Μηνιγγίτιδα: Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα και οδηγίες προφύλαξης

Ο παιδίατρος – λοιμωξιολόγος Ιωάννης Καβαλιώτης διετέλεσε επί σειρά ετών διευθυντής της Παιδιατρικής Κλινικής του πρώην Νοσοκομείου Λοιμωδών Νοσημάτων Θεσσαλονίκης και έχει κληθεί να αντιμετωπίσει εκατοντάδες περιστατικά βακτηριακής μηνιγγίτιδας, μεταξύ άλλων και κεραυνοβόλου μορφής.

Σήμερα, όπως λέει στο iatronet.gr, η συχνότητα των κρουσμάτων έχει μειωθεί σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν, ενώ οι γιατροί έχουν στα χέρια τους πιο αποτελεσματικά αντιβιοτικά για την αντιμετώπισή τους.

Με αφορμή την τραγική απώλεια του 20χρονου φοιτητή στην Πάτρα, καλεί τους γονείς μικρών παιδιών, τους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες να είναι υποψιασμένοι, χωρίς να βρίσκονται σε πανικό, και να καταφεύγουν στον γιατρό με τα πρώτα ύποπτα συμπτώματα.

Περιγράφει την πιο κοινή συμπτωματολογία της μηνιγγίτιδας, με χαρακτηριστικότερη την παρουσία αιμορραγικού εξανθήματος, προτείνει ένα πρακτικό τεστ με γυαλί και απευθύνει βασικές οδηγίες προφύλαξης για την αποφυγή μετάδοσης, ειδικά στην περίοδο των καρναβαλικών εκδηλώσεων.

Ο ίδιος συνιστά τον εμβολιασμό κατά του μηνιγγιτιδοκόκκου της οροομάδας Β, ενώ υποστηρίζει πως χημειοπροφύλαξη αρκεί να γίνει στον στενό κύκλο του κρούσματος και δεν χρειάζεται να είναι τόσο διευρυμένη σε συμφοιτητές και φίλους, όπως γίνεται στην Πάτρα.

Τα μάτια ανοιχτά χωρίς πανικό

Το βακτήριο που βρίσκεται στον ρινοφάρυγγα των ασυμπτωματικών φορέων μπορεί υπό ορισμένες συνθήκες να εκδηλωθεί και να γίνει παθογόνο. «Αιματογενώς περνάει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και κάνει μια φλεγμονή των προστατευτικών μεμβρανών του εγκεφάλου. Είναι μια λιγότερο σοβαρή κατάσταση, που αν διαγνωστεί εγκαίρως αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με αντιβιοτικά», αναφέρει ο κ.Καβαλιώτης, προσθέτοντας: «Στην κεραυνοβόλο μορφή, που είναι πολύ πιο σοβαρή κατάσταση, γίνεται μια σηψαιμία, περνάει σε όλα τα όργανα και κατακλυσμιαία καταρρίπτει τον άρρωστο. Εκεί, δυστυχώς, δύσκολα μπορείς να το προλάβεις».

Σήμερα, όπως παρατηρεί, η μηνιγγίτιδα δεν είναι αυτό που ήταν στο όχι πολύ μακρινό παρελθόν, τόσο σε συχνότητα όσο και σε βαρύτητα περιστατικών που χρειάζονταν νοσηλεία. «Μας έπαιρνε συνάδελφος από το ιατρείο του, μέσα στη Θεσσαλονίκη, ότι στέλνει έκτακτο περιστατικό και ώσπου να φτάσει στο νοσοκομείο κατέληγε», θυμάται και προσθέτει: «Θα συνιστούσα στους γονείς και στον γενικό πληθυσμό να μην θορυβούνται τόσο πολύ, καθώς η συχνότητα είναι πλέον μικρή, αλλά να έχουν τα μάτια τους ανοιχτά για την άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας με τα πρώτα συμπτώματα.

