Προτάσεις του Γαληνού στη σύγχρονη Ιατρική;
03 Μαρτίου 2024, 09:00
Μπορεί να είναι δελεαστικό, μέσα στο χάος της σύγχρονης ζωής, να λαχταρούμε για απλούστερες εποχές κατά τις οποίες τα smartphones δεν υπήρχαν και κανείς δεν είχε προφέρει ποτέ τη λέξη «μικροπλαστικά». Άλλοι στρέφονται στον Φρόιντ, άλλοι στους στωικούς, αναζητώντας συμβουλές για ευ ζην. Ας δούμε τι συμβαίνει με τις διδαχές ενός από τους πιο διάσημους γιατρούς του αρχαίου κόσμου, τον Γαληνό.
Ο Ελληνορωμαίος γιατρός και φιλόσοφος του 2ου αιώνα, Γαληνός, υπηρέτησε ως αυλικός γιατρός στον γιο του Μάρκου Αυρήλιου, Κόμμοδο. Ήταν επίσης συγγραφέας (τα κείμενά του αντιστοιχούν περίπου στο 10% της υπάρχουσας ελληνικής λογοτεχνίας πριν από το 350 μ.Χ.) του οποίου οι θεωρίες διαμόρφωσαν τη δυτική ιατρική για περισσότερα από 1.000 χρόνια. Τώρα, μερικά από τα πιο σημαντικά κείμενά του εμφανίζονται συγκεντρωμένα στο νέο βιβλίο How to Be Healthy: An An Ancient Guide to Wellness .
Τα κείμενά του εξερευνούν τη σύνδεση νου-σώματος, την άσκηση, τη διατροφή και τους ορισμούς της υγείας και της ασθένειας. Σε ένα κεφάλαιο, για παράδειγμα, προτείνει ότι, για να αποφύγει κανείς τη στενοχώρια, πρέπει να εκφράζει ευγνωμοσύνη για όσα έχει και να αποφεύγει να συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους.
Υπάρχει ένα πλάνο δράσης 4 σημείων με βάση τα κείμενα του Γαληνού. Πρώτον, για να εντοπίσουμε τις δικές μας μοναδικές ελλείψεις, ο Γαληνός προτείνει να ρωτάμε μεγαλύτερους ανθρώπους τι πιστεύουν ότι είναι λάθος με εμάς. Στη συνέχεια, σε ό,τι αφορά τη φυσική κατάσταση, πρέπει να κάνουμε κάτι που ο Γαληνός αποκαλεί «εξάσκηση με τη μικρή μπάλα». Τέλος, πρέπει να εφαρμόσουμε την θεωρία περί ισορροπίας των 4 χυμών στον οργανισμό μας- αίμα, φλέγμα, ξανθή χολή, μαύρη χολή.
Η Δρ Katherine D Van Schaik, επίκουρη καθηγήτρια Κλασικών και Μεσογειακών Σπουδών στο ιατρικό κέντρο του Πανεπιστημίου Vanderbilt σχολιάζει:
«Βάση της φιλοσοφίας του είναι η τριμερής προσέγγιση που περιγράφει ο ίδιος, η οποία αφορά την ψυχή, καθώς και τη διατροφή και την άσκηση», αναφέρει. Ωστόσο, «αυτή δεν είναι επίσημη ιατρική συμβουλή», συμπληρώνει η Van Schaik.
Και συνεχίζει: Επειδή μεγάλο μέρος της σκέψης του Γαληνού βασίζεται σε πεποιθήσεις για την ανθρώπινη φυσιολογία που είναι τώρα γνωστό ότι είναι ψευδείς -οι 4 χυμοί του σώματος, για παράδειγμα-, οι ιατρικοί συλλογισμοί, οι διαγνωστικές κατηγορίες, οι προγνώσεις και οι θεραπευτικές συστάσεις που εξαρτώνται από αυτές τις θεωρίες, είναι ξεπερασμένες στην καλύτερη περίπτωση και επικίνδυνες στη χειρότερη». Προσθέτει, ωστόσο, ότι προσπάθησε να κάνει λόγο μόνο για συμβουλές τις οποίες «ένας σύγχρονος γιατρός θα μπορούσε να δώσει, ή τουλάχιστον, με τις οποίες δεν θα διαφωνούσε (τις περισσότερες φορές)».