Κύπριοι Επιστήμονες στην Κορυφή της Ευρώπης για Έρευνα σε Νεοπλασίες Εγκεφάλου

Δρ Ανδρειανή Οδυσσέως 

 Ένα σημαντικό ερευνητικό πρόγραμμα, το «GLADIATOR/ ΜΟΝΟΜΑΧΟΣ», υπόσχεται μια πρωτοπόρο και περιεκτική θεραγνωστική (θεραπευτική + διαγνωστική) λύση για την αντιμετώπιση των παθολογιών του εγκεφάλου. Το πρόγραμμα συντονίζουν διοικητικά και επιστημονικά το Πανεπιστήμιο Κύπρου και ο Οργανισμός Έρευνας και Ανάπτυξης ΕΠΟΣ-Ίασις, γεφυρώνοντας Ηλεκτρονική με Βιοϊατρική Μηχανική, Συνθετική Βιολογία με Νανοβιοτεχνολογία, Κυτταρικές Βιοεπιστήμες, Μοριακή Ογκολογία και Τεχνολογίες της Πληροφορικής.

Μέσα από πολυεπίπεδες και στοχευμένες ριζοσπαστικές τομές, ο «GLADIATOR / ΜΟΝΟΜΑΧΟΣ» φιλοδοξεί να παράσχει για πρώτη φορά, ένα λειτουργικό πρωτότυπο μιας ολοκληρωμένης, αυτόνομης και κλινικώς εφαρμόσιμης πλατφόρμας Μοριακών Επικοινωνιών με βάση νανοδίκτυα. Αυτή η πολυδύναμη πλατφόρμα θα μπορεί να ρυθμίζει αυτόνομα την χωροχρονική εξέλιξη της νόσου και των υποτροπών της και να δημιουργεί κατάλληλες παρεμβάσεις επαναπρογραμματισμού (γενετικές τροποποιήσεις που ανακόπτουν την νόσο) οδηγώντας σε αποτελεσματική θεραπεία, η οποία ανταποκρίνεται σε μια κοινωνική πρόκληση με υψηλό αντίκτυπο.

Το γλοιοβλάστωμα έχει ειδικά επιλεγεί προκειμένου να τεκμηριωθεί η  εφαρμοσιμότητα της συγκεκριμένης αυτής πλατφόρμας. Παρά τις πρόσφατες εξελίξεις, η πρόγνωση του παραμένει ζοφερή με μέση επιβίωση τους 14 μήνες, δικαιολογώντας την προτεινόμενη δραστικά καινοτόμο προσέγγιση για αντιμετώπιση των υψηλής κακοήθειας αυτών όγκων αλλά και δυνητικά άλλων παθογενειών του εγκεφάλου.

Αναμενόμενα Επιτεύγματα 

Το πρόγραμμα αναπτύσσει και αναμένεται να καταθέσει στην επιστημονική κοινότητα μια σειρά από καινοτομίες με σημαντικές προοπτικές τεχνολογικής ανάπτυξης και κλινικής εφαρμογής. Αυτά αφορούν σε:

(i) Ένα άνευ προηγουμένου αξιόπιστο, ανανεώσιμο εμφυτεύσιμο βιο-αισθητήρα με βάση στελεχιαία κύτταρα, ο οποίος θα μπορεί να έλκει και να συλλέγει φθορίζοντα εξωσώματα, δηλαδή φυσικά νανοσωματίδια τα οποία περικλείουν λειτουργικά βιολογικά μόρια (π.χ. πρωτεΐνες, DNA, RNA κλπ) λειτουργώντας ως «μονάδα αναφοράς», και επιτρέποντας τον εντοπισμό αρχόμενων όγκων ή και εστιών υποτροπής της νόσου, εισάγοντας παράλληλα δυνατότητες Ιατρικής Ακριβείας.

(ii) Απρόσκοπτο και «κατ’ απαίτηση» επαναπρογραμματισμό και παρακολούθηση της θεραπευτικής ανταπόκρισης με την εμφύτευση και εξωτερική ρύθμιση αυτό-ανανεώσιμων οργανοειδών.

(iii) Προσαρμοζόμενα και ακριβή μοντέλα προσομοίωσης,  κρίσιμης σημασίας για ολοκληρωμένο σχεδιασμό και ανάλυση της εξέλιξης της νόσου, συγκεντρωμένα σε ένα τυποποιημένο προσομοιωτή ο οποίος θα αποτελέσει ένα νέο εργαλείο στην φαρμακολογία, συνθετική βιολογία και βιοτεχνολογία.

(iv) Ο ερευνητικός αυτός σχεδιασμός στο σύνολό του θα αναγάγει το αναδυόμενο πεδίο των αλληλεπιδράσεων Εγκεφάλου-Μηχανής σε ένα δραστικά νέο επίπεδο, όπου υπολογιστικά συστήματα θα μπορούν να ανιχνεύουν, εντοπίζουν και ελέγχουν μοριακές δραστηριότητες αμφίδρομα. Το αυτόνομο αυτό σύστημα θα διασφαλίσει την ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση, ανοίγοντας τον δρόμο για ριζικά νέες προσεγγίσεις στην συνδεσιμότητα εγκεφάλου-ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Δυνητικό Αντίκτυπο στον Κοινωνικο-Οικονομικό Τομέα 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Το πρόγραμμα «GLADIATOR / ΜΟΝΟΜΑΧΟΣ» εδραιώνει μια δυνατότητα καινοτομίας και οραματίζεται να κάνει ένα καθοριστικό βήμα προς μια δραστική μεταμόρφωση του τρόπου με τον οποίο μελετούμε και διαχειριζόμαστε σύνθετες νεοπλασίες και δυνητικά άλλες βασικές παθογένειες του κεντρικού νευρικού συστήματος με μακροπρόθεσμα ριζικές αλλαγές. Σε ό,τι αφορά στην πρόγνωση των ασθενών, αναμένουμε ελαχιστοποίηση των υποτροπών, μειωμένη τοξικότητα της φαρμακευτικής αγωγής και επιμήκυνση της επιβίωσης. Ο φόρτος εργασίας των φροντιστών υγείας μειώνεται δραστικά αφού αναμένεται εμφανής βελτίωση στην ανταπόκριση του ασθενούς και  μείωση των επισκέψεων στα νοσηλευτήρια. Το ίδιο το σύστημα υγείας έχει πολλά να κερδίσει. Βελτίωση της ποιότητας ζωής, αύξηση της παραγωγικότητας, μείωση των αδειών ασθενείας, πιο σύντομες νοσηλείες και λιγότερες ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό είναι μόνο κάποια ενδεικτικά οφέλη.

***Η Ανδρειανή Οδυσσέως είναι Διευθύντρια Βιοϊατρικής Έρευνας στον Οργανισμό Έρευνας και Ανάπτυξης ΕΠΟΣ-ΙΑΣΙΣ. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει λάβει μεταπτυχιακή και μεταδιδακτορική εκπαίδευση στο Ινστιτούτο Αντικαρκινικής Έρευνας Dana-Farber της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Harvard, στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Ιατρικής Σχολής Yale, και στο Αντικαρκινικό Ερευνητικό Κέντρο Fred-Hutchinson.