γυναίκα κατόπιν άδειας του Συμβουλίου Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΣΙΥΑ), νοουμένου ότι δεν μπορεί να κυοφορήσει λόγω σοβαρών και ειδικών ιατρικών προβλημάτων.
- Κατάργηση της υποχρέωσης εξασφάλισης άδειας από το ΣΙΥΑ για την εφαρμογή μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής από μονήρεις γυναίκες, εξαιρουμένης της παρένθετης μητρότητας.
- Κατοχύρωση του πεντηκοστού τρίτου (53ου) έτους ως μέγιστης ηλικίας φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής της υποβοηθούμενης γυναίκας αντί του πεντηκοστού έτους που ισχύει σήμερα.
- Σημειώνεται ότι για τη διεύρυνση του ηλικιακού ορίου λήφθηκε υπόψη αφενός ο αυξημένος αριθμός αιτήσεων στο ΣΙΥΑ για κατ’ εξαίρεση έγκριση αίτησης εφαρμογής μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σε γυναίκες μεταξύ πενήντα και πενήντα τριών ετών και αφετέρου η ανάγκη αποφόρτισης του ΣΙΥΑ από τον μεγάλο όγκο αιτήσεων για παραχώρηση εξαίρεσης από το προβλεπόμενο όριο ηλικίας.
- Ρύθμιση θεμάτων ανωνυμίας των δοτών.
- Απαγόρευση διαφήμισης για ανεύρεση δότη και παροχή του δικαιώματος στις μονάδες ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ΜΙΥΑ) και στο ΣΙΥΑ για ενημέρωση των ενδιαφερομένων για την ανεύρεση δότη ή παρένθετης μητέρας.
- Ορθή τήρηση και επικαιροποίηση των προβλεπόμενων στον βασικό νόμο μητρώων.
- Καθίσταται υποχρεωτική η έκδοση πιστοποιητικού από τη Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΜΙΥΑ), με το οποίο να βεβαιώνεται ότι γυναίκα η οποία αιτείται την εφαρμογή μεθόδου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι η τεκμαιρόμενη μητέρα ή η παρένθετη μητέρα, καθώς και η τήρηση αντιγράφου του εν λόγω πιστοποιητικού σε σχετικό μητρώο.
- Εισαγωγή πρόνοιας, ώστε, σε περίπτωση εξωσωματικής γονιμοποίησης από γυναίκα ηλικίας κάτω των τριάντα εννέα ετών, να δύναται να μεταφερθεί στην ενδομήτρια κοιλότητα ένα έμβρυο για τους δύο πρώτους κύκλους και δύο έμβρυα για τον κάθε επόμενο κύκλο, ενώ, σε περίπτωση εξωσωματικής γονιμοποίησης από γυναίκα ηλικίας τριάντα εννέα ετών και άνω, να δύναται να μεταφερθούν στην ενδομήτρια κοιλότητα δύο έμβρυα.
- Η ταυτότητα του δότη ή του ζευγαριού που έχει δωρίσει γαμέτες ή έμβρυα να δύναται να γνωστοποιείται από τις ΜΙΥΑ στο τέκνο κατόπιν αίτησής του, εφόσον έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος της ηλικίας του, χωρίς να προκύπτει οποιοδήποτε δικαίωμα ή υποχρέωση για τον δότη προς το τέκνο ή το ζευγάρι ή τη μονήρη γυναίκα και αντιστρόφως.
- Οι διατάξεις του βασικού νόμου που αφορούν τη δυνατότητα ενημέρωσης των ενδιαφερομένων για θέματα ανεύρεσης δοτών να εφαρμόζονται και σε σχέση με τα ιδρύματα ιστών.
Της Μόνικας Μακρυγιάννη