Απροετοίμαστη η Αθήνα για τον καύσωνα

Μια πυκνοκατοικημένη τσιμεντένια ζούγκλα χωρίς χώρο πρασίνου, η Αθήνα έχει γίνει μια από τις πιο ζεστές πρωτεύουσες της Ευρώπης και παρά την ευπάθειά της στις ακραίες θερμοκρασίες, δεν έχει καταφέρει να κάνει περιβαλλοντικές καινοτομίες, προειδοποιούν οι ειδικοί.

Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες βρίσκουν ανάσα δροσιάς στους ανοιχτούς χώρους των καφέ μόνο το βράδυ.

Ο υδράργυρος αναμένεται να εκτοξευθεί ξανά αυτό το Σαββατοκύριακο, ωθώντας τις αρχές να κλείσουν μερικώς την Ακρόπολη και ορισμένα μεγάλα πάρκα.

Το 2007, η πόλη των τριών και πλέον εκατομμυρίων κατοίκων κατέγραψε υψηλό ρεκόρ των 44,8 βαθμών Κελσίου.

«Με το σκυρόδεμα και την άσφαλτο, οι πόλεις γίνονται θερμικές νησίδες. Στην Αθήνα υπάρχουν πολύ λίγοι χώροι πρασίνου για χαμηλότερες θερμοκρασίες», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

«Και τα δάση που περιβάλλουν την πόλη εξαφανίζονται λόγω των πυρκαγιών», τόνισε.

Παρά το γεγονός ότι πλαισιώνεται από λόφους και ποτάμια, η Αθήνα κατακλύζεται από τσιμεντένια κτίρια.

Από την κορυφή της Ακρόπολης, η θέα της πόλης είναι μια ατέλειωτη εξάπλωση κτιρίων και σπιτιών, που διακόπτεται μερικώς από ένα μικρό πράσινο κομμάτι.

Το κέντρο της Αθήνας είναι η δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή στην Ευρώπη μετά το Παρίσι, σύμφωνα με τη Eurostat.

«Στην Ελλάδα οι κατασκευές γίνονται συνέχεια και παντού. Είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα», δήλωσε ο πολεοδόμος Άρης Καλαντίδης.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο Άγριας Ζωής, στην Αθήνα υπάρχουν μόνο 0,96 τετραγωνικά μέτρα πρασίνου ανά κάτοικο, κάτι που υπολείπεται κατά πολύ της σύστασης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για εννέα τετραγωνικά μέτρα ανά κάτοικο.

Με μόνο το 11% της επιφάνειάς της να καλύπτεται από δέντρα, η Αθήνα βρίσκεται κοντά στον πάτο της λίστας σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος.

"Δεν υπάρχει σχεδόν ύπαιθρος γύρω από την Αθήνα. Τα οικονομικά συμφέροντα έχουν προτεραιότητα έναντι της ανάγκης για χώρους πρασίνου", είπε ο κ. Καλαντίδης.

Η έλλειψη στρατηγικής και πολιτικής βούλησης φαίνεται να είναι τα κύρια εμπόδια για την αντιστροφή της τάσης, σύμφωνα με ειδικούς.

Το 2021, η Αθήνα διόρισε τον πρώτο της υπεύθυνο για το κλίμα για να υλοποιήσει την εφαρμογή μιας στρατηγικής για την προσαρμογή των υποδομών και της συμπεριφοράς στην κλιματική αλλαγή.

Ο διορισμός ήρθε με σχεδόν πέντε εκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

«Ο αστικός ιστός της Αθήνας αποτελείται από πυκνά κτίρια που καλύπτουν το 80 τοις εκατό της επιφάνειας της πόλης. Όλη αυτή η άσφαλτος και το τσιμέντο διατηρούν τη θερμότητα κατά τη διάρκεια των καύσωνα», αναφέρει στην έκθεσή της η ΕΤΕπ.

Τα έργα που ξεκίνησαν έκτοτε περιλαμβάνουν τρεις «πράσινους διαδρόμους» στην πόλη και βελτιωμένη διαχείριση των υδάτων στην υψηλότερη κορυφή της πόλης, τον Λυκαβηττό.

Ωστόσο, ορισμένα τρέχοντα έργα αστικοποίησης έχουν αντίκτυπο σε περιβαλλοντικούς στόχους.

Δεκάδες δέντρα έχουν κοπεί για να κατασκευαστούν νέοι σταθμοί του μετρό και ένα τεράστιο συγκρότημα κατοικιών πρόκειται να κατασκευαστεί στο χώρο του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού.

Και ένας «μεγάλος περίπατος» που σχεδιάζεται για το κέντρο της Αθήνας, με δέντρα και παγκάκια, είναι εργοτάξιο εδώ και τρία χρόνια.

«Υπάρχει έλλειψη πολιτικού σχεδιασμού και δέσμευσης από ολόκληρο τον πληθυσμό», λέει η Ίρις Λυκουριώτη, καθηγήτρια αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

«Βρισκόμαστε σε μια περίοδο που οι επενδυτικές πολιτικές υπερισχύουν της προστασίας του περιβάλλοντος», είπε.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Η κληρονομιά της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα είναι ακόμα αισθητή, προειδοποίησε.

Ανέφερε εξάλλου ότι οι  περικοπές στον προϋπολογισμό δεν περιόρισαν μόνο τις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά τα σχέδια βοήθειας (από τους πιστωτές της Ελλάδας) άνοιξαν το δρόμο για την εκμετάλλευση των περιοχών προστασίας Natura (αναγνωρισμένες από την ΕΕ) σε ολόκληρη τη χώρα.