Κορωνοϊός: Επανεμφάνιση ιικού φορτίου μετά από λήψη αντιικού φαρμάκου

Το Paxlovid της Pfizer μαζί με το Molnupiravir της Merck είναι οι δύο αντιικές θεραπείες σε μορφή χαπιών που έχουν αποδειχθεί ότι προστατεύουν αποτελεσματικά έναντι της νοσηλείας και του θανάτου λόγω COVID-19 όταν η λήψη τους γίνει κοντά στη διάγνωση της νόσου. Οι γιατροί της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γκίκας Μαγιορκίνης (επίκουρος καθηγητής) και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα σχετικά νεότερα δεδομένα. 

"Το Paxlovid έχει δείξει την μεγαλύτερη σχετική αποτελεσματικότητα από τις δύο θεραπείες φτάνοντας ποσοστό 90% καλύτερη πρόγνωση σε σχέση με ασθενείς που δεν έλαβαν την θεραπεία. Η θεραπεία θα πρέπει να δοθεί εντός 5 ημερών από την εμφάνιση συμπτωμάτων ή θετικού test για SARS-CoV-2, δηλαδή πριν εμφανισθούν βαριά συμπτώματα. Οι μελέτες στο πεδίο, ωστόσο, έχουν δείξει μικρότερη σχετική αποτελεσματικότητα για στελέχη της Όμικρον της τάξης του 75%. Αυτό ωστόσο πιθανόν οφείλεται στο γεγονός ότι η Όμικρον είναι λιγότερο παθογόνος, συνεπώς το περιθώριο μείωσης της θνητότητας είναι μικρότερο από ότι με το στέλεχος Δέλτα.

Οι ασθενείς που λαμβάνουν το Paxlovid συχνά βλέπουν ότι το ιικό τους φορτίο μηδενίζεται εντός της πενθήμερης αγωγής, γεγονός που αποδεικνύει πόσο αποτελεσματική είναι η θεραπεία στην πράξη. Με απλά λόγια τόσο το αντιγονικό  (rapid) test όσο και το μοριακό test σε αρκετές περιπτώσεις μηδενίζεται πριν από τη λήξη της αγωγής. Ωστόσο, όταν άρχισε να διατίθεται η θεραπεία σε ευρύτερη κλίμακα τότε σε ένα μικρό ποσοστό, περίπου 1%-2%, παρατηρήθηκε επάνοδος του ιικού φορτίου και των συμπτωμάτων κυρίως εντός του πρώτου 10ήμερου από την λήξη της θεραπείας. Το φαινόμενο της επανόδου του SARS-CoV-2, γνωστό ως rebound, μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να συνδέεται με βαριά νόσο, ενώ κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι παρόμοιο φαινόμενο με παρόμοιο ποσοστό 1%-2% έχει παρατηρηθεί και σε ασθενείς που δεν έλαβαν την αγωγή. Παρόμοια φαινόμενα υποτροπής έχουν παρατηρηθεί και σε άλλα παθογόνα με τη διακοπή της αντιικής ή αντιμικροβιακής αγωγής.

Το φλέγον ερώτημα που πλανάται από τα rebound-υποτροπές φορτίων του SARS-CoV-2 μετά από παροχή αντιικής θεραπείας είναι κατά πόσο είναι πιθανό αυτές οι υποτροπές να επιλέγουν στελέχη που έχουν μεταλλάξεις αντοχής έναντι της αγωγής με Paxlovid και το ακόμα πιο φλέγον ζήτημα είναι κατά πόσο αυτά τα στελέχη είναι πιθανόν να μεταδοθούν. Τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό; 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξάπλωση στελεχών που έχουν αντοχή στη θεραπεία με το Paxlovid με αποτέλεσμα να μην είναι πλέον αποτελεσματικό. Παρόμοια φαινόμενα έχουμε δει και με την παροχή άλλων αντιικών, οπότε πολλοί ειδικοί ιολόγοι ότι είναι θέμα χρόνο να εμφανισθούν στελέχη ανθεκτικά στην Paxlovid".