Η χαρακτηριστική συμπτωματολογία

Η δυσκαμψία του αυχένα (να μη μπορεί να ακουμπήσει ο ασθενής το πηγούνι του στο στέρνο), η φωτοφοβία και το εξάνθημα, σε συνδυασμό με πυρετό, πονοκέφαλο, εμετούς και αλλαγή της διάθεσης, έχουν περιγραφεί ως χαρακτηριστικά συμπτώματα μηνιγγίτιδας.

«Δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να γίνει άμεσα αντιληπτό από τον γονιό η φωτοφοβία ή η δυσκαμψία, ειδικά σε μικρά παιδιά», παρατηρεί ο παιδίατρος – λοιμωξιολόγος, ο οποίος θεωρεί ως το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα που πρέπει να χτυπήσει «καμπανάκι», το αιμορραγικό εξάνθημα.

«Αιμορραγικό είναι αυτό που έχει βαθύ ιώδες χρώμα και δεν εξαφανίζεται όταν το πιέζεις. Ένα πρακτικό τεστ είναι η πίεση με ένα γυαλί, ώστε να μπορείς να δεις αν αλλάζει χρώμα», εξηγεί και συμπληρώνει: «Συχνά ξεκινάει από τα πέλματα των ποδιών και ανεβαίνει στον κορμό και στα άκρα. Στο πρόσωπο εμφανίζεται κάποιες φορές γύρω από τα χείλη, αλλά εκεί μπερδεύει γιατί τέτοια εξανθήματα εμφανίζονται και από άλλες αιτίες».

Άλλο, πολύ σημαντικό σύμπτωμα, όπως υπογραμμίζει, που εμφανίζεται τόσο σε μικρά παιδιά όσο και στους εφήβους, είναι η αλλαγή της διάθεσης. «Μια διαταραχή στη συμπεριφορά, μη καλή επικοινωνία με τους γονείς και με το περιβάλλον, πρέπει να προβληματίσει. Να μην το αμελήσει κάποιος, να πάει στο γιατρό για αξιολόγηση», επισημαίνει.

Μέτρα προστασίας

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος μεταδίδεται μέσω των σταγονιδίων. Το φιλί και το μοίρασμα σκευών για το φαγητό ή ποτό είναι συνηθισμένοι τρόποι μετάδοσης. Εν όψει και των προκαρναβαλικών εκδηλώσεων στην Πάτρα, ο κ.Καβαλιώτης απευθύνει βασικές οδηγίες προφύλαξης: «Μεταξύ των νέων είναι πολύ συνηθισμένο να πίνει κάποιος από το μπουκάλι ή από το ποτήρι του άλλου. Αυτό πρέπει να αποφεύγεται, όπως και η κοινή χρήση πιρουνιού, κουταλιού, οδοντόβουρτσας, τσιγάρου, ή και κραγιόν που συνηθίζουν τα κορίτσια», τονίζει και προσθέτει: «Και βέβαια να τηρούμε τους απλούς κανόνες υγιεινής που ισχύουν και για τις ιώσεις. Να πλένουμε συχνά και σχολαστικά τα χέρια μας, να αερίζουμε τους χώρους, να αποφεύγουμε συνωστισμούς».

Ιχνηλάτηση επαφών, χημειοπροφύλαξη, εμβόλιο

Ο λοιμωξιολόγος επισημαίνει πως το βακτήριο δεν έχει την ίδια μεταδοτικότητα με τον κορωνοϊό ή την ιλαρά, ενώ δεν μεταδίδεται μέσω των επιφανειών. Για τον λόγο αυτό, όπως λέει, η χημειοπροφύλαξη με αντιβίωση αρκεί να γίνει μόνο στις πολύ στενές επαφές ενός κρούσματος, δηλαδή στο άμεσο συγγενικό του περιβάλλον.

Καταλήγοντας, προτείνει τον εμβολιασμό παιδιών, εφήβων και νεαρών ενηλίκων με το εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδικόκοκκου της οροομάδας Β.

Πηγή: Euro2day