Κώδωνας κινδύνου για την κλιματική αλλαγή

10 Αυγούστου 2021, 10:52

Νέα έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) προειδοποιεί για τεράστιες και αναμενόμενες καταστροφές στο άμεσο μέλλον.

Προβλέπεται δέκα χρόνια νωρίτερα αύξηση θερμοκρασίας 1,5 βαθμού κελσίου με πολλές συνέπειες στην υγεία, το περιβάλλον και τα οικοσυστήματα με έντονους καύσωνες και βροχοπτώσεις.

Η κλιματική αλλαγή εντείνεται όλο και πιο γρήγορα και ορισμένες τάσεις είναι πλέον μη αναστρέψιμες, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια του τρέχοντος χρονικού πλαισίου, σύμφωνα με την έκθεση.

Σύμφωνα με τον Οργανισμό Hνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο επηρεάζει ήδη πολλά καιρικά και ακραία κλίματα σε κάθε περιοχή σε όλο τον κόσμο. Οι επιστήμονες παρατηρούν αλλαγές σε ολόκληρο το κλιματικό σύστημα της Γης, στην ατμόσφαιρα, στους ωκεανούς, στους πάγους και στην ξηρά.

Πολλές από αυτές τις αλλαγές είναι άνευ προηγουμένου, μερικές από τις αλλαγές είναι σε εξέλιξη τώρα, ενώ άλλες - όπως η συνεχιζόμενη άνοδος της στάθμης της θάλασσας - είναι ήδη «μη αναστρέψιμες» για αιώνες έως χιλιετίες, προειδοποιεί η έκθεση.

«Κόκκινη προειδοποίηση για την ανθρωπότητα»

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε ότι η έκθεση δεν είναι παρά «Κώδωνας κινδύνου για την ανθρωπότητα. Οι καμπάνες συναγερμού είναι εκκωφαντικές και τα στοιχεία είναι αδιάψευστα», αναφέρει.

Σημειώνει ότι είμαστε επικίνδυνα κοντά από το συμφωνημένο όριο των 1,5 βαθμών των επιπέδων παγκόσμιας θέρμανσης και μάλιστα κινδυνεύουμε να ξεπεράσουμε την αύξηση των 1,5 βαθμών στο άμεσο μέλλον. Ο μόνος τρόπος για να αποτραπεί η υπέρβαση αυτού του κατωφλίου είναι επειγόντως να εντείνουμε τις προσπάθειές μας και να ακολουθήσουμε τον πιο φιλόδοξο δρόμο, τονίζει.

Υπάρχει ακόμη χρόνος να σώσουμε ότι μπορούμε

Σύμφωνα με την IPCC υπάρχει ακόμα χρόνος για να περιοριστεί η κλιματική αλλαγή. Οι ισχυρές και συνεχείς μειώσεις των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και άλλων αερίων του θερμοκηπίου, θα μπορούσαν γρήγορα να βελτιώσουν την ποιότητα του αέρα και σε 20 έως 30 χρόνια οι παγκόσμιες θερμοκρασίες θα μπορούσαν να σταθεροποιηθούν.

Δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την πράσινη οικονομία

Ο επικεφαλής του ΟΗΕ σε μια λεπτομερή αντίδραση στην έκθεση, είπε ότι οι λύσεις ήταν σαφείς. «Συμπεριληπτικές και πράσινες οικονομίες, ευημερία, καθαρότερος αέρας και καλύτερη υγεία είναι δυνατές για όλους, εάν απαντήσουμε σε αυτήν την κρίση με αλληλεγγύη και θάρρος», είπε.

Επιπτώσεις στην υγεία και τη γεωργία

Στους 2°C της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οι ακραίες θερμοκρασίες είναι πιο πιθανό σε κρίσιμα όρια ανοχής για τη γεωργία και την υγεία.

Οι ειδικοί της IPCC προβλέπουν ότι τις επόμενες δεκαετίες οι κλιματικές αλλαγές θα αυξηθούν σε όλες τις περιοχές. Για 1,5°C υπερθέρμανσης του πλανήτη, θα υπάρξουν αυξανόμενα κύματα καύσωνα, μεγαλύτερες ζεστές εποχές και μικρότερες κρύες εποχές.

Οι επιπτώσεις είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα

Η έκθεση, που ετοιμάστηκε από 234 επιστήμονες από 66 χώρες, υπογραμμίζει ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει εντείνει την αύξηση της θερμοκρασίας με τον πιο γρήγορο ρυθμό τα τελευταία 2.000 χρόνια.

Το 2019, οι ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις CO2 ήταν υψηλότερες από οποιαδήποτε στιγμή σε τουλάχιστον 2 εκατομμύρια χρόνια και οι συγκεντρώσεις μεθανίου και οξειδίου του αζώτου ήταν υψηλότερες από οποιαδήποτε άλλη φορά τα τελευταία 800.000 χρόνια.

Η θερμοκρασία της επιφάνειας του πλανήτη αυξήθηκε ταχύτερα από το 1970 σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη πενταετή περίοδο τα τελευταία τουλάχιστον 2.000 χρόνια. Για παράδειγμα, οι θερμοκρασίες κατά την πιο πρόσφατη δεκαετία (2011-2020) ξεπερνούν αυτές της πιο πρόσφατης θερμής περιόδου πολλών αιώνων, πριν από περίπου 6.500 χρόνια, αναφέρει η έκθεση.

Η μέση παγκόσμια στάθμη της θάλασσας αυξήθηκε ταχύτερα από το 1900, από οποιονδήποτε προηγούμενο αιώνα, τα τελευταία 3.000 χρόνια.

Η έκθεση δείχνει ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ανθρώπινες δραστηριότητες ευθύνονται για περίπου 1,1°C αύξηση της θέρμανσης μεταξύ 1850-1900 και διαπιστώνει ότι κατά μέσο όρο τα επόμενα 20 χρόνια, η παγκόσμια θερμοκρασία αναμένεται να φτάσει ή να υπερβεί τους 1,5°C θέρμανσης.

Πλημμύρες και έντονες βροχοπτώσεις

Η κλιματική αλλαγή εντείνει ακόμη τη φυσική παραγωγή νερού - τον κύκλο του νερού. Αυτό φέρνει πιο έντονες βροχοπτώσεις και σχετικές πλημμύρες, καθώς και πιο έντονη ξηρασία σε πολλές περιοχές.

Επηρεάζει επίσης τα επίπεδα βροχοπτώσεων. Σε μεγάλα γεωγραφικά πλάτη, οι βροχοπτώσεις είναι πιθανό να αυξηθούν, ενώ προβλέπεται να μειωθούν σε μεγάλα τμήματα των υποτροπικών περιοχών. Αναμένονται αλλαγές στα πρότυπα βροχής των μουσώνων, οι οποίες θα διαφέρουν ανάλογα με την περιοχή, προειδοποιεί η έκθεση.

Άνοδος της στάθμης της θάλασσας και διάβρωση

Επιπλέον, οι παράκτιες περιοχές θα έχουν συνεχή άνοδο της στάθμης της θάλασσας καθ’ όλη τη διάρκεια του 21ου αιώνα, συμβάλλοντας σε συχνότερες και σοβαρές παράκτιες πλημμύρες σε χαμηλές περιοχές και διάβρωση των ακτών. Ακραία γεγονότα της στάθμης της θάλασσας που είχαν συμβεί στο παρελθόν μία φορά στα 100 χρόνια προβλέπεται να συμβαίνουν κάθε χρόνο μέχρι το τέλος αυτού του αιώνα.

Επιπτώσεις για τις πόλεις

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι για τις πόλεις, ορισμένες πτυχές της κλιματικής αλλαγής ενδέχεται να μεγεθυνθούν, συμπεριλαμβανομένης της θερμότητας, των πλημμυρών από τις έντονες βροχοπτώσεις και της αύξησης της στάθμης της θάλασσας στις παράκτιες πόλεις.

Περιορισμός της αλλαγής του κλίματος

«Η σταθεροποίηση του κλίματος απαιτεί μεγάλες, γρήγορες και συνεχείς μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Ο περιορισμός των άλλων αερίων του θερμοκηπίου και των ατμοσφαιρικών ρύπων, ειδικά του μεθανίου, θα μπορούσε να έχει θετικά αποτελέσματα τόσο για την υγεία όσο και για το κλίμα», τονίζει ο Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας της IPCC, Panmao Zhai.

Η έκθεση εξηγεί ότι από τη σκοπιά της φυσικής επιστήμης, ο περιορισμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη που προκαλείται από τον άνθρωπο σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο απαιτεί περιορισμό των αθροιστικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, φθάνοντας σε τουλάχιστον καθαρές μηδενικές εκπομπές CO2, καθώς και ισχυρές μειώσεις των άλλων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.

«Οι ισχυρές, γρήγορες και συνεχείς μειώσεις των εκπομπών μεθανίου θα περιορίσουν επίσης το φαινόμενο της θέρμανσης που προκύπτει από τη μείωση της ρύπανσης από αερολύματα», υπογραμμίζουν οι επιστήμονες της IPCC.

Της Χριστίνας Χριστοφόρου