Έξι θάνατοι από ναρκωτικές ουσίες στην Κύπρο

Έξι θάνατοι που οφείλονται στη χρήση ναρκωτικών ουσιών σημειώθηκαν στην Κύπρο το 2020 σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Έκθεσης για τα ναρκωτικά 2022.

Η Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα ναρκωτικά 2022 του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA), δημοσιεύθηκε σήμερα 14 Ιουνίου, και παρουσιάζει στοιχεία που αφορούν 29 χώρες (ΕΕ-27, Τουρκία και Νορβηγία), παρέχοντας την πιο πρόσφατη επισκόπηση της κατάστασης των ναρκωτικών στην Ευρώπη (έως το 2021), αναλύοντας τις μακροπρόθεσμες τάσεις και τις αναδυόμενες απειλές.

Όπως αναφέρει η έκθεση, τα εθνικά δεδομένα για την Κύπρο που καταγράφηκαν δείχνουν ότι για το 2020 σημειώθηκαν 6 θάνατοι (ανά εκατομμύρια κατοίκους) από ναρκωτικές ουσίες μεταξύ των ηλικιών 15-64 (10%).

Χρήση ουσιών και θεραπεία

Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης αριθμητικά στοιχεία που αφορούν τα άτομα που έκαναν χρήση και οδηγήθηκαν σε θεραπεία, ανάλογα με το είδος της ναρκωτικής ουσίας.

Συγκεκριμένα, στην Κύπρο το 2020, έκαναν χρήση οπιοειδών ουσιών (ανά 1000) 1,2-2,3 χιλιάδες άτομα. Για θεραπεία εισήλθαν συνολικά 154 άτομα (16,8%), για πρώτη φορά ξεκίνησαν θεραπεία 48 άτομα (10,6%) και 105 άτομα παρακολούθησαν θεραπευτικό πρόγραμμα στο παρελθόν (23%). Τα άτομα που έκαναν ενέσιμη χρήση οπιοειδών και προέβησαν σε θεραπεία ήταν 73 (47,7%), για θεραπεία πρώτη φορά ήταν 21 (43,8%), θεραπεία στο παρελθόν 52 (50%) και άτομα σε θεραπεία με αγωνιστές οπιοειδών  ήταν 208.

Όσον αφορά τη χρήση κοκαΐνης, τα στοιχεία για την Κύπρο αφορούν το 2019. Όπως αναφέρεται, 1,8% ενηλίκων ηλικίας 15-64 ετών έκαναν χρήση σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, 0,9% νεαροί ενήλικες ηλικίας 15-34 ετών έκαναν χρήση τους τελευταίους 12 μήνες και 4% των μαθητών ηλικίας 15-16 ετών έκανα χρήση σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Επίσης, για το 2019, το σύνολο των ατόμων που εισήλθαν σε θεραπεία ήταν 248 (27%), 101 άτομα που ξεκίνησαν θεραπεία για πρώτη φορά (22,2 %) και 145 άτομα παρακολούθησαν θεραπευτικό πρόγραμμα στο παρελθόν (31,7%). Ακόμη, 8 άτομα που έκαναν ενέσιμη χρήση εισήλθαν σε θεραπεία (3,2%) και 8 άτομα παρακολούθησαν θεραπευτικό πρόγραμμα στο παρελθόν (5,5%).

Προστίθεται ακόμη ότι το 2019, 0,4% των ατόμων ηλικίας 15-64 ετών έκαναν χρήση αμφεταμίνης σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, 0,2% έκανε χρήση τους τελευταίους 12 μήνες (15-34 ετών) και 2% των μαθητών ηλικίας 15-16 έκανε χρήση σε όλη τη διάρκεια ζωής τους. Σε θεραπεία προέβησαν 106 άτομα συνολικά (11,6%), 38 άτομα ξεκίνησαν θεραπεία πρόσφατα (8,4%) και 67 άτομα  παρακολούθησαν θεραπευτικό πρόγραμμα στο παρελθόν (14,7%). Επιπλέον, 3 άτομα που έκαναν ενέσιμη χρήση εισήλθαν σε θεραπεία (2,9%), και 3 άτομα παρακολούθησαν θεραπευτικό πρόγραμμα στο παρελθόν (4,5%).

Επίσης, αναφέρεται ότι για το 2019 1,2% έκανε χρήση ΜDMA (15-64 ετών), 0,4% τους τελευταίους 12 μήνες (15-34 ετών), και 3% μαθητές ηλικίας 15-16 ετών. Σε θεραπεία προέβησαν συνολικά 2 άτομα (0,2%), 1 άτομο ξεκίνησε θεραπεία για πρώτη φορά (0,2%) και 1 άτομο παρακολούθησε θεραπευτικό πρόγραμμα στο παρελθόν (0,2%).

Για τη χρήση κάνναβης αναφέρεται ότι στην Κύπρο το 2019 ποσοστό 14,4% έκανε χρήση (15-64 ετών), 8,1% (15-34 ετών), και 8% μαθητές 15-16 ετών. Σε θεραπεία εισήλθε ποσοστό 43,9% (403), ξεκίνησαν θεραπεία για πρώτη φορά 58,1% (264) και παρακολούθησαν θεραπευτικό πρόγραμμα στο παρελθόν 30% (137).

Αξίζει να αναφερθεί επίσης ότι το 2020 έγιναν λιγότερο από 1 κιλό κατάσχεση κοκαΐνης, με συνολική 17 κατασχέσεις. Για αμφεταμίνη έγιναν 5 κιλά κατάσχεση με αριθμό κατασχέσεων 125. Για MDMA, MDA, MDEA κατασχέθηκαν λιγότερο από 1 κιλά, με κατασχεθείσα ποσότητα 141. Κατασχέθηκαν επίσης 67 δισκία, λιγότερο από 1 κιλό ρητίνη κάνναβης με συνολικό αριθμό κατασχέσεων 20, φυτική κάνναβη 212 κιλά με συνολικό αριθμό κατασχέσεων 666 και 70 φυτά κάνναβης με συνολικό αριθμό κατασχέσεων 24.

Σε υψηλά επίπεδα η χρήση ναρκωτικών στην ΕΕ

Σύμφωνα με την έκθεση η διαθεσιμότητα και η χρήση ναρκωτικών παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε ολόκληρη την ΕΕ, παρότι παρατηρούνται σημαντικές διαφορές από χώρα σε χώρα.

Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι περίπου 83,4 εκατομμύρια ενήλικες ή 29 % των ενηλίκων (ηλικίας 15–64 ετών) στην ΕΕ έχουν κάνει χρήση κάποιας παράνομης ουσίας έστω και μια φορά σε όλη τη ζωή, με περισσότερους άνδρες (50,5 εκατομμύρια) από ότι γυναίκες (33 εκατομμύρια) να αναφέρουν χρήση.

Σημειώνεται ότι η κάνναβη παραμένει η ουσία με τη μεγαλύτερη κατανάλωση, καθώς περισσότεροι από 22 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ενήλικες ανέφεραν χρήση κάνναβης τον τελευταίο χρόνο, ενώ οι διεγερτικές ουσίες είναι η δεύτερη συχνότερα αναφερόμενη κατηγορία.

Ακόμη, υπολογίζεται ότι τον τελευταίο χρόνο 3,5 εκατομμύρια ενήλικες έκαναν χρήση κοκαΐνης, 2,6 εκατομμύρια MDMA και 2 εκατομμύρια αμφεταμινών και περίπου 1 εκατομμύριο Ευρωπαίοι έκαναν χρήση ηρωίνης ή άλλου παράνομου οπιοειδούς τον τελευταίο χρόνο. «Παρότι η επικράτηση της χρήσης οπιοειδών είναι χαμηλότερη από άλλες ουσίες, τα οπιοειδή εξακολουθούν να ευθύνονται για το μεγαλύτερο ποσοστό των βλαβών που αποδίδονται στη χρήση παράνομων ουσιών. Αυτό καταδεικνύεται από την ανίχνευση οπιοειδών, συχνά σε συνδυασμό με άλλες ουσίες, που παρατηρήθηκε το 2020 στα τρία τέταρτα περίπου των θανάτων από υπερβολική δόση στην ΕΕ», προστίθεται.

«Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρήσης ουσιών κάνουν χρήση πολλαπλών ουσιών. Διαπιστώνεται επίσης ένας ολοένα και πιο σύνθετος χαρακτήρας στα πρότυπα χρήσης, δεδομένου ότι φαρμακευτικά προϊόντα, μη ελεγχόμενες νέες ψυχοδραστικές ουσίες και ουσίες όπως η κεταμίνη και η GBL/GHB συνδέονται πλέον με προβλήματα ναρκωτικών σε κάποιες χώρες ή σε κάποιες ομάδες του πληθυσμού. Η πολυπλοκότητα αυτή αντικατοπτρίζεται στην αυξανόμενη αναγνώριση του γεγονότος ότι η χρήση ναρκωτικών συνδέεται με, ή περιπλέκει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε, ένα ευρύ φάσμα σοβαρών προβλημάτων υγείας και κοινωνικών ζητημάτων. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται τα προβλήματα ψυχικής υγείας και η βλάβη εαυτού, η αστεγία, η εγκληματικότητα των νέων και η εκμετάλλευση των ευάλωτων ατόμων και κοινοτήτων», αναφέρεται.

Ο Διευθυντής του EMCDDA Alexis Goosdeel αναφέρει ότι «το κύριο μήνυμα που ξεχωρίζει από την ανάλυση των τάσεων σχετικά με τα ναρκωτικά το 2022 μπορεί να συνοψισθεί ως εξής «Παντού, τα πάντα, όλοι». Εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα προβλήματα ναρκωτικών περιπλέκουν άλλα σημαντικά ζητήματα, όπως η έλλειψη στέγης, η θεραπευτική διαχείριση ψυχιατρικών διαταραχών και η μείωση της εγκληματικότητας των νέων. Παρατηρούμε επίσης υψηλότερα επίπεδα βίας και διαφθοράς που οφείλονται στην αγορά ναρκωτικών σε ορισμένες χώρες. Σε διεθνές επίπεδο, τα γεγονότα έχουν επίσης τη δυνατότητα να επηρεάσουν τα προβλήματα των ναρκωτικών στην Ευρώπη».

Υπογραμμίζει επίσης ότι το γενικό συμπέρασμα της φετινής έκθεσης «είναι ότι σήμερα αντιμετωπίζουμε μια πιο περίπλοκη κατάσταση των ναρκωτικών, η οποία χαρακτηρίζεται από την υψηλή διαθεσιμότητα και τη μεγαλύτερη ποικιλομορφία στα πρότυπα κατανάλωσης ναρκωτικών. Από τις εκθέσεις μας σχετικά με το φαινόμενο των νέων ψυχοδραστικών ουσιών, διαπιστώνουμε ότι σήμερα υπάρχει ο κίνδυνος να εμφανιστεί στην αγορά σχεδόν οποιοδήποτε προϊόν έχει ψυχοτρόπο δράση, συχνά με εσφαλμένη επισήμανση, γεγονός που σημαίνει ότι όσοι καταναλώνουν τις εν λόγω ουσίες ενδέχεται να μην γνωρίζουν τι χρησιμοποιούν πραγματικά».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Μια σημαντική εξέλιξη που επισημαίνεται στη φετινή έκθεση είναι ο συνεχιζόμενος αντίκτυπος της πανδημίας COVID-19 τόσο στις υπηρεσίες ναρκωτικών όσο και στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αποκτούν ελεγχόμενες ουσίες. Επισημαίνεται επίσης η συνεχιζόμενη ανάγκη σε πολλές χώρες να αυξηθούν οι υπηρεσίες θεραπείας και μείωσης της βλάβης για όσους έχουν προβλήματα με ναρκωτικά», καταλήγει.

 Της Ουρανίας Στυλιανού