Μακρύς ο δρόμος για εξάλειψη προκλήσεων για ΑμεΑ

03 Δεκεμβρίου 2023, 06:00

Εμπόδια στην πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, στην εκπαίδευση, σε θέσεις εργασίας και στη συμμετοχή τους στην πολιτική ζωή ,εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρίες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενώ περισσότερα από τα μισά άτομα υποστηρίζουν ότι υπόκεινται διακρίσεις.

Όπως αναφέρεται εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της εργάζονται για να διασφαλίσουν ότι όλα τα άτομα με αναπηρία απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους (συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης κυκλοφορίας), συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία και την οικονομία, αλλά και για την εξάλειψη των διακρίσεων.

Την ίδια ώρα όμως, σύμφωνα με τη έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) η πρακτική συμβολή της ΕΕ στη βελτίωση των συνθηκών για τα άτομα με αναπηρίες στα κράτη μέλη, φαίνεται να είναι ελάχιστη.

Ένας στους τέσσερις με αναπηρία

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Eurostat για το 2022, το 27% του πληθυσμού της ΕΕ άνω των 16 ετών, είχε κάποια μορφή αναπηρίας, ποσοστό που ισοδυναμεί με 101 εκατομμύρια ανθρώπους ή έναν στους τέσσερις ενήλικες.

Συγκεκριμένα η Λετονία έχει το υψηλότερο ποσοστό ατόμων με αναπηρία (38,5%), ακολουθούμενη από τη Δανία (36,1%).

Στην Κύπρο, το ποσοστό των ατόμων με κάποια μορφή αναπηρίας το 2022 ήταν στο 19,2%, δηλαδή, περίπου ένα στα πέντε άτομα.

Μεταξύ των κρατών μελών, το χαμηλότερο ποσοστό κατέχει η Βουλγαρία (14,6%) ακολουθούμενη από τη Μάλτα με ποσοστό 15,1%.

Πιθανότερη η αναπηρία σε μεγαλύτερες ηλικίες

Παράλληλα, τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι τα μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα αποτελούν και το μεγαλύτερο ποσοστό ΑμεΑ, με το 52,2% να είναι άτομα 65 ετών και άνω.

Το ποσοστό ΑμεΑ ανά ηλικιακή ομάδα το 2022, διαμορφώθηκε ως εξής:

16 έως 19 ετών: 8%
20 έως 24 ετών: 9,5%
25 έως 34 ετών: 11,3%
35 έως 44 ετών: 14,7%
45 έως 64 ετών: 26,9%
65 ετών και άνω: 52,2%

Περισσότερες οι γυναίκες με αναπηρία

Το 2022, το ποσοστό των γυναικών με αναπηρία ήταν υψηλότερο από αυτό των ανδρών, σε όλα τα κράτη μέλη.

Στην ΕΕ, κατά μέσο όρο, το 29,5% του συνολικού γυναικείου πληθυσμού έχει αναπηρία, έναντι 24,4% του συνολικού ανδρικού πληθυσμού.

Οι χώρες με τη μεγαλύτερη ποσοστιαία διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών ήταν, η Λετονία (9.4% διαφορά), η Ρουμανία (9.1,% διαφορά) και η Πορτογαλία (9% διαφορά).

Σε ότι αφορά την Κύπρο, το ποσοστό διαφοράς μεταξύ αντρών και γυναικών ήταν μικρό. Συγκεκριμένα 19,9% των γυναικών ήταν ΑμεΑ και 18,4% των ανδρών.

Προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία

1 στους 2 νιώθουν διακρίσεις

Πολλά άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζονται άσχημα ή άδικα λόγω της αναπηρίας τους. Το 2019, μια έρευνα του Ευρωβαρόμετρου αποκάλυψε ότι το 52% των ατόμων με αναπηρία αισθάνεται ότι υφίστανται διακρίσεις.

Σχεδόν 1 στους 5 είναι άνεργος

Τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι το 17,7% των ατόμων με αναπηρία ήταν άνεργοι το 2020, σε σύγκριση με το 8,6% των ατόμων χωρίς αναπηρία.

Αυτό, όπως σημειώνεται, έχει επίσης αντίκτυπο στην έλλειψη οικονομικής αυτονομίας για τα άτομα με αναπηρία.

1 στους 3 κινδυνεύει από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό

Το 2022, το 28,8% των ατόμων με αναπηρία διέτρεχε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, έναντι 18,3% των ατόμων χωρίς αναπηρία.

1 στους 5 εγκαταλείπει την εκπαίδευση

Το ποσοστό της πρόωρης σχολικής διαβίωσης είναι διπλάσιο για τα άτομα με αναπηρία, σε σύγκριση με τα άτομα χωρίς αναπηρία.

Πολλοί νέοι με αναπηρία φοιτούν σε ειδικά σχολεία και έχουν δυσκολίες πρόσβασης στη γενική εκπαίδευση και κατάρτιση.

Τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι μόνο το 29% αποκτά πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε σύγκριση με το 44% των ατόμων χωρίς αναπηρία.

Δυσκολίες στην υγειονομική περίθαλψη

Όλοι έχουν δικαίωμα σε προληπτική υγειονομική περίθαλψη και ιατρική περίθαλψη, ωστόσο για τα άτομα με αναπηρία η υγειονομική περίθαλψη είναι συχνά πολύ ακριβή, μακρά σε διάρκεια και υπόκειται σε μεγάλους χρόνους αναμονής.

1 στους 5 είναι θύματα βίας

Τα άτομα με αναπηρίες, ιδιαίτερα οι γυναίκες, οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να υποφέρουν από βία και κακοποίηση, τόσο στο σπίτι, όσο και στα ιδρύματα φροντίδας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ, το 17% των ατόμων με αναπηρίες είναι θύματα βίας, σε σύγκριση με το 8% των ατόμων χωρίς αναπηρίες.

Της Μόνικας Μακρυγιάννη