Καρκίνος πνεύμονα: Χάσμα πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας μεταξύ φτωχών-πλουσίων

Ο καρκίνος του πνεύμονα έχει πολλά γενετικά πρόσωπα, που σήμερα είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε με εξειδικευμένες εξετάσεις, αλλά έχει ένα κοινό χαρακτηριστικό σε παγκόσμια κλίμακα: Σκοτώνει τους πιο φτωχούς, αυτούς που έχουν την πιο χαμηλή μόρφωση, τους ψυχικά πάσχοντες, όσους αντιμετωπίζουν προσωπικά, κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που τους οδηγούν στο κάπνισμα! Το χειρότερο δε είναι ότι συνοδεύεται από στίγμα καθώς ο καπνιστής θεωρείται από  αρκετούς ότι "τα ήθελε και τα έπαθε"! Τα συγκλονιστικά στοιχεία δόθηκαν στη δημοσιότητα από ογκολόγους και πνευμονολόγους που συμμετείχαν σε ενημέρωση για τον καρκίνο του πνεύμονα, μία ασθένεια που αποτελεί παγκόσμια «πανδημία», καθώς είναι ένας από τους πιο συχνούς και σοβαρούς τύπους καρκίνου με τη μεγαλύτερη θνησιμότητα.

Ο Δρ Κωνσταντίνος Συρίγος, καθηγητής Παθολογίας & Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής και Ομώνυμου Εργαστηρίου Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Γ.Ν.Α. «Η   Σωτηρία», πρόεδρος,  ΕΛ.Ε.ΚΑ.Π., μίλησε μάλιστα για τις ανισότητες και τις προκλήσεις σημειώνοντας ότι: «Άνθρωποι με χαμηλότερο κοινωνικό-οικονομικό δείκτη εκτίθενται σε μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου, δεν συμμετέχουν σε προσυμπτωματικό έλεγχο ή δεν λαμβάνουν τη βέλτιστη θεραπεία. Άνθρωποι με ψυχιατρικές συννοσηρότητες, άστεγοι ασθενείς και χρήστες  ψυχοδραστικών ουσιών αντιμετωπίζουν  κοινωνικά στερεότυπα, δεν αναζητούν ιατρική φροντίδα και έχουν διπλάσιες πιθανότητες να ακυρώσουν μία προγραμματισμένη εξέταση ή θεραπεία και έως 4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν και να καταλήξουν λόγω καθυστερημένης διάγνωσης.

Αντίστοιχες προκαταλήψεις, σύμφωνα με μελέτες, βιώνουν και οι καπνιστές, με πάνω από 20% της κοινωνίας να δείχνει λιγότερη συμπόνοια, αναγνωρίζοντας μειωμένα δικαιώματα σε ασθενείς που υπήρξαν καπνιστές. Στην ΕΛ.Ε.ΚΑ.Π. αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες ενημέρωσης του επιστημονικού κλάδου και του πληθυσμού, ώστε όλες οι κοινωνικές ομάδες να έχουν ισότιμη ενημέρωση, διάγνωση και θεραπεία, με στόχο τη βελτίωση του προσδόκιμου και της ποιότητας ζωής των ασθενών».

Αξιοποιώντας το μήνα Νοέμβριο, που έχει οριστεί παγκοσμίως ως μήνας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τη νόσο, η Bristol Myers Squibb (BMS), υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Καρκίνου Πνεύμονα (ΕΛ.Ε.ΚΑ.Π.), έδωσε επιδημιολογία στοιχεία και επισήμανε τους παράγοντες κινδύνου  της νόσου, τις δυνατότητες πρόληψης, τα   δικαιώματα των ασθενών αλλά τις καινοτόμες θεραπευτικές λύσεις. 

Από τις σημαντικότερες αιτίες εμφάνισης  της νόσου είναι το κάπνισμα, με το 80% των περιπτώσεων στο δυτικό κόσμο να  σχετίζεται με αυτήν τη συνήθεια. Η νόσος, όμως, διαγιγνώσκεται και σε παθητικούς καπνιστές και σε μη καπνιστές. Παράγοντες κινδύνου αποτελούν, επίσης, το οικογενειακό ιστορικό, η επαγγελματική έκθεση σε αμίαντο και βιομηχανικά μέταλλα, η ατμοσφαιρική ρύπανση (ειδικά σε χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα αλλά και σε όλες τις  μεγαλουπόλεις του κόσμου) και η εισπνοή αέρα σε εσωτερικούς χώρους λόγω καύσης ακατάλληλων υλικών (όπως συμβαίνει στην Αφρική).

Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά ο Δρ Ηλίας Αθανασιάδης, ογκολόγος- παθολόγος, Visiting Assistant Professor Oncology, Northwestern University ΗΠΑ, «η θνησιμότητα της νόσου αυτής ξεπερνά την  αντίστοιχη από τον καρκίνο του μαστού, του  παχέος εντέρου και του προστάτη, μαζί.  Η νόσος μπορεί να υπάρχει είτε χωρίς, είτε με ήπια συμπτωματολογία, όπως πόνος στο θώρακα, βραχνάδα, λαχάνιασμα, επίμονος βήχας και αίσθημα αδυναμίας. Δυστυχώς, μόλις το 16% των ασθενών ανιχνεύονται στο αρχικό στάδιο της νόσου, ενώ οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα όταν η νόσος βρίσκεται ήδη σε προχωρημένα στάδια. Η πρόληψη και  η έγκαιρη διάγνωση της νόσου είναι ένα από τα βασικά μας εργαλεία για τη βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών. Στο γενικό πληθυσμό και ιδιαίτερα σε ομάδες υψηλού κινδύνου, ο  προσυμπτωματικός έλεγχος, μέσω διαγνωστικών εξετάσεων, όπως η αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας, συμβάλει στην έγκαιρη  διάγνωση και ως εκ τούτου, στην έγκαιρη αντιμετώπιση με τις πιο καινοτόμες θεραπευτικές επιλογές, που διαθέτουμε, πλέον, χάρη στην επιστημονική πρόοδο».

Στο ρόλο των βιοδεικτών εστίασε ο κ. Ιωάννης Μπουκοβίνας, MD, PhD, PharmaD, παθολόγος – ογκολόγος, σημειώνοντας ότι  «οι βιοδείκτες είναι το κλειδί για την εξατομικευμένη θεραπεία, καθώς ανιχνεύουν τα ιδιαίτερα βιολογικά χαρακτηριστικά του όγκου, ώστε ο ασθενής να λάβει την κατάλληλη προσωποποιημένη θεραπεία, η οποία ταιριάζει απόλυτα με το στάδιο και τη μορφή της νόσου, συμβάλλοντας σε καλύτερα ποσοστά επιβίωσης. Επιπλέον, η χρήση  βιοδεικτών μειώνει το κόστος από περιττές  ή αναποτελεσματικές θεραπείες και μειώνει τις ανάγκες νοσηλείας λόγω   μειωμένων παρενεργειών. Το σύστημα υγείας εξοικονομεί πόρους, ενώ οι θεραπείες επικεντρώνονται στους ασθενείς που   ανταποκρίνονται καλύτερα. Παράλληλα, ο  έλεγχος βιοδεικτών βοηθά στην κατανόηση του γενετικού προφίλ των όγκων, συμβάλλοντας στην πρόοδο της έρευνας για   στοχευμένες, εξατομικευμένες και   αποτελεσματικές θεραπείες, ωφελώντας την επιστημονική κοινότητα και τους ασθενείς. