Τα "πάθη" της καρδιάς σε καιρό κορωνοϊού

Επιστήμονες από όλο τον κόσμο κάνουν ένα μαραθώνιο αγώνα δρόμου με αντίπαλο τον κορωνοϊό. Στόχος είναι η απόκτηση γνώσης που θα οδηγήσει στην καταπολέμηση της πανδημίας. Από την αρχή φάνηκε οτι η μόλυνση μπορεί να οδηγήσει σε ένα ευρύ φάσμα εκδηλώσεων που ξεκινά από την ασυμπτωματική διαδρομή και φθάνει μέχρι σοβαρές επιπλοκές και θάνατο. Οι βασικές εκδηλώσεις αφορούν κυρίως το αναπνευστικό. Στην πορεία όμως έγινε σαφές ότι συμμετέχουν στην νόσο και άλλα συστήματα όπως το καρδιαγγειακό και πρόσφατα και το κεντρικό νευρικό σύστημα.  

Όπως μα ενημερώνει ο καρδιολόγος, διευθυντής κλινικής, Νικόλαος Σμυρνιούδης, ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση από COVID-19, με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, είναι κυρίως οι παρακάτω:

 ·Ηλικιωμένοι (αύξηση των θανατηφόρων συμβάντων με την αύξηση της ηλικίας).

·Ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς (μειωμένη άμυνα του οργανισμού).

·Ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα.

·Ασθενείς με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια.

Το  Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας (ACC) αναφέρει ότι η θνητότητα πολλαπλασιάζεται επί 6 σε ηλικίες > 80 ετών, επί 5 αν υπάρχει υποκείμενο καρδιακό νόσημα και επί 3 αν ένας ασθενής είναι υπερτασικός ή διαβητικός. Είναι αξιοσημείωτο ότι η θνητότητα παρουσιάζεται υψηλότερη στους καρδιοπαθείς από ότι στους πνευμονοπαθείς!  

Τα παραπάνω νούμερα επ' ουδενί δεν σημαίνουν όμως ότι ο υπόλοιπος πληθυσμός είναι χωρίς κίνδυνο.

Όσον αφορά τις καρδιοπάθειες, αυξημένου κινδύνου θεωρούνται ασθενείς με:

1. Καρδιακή Ανεπάρκεια (Ισχαιμικής ή μη αιτιολογίας).

2. Στεφανιαία Νόσο (Πρόσφατο Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο ή επέμβαση επαναγγείωσης, αγγειοπλαστική με stent ή αορτοστεφανιαία παράκαμψη, τους τελευταίους 12 μήνες ).

3. Πνευμονική Υπέρταση.

4. Συγγενείς καρδιοπάθειες μετά χειρουργική διόρθωση με σημαντική υπολειπόμενη βλάβη ή μη διορθωμένες συγγενείς καρδιοπάθειες.

5. Προσθετικές καρδιακές βαλβίδες.

6. Μυοκαρδιοπάθειες.

7. Ιστορικό τεκμηριωμένης μυοκαρδίτιδας.

8. Καναλοπάθειες.

 Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψιν ότι οι καρδιοπάθειες πολλές φορές συνυπάρχουν  με καταστάσεις όπως η χρόνια αρρύθμιστη αρτηριακή υπέρταση, χρόνιος αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, χρόνια νεφρική νόσο τα οποία αυξάνουν περαιτέρω τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης.

Επιπλοκές του κορωνοϊού στην καρδιά.

Η προσβολή από κορωνοϊό, ιδιαίτερα όταν εκδηλώνεται με βαριά κλινική εικόνα, μπορεί να προκαλέσει παθήσεις της καρδιάς ή επιδείνωση προϋπαρχουσών παθήσεων.

Οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου: Υπάρχουν στοιχεία ότι μπορεί να εμφανιστεί οξύ έμφραγμα σε ποσοστό 7% των βαρέως νοσούντων και εως 22% των νοσηλευομένων σε ΜΕΘ.  

Οι μηχανισμοί πρόκλησης μπορεί να περιλαμβάνουν:

1.Ανεπαρκής αιμάτωση του μυοκαρδίου λόγω δυσαναλογίας ανάμεσα στην προσφερόμενη και την ζητούμενη ποσότητα αίματος . Αυτό μπορεί να συμβεί λόγω των αυξημένων αναγκών συνεπεία της λοίμωξης, ιδιαίτερα αν προϋπήρχαν οριακές στενώσεις στα στεφανιαία αγγεία.

2.Μειωμένη οξυγόνωση της καρδιάς λόγω αδυναμίας των πνευμόνων.

3.Διαταραχές στους μηχανισμούς της πήξης . Αυτό μπορεί να επηρεάσει δραματικά ασθενείς με προηγούμενο έμφραγμα ή αγγειοπλαστική με stent.  

4.Πυροδότηση φλεγμονωδών μηχανισμών, που συζητούνται πολύ,  από ουσίες όπως οι κυτταροκίνες, με αποτέλεσμα αποσταθεροποίηση και ρήξη αθηρωματικής πλάκας, που αν θρομβωθεί θα οδηγήσει σε έμφραγμα.  

Πολύς λόγος γίνεται για την οξεία μυοκαρδίτιδα η οποία είναι φλεγμονή του καρδιακού μυός. Ανάλογη με τον αριθμό των καρδιακών κυττάρων που θα νεκρωθούν θα είναι και η μείωση στην απόδοση της καρδιάς ως κινητήριας δύναμης του κυκλοφορικού. Φαίνεται ότι τα ποσοστά της μυοκαρδίτιδας αρχικά είχαν υπερεκτιμηθεί και γι’ αυτό δεν συνιστάται να τίθεται τέτοια διάγνωση μόνο από τα αυξημένα επίπεδα της τροπονίνης (εργαστηριακός δείκτης μυοκαρδιακής νέκρωσης) καθώς αυτή βγαίνει ψευδώς θετική σε πολλές περιπτώσεις διάχυτης φλεγμονής.

Αρρυθμίες είναι συχνό φαινόμενο σε βαρέως πάσχοντες ανεξαρτήτως νόσου. Συχνότερα μπορεί να εμφανιστεί κολπική μαρμαρυγή αλλά μπορεί να παρουσιαστούν και επικίνδυνες, δυνητικά θανατηφόρες κοιλιακές αρρυθμίες. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε ασθενείς οι οποίοι πρόκειται να λάβουν θεραπεία με χλωροκίνη ή/και αζιθρομυκίνη καθώς οι ουσίες αυτές προκαλούν ηλεκτρικές αλλαγές στην καρδιά (παράταση QT στο ηλεκτροκρδιογράφημα) αυξάνοντας την πιθανότητα πρόκλησης αρρυθμιών. Το πρόβλημα αυτό μπορεί να είναι σοβαρό σε ασθενείς με ιστορικό αρρυθμιών ή λήψη κάποιων κατηγοριών φαρμάκων (πχ αντιαρρυθμικά, αντιμυκητιασικά, αντικαταθλιπτικά κλπ).

Σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή καθώς εύκολα μπορεί να προκληθεί απορρύθμιση του ισοζυγίου υγρών και ηλεκτρολυτών με καταστροφικές συνέπειες   .

Συμπερασματικά οι ασθενείς με καρδιακή νόσο είναι ομάδες υψηλού κινδύνου μετά από προσβολή από COVID-19.

Είναι ιδιαίτερα σημαντική η προφύλαξη τους μέσω της αποφυγής συναθροίσεων και της σχολαστικής τήρησης των κανόνων υγιεινής.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Κατά το διάστημα αυτό συνιστάται προσεκτική διατροφή και λήψη της φαρμακευτικής αγωγής εκτός κι αν υπάρξει διαφορετική συμβουλή από τον γιατρό. Οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής και της Αμερικάνικης Καρδιολογικής Εταιρείας τονίζουν ότι δεν υπάρχει λόγος για αλλαγή των Αναστολέων Μετατρεπτικού Ενζύμου  Αγγειοτασίνης και Ανταγωνιστών των Υποδοχέων της Αγγειοτασίνης για τον έλεγχο της αρτηριακής υπέρτασης.

Καλό είναι να αποφεύγονται άσκοπες επισκέψεις στο νοσοκομείο ή στον γιατρό (check up). Όταν όμως υπάρχουν συμπτώματα όπως πόνος στο στήθος, δύσπνοια, ζάλη ή αίσθημα παλμών πρέπει να αναζητείται άμεσα ιατρική βοήθεια.

Μαρία Τσιλιμιγκάκη