Επί τάπητος δράσεις για επισιτιστική ασφάλεια

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενισχύει τη δράση της για την αντιμετώπιση των αιτιών μείωσης των επικονιαστών (μελισσών) έως το 2030, καθώς η μείωση τους επιβαρύνει την επισιτιστική ασφάλεια και την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων.

Σημειώνεται ότι οι επικονιαστές αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των υγιών οικοσυστημάτων, ενώ χωρίς αυτούς, πολλά φυτικά είδη θα μειωθούν και εντέλει θα εξαφανιστούν, μαζί με τους οργανισμούς που εξαρτώνται από αυτά, κάτι που θα έχει σοβαρές οικολογικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Σύμφωνα με την ΕΕ, δεδομένου ότι περίπου το 80% των καλλιεργειών και των άγριων ανθοφόρων φυτών εξαρτώνται από την επικονίαση των ζώων, η απώλεια επικονιαστών αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη φύση της ΕΕ, την ανθρώπινη ευημερία και την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς θέτει σε κίνδυνο τη βιώσιμη μακροπρόθεσμη γεωργική παραγωγή.

Ως εκ τούτου, σήμερα, η Επιτροπή παρουσιάζει τη «Νέα συμφωνία για τους επικονιαστές», με στόχο την αντιμετώπιση της ανησυχητικής μείωσης των άγριων εντόμων-επικονιαστών στην Ευρώπη, αναθεωρώντας την πρωτοβουλία της ΕΕ για τους επικονιαστές του 2018.

Ειδικότερα, η ανανεωμένη πρωτοβουλία καθορίζει τις δράσεις που πρέπει να λάβουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη για την αντιστροφή της μείωσης των επικονιαστών έως το 2030, καθώς σήμερα ένα στα τρία είδη μελισσών, πεταλούδων και συρφίδων εξαφανίζεται στην ΕΕ.

Η επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων κ. Στέλλα Κυριακίδου, αναφέρει ότι «η προστασία των επικονιαστών είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την προστασία του πλανήτη μας για τις μελλοντικές γενιές», σημειώνοντας ότι «οι πολίτες μας ζητούν συνεχώς την ανάληψη αποφασιστικής δράσης σε επίπεδο ΕΕ».

«Γνωρίζουμε ότι η υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων και η υπερβολική εξάρτηση από αυτά συνιστούν σοβαρή απειλή για την επισιτιστική μας ασφάλεια, την κερδοφορία των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, τη βιοποικιλότητα και το περιβάλλον. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε σκληρά για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων και την ελαχιστοποίηση της απώλειας επικονιαστών στο μέλλον», συμπληρώνει.

Δράσεις για βελτίωση διατήρησης επικονιαστών έως το 2030 

Όπως αναφέρει η ΕΕ, στο πλαίσιο της αναθεωρημένης πρωτοβουλίας της ΕΕ για τους επικονιαστές καθορίζονται στόχοι για το 2030 και σχετικές δράσεις με βάση τρεις προτεραιότητες.

Βασική προτεραιότητα είναι η βελτίωση της διατήρησης των επικονιαστών και η αντιμετώπιση των αιτίων της μείωσής τους. 

Η προτεραιότητα αυτή θα υλοποιηθεί με:

• Καλύτερη διατήρηση των ειδών και των οικοτόπων — για παράδειγμα η Επιτροπή θα οριστικοποιήσει τα σχέδια διατήρησης των απειλούμενων ειδών επικονιαστών· θα προσδιορίσει τους επικονιαστές που είναι χαρακτηριστικοί των οικοτόπων που προστατεύονται βάσει της οδηγίας για τους οικοτόπους, τους οποίους τα κράτη μέλη θα πρέπει να προστατεύουν· και η Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, θα καταρτίσει σχέδιο δικτύου οικολογικών διαδρόμων για τους επικονιαστές, ή τα λεγόμενα «Buzz Lines».
• Αποκατάσταση οικοτόπων σε γεωργικά τοπία — ιδίως μέσω μεγαλύτερης στήριξης για φιλική προς τους επικονιαστές γεωργία στο πλαίσιο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής.
• Μετριασμός των επιπτώσεων της χρήσης φυτοφαρμάκων στους επικονιαστές — για παράδειγμα μέσω νομικών απαιτήσεων για την εφαρμογή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας ή μέσω πρόσθετων μεθόδων δοκιμών για τον προσδιορισμό της τοξικότητας των φυτοφαρμάκων για τους επικονιαστές, συμπεριλαμβανομένων των υποθανατηφόρων και χρόνιων επιπτώσεων. Δεδομένου ότι η υπερβολική χρήση φυτοφαρμάκων αποτελεί βασικό παράγοντα απώλειας επικονιαστών, η μείωση του κινδύνου και της χρήσης φυτοφαρμάκων σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής για τη βιώσιμη χρήση των φυτοφαρμάκων θα είναι ζωτικής σημασίας.
• Βελτίωση των οικοτόπων επικονιαστών σε αστικές περιοχές.
• Αντιμετώπιση των επιπτώσεων που έχουν στους επικονιαστές η κλιματική αλλαγή, τα χωροκατακτητικά ξένα είδη και άλλες απειλές όπως τα βιοκτόνα ή η φωτορύπανση.

Επιπλέον, η πρωτοβουλία θα επικεντρωθεί επίσης στη βελτίωση των γνώσεων σχετικά με τη μείωση των επικονιαστών, τα αίτια και τις συνέπειές της. Οι δράσεις περιλαμβάνουν τη δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος παρακολούθησης, την υποστήριξη της έρευνας και της αξιολόγησης, για παράδειγμα με τη χαρτογράφηση των βασικών περιοχών επικονιαστών έως το 2025, καθώς και στοχευμένες δράσεις για την προώθηση της ανάπτυξης ικανοτήτων και της διάδοσης της γνώσης.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Σημειώνεται ότι η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη εθνικών στρατηγικών για τους επικονιαστές. Επιπλέον, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα βοηθήσουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να αναλάβουν δράση, για παράδειγμα αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση του κοινού και στηρίζοντας την επιστήμη των πολιτών.

Με βάση τα παραπάνω, η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν τις νέες δράσεις και να δεσμευτούν ενεργά για την υλοποίησή τους, σε στενή συνεργασία με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Ο.Σ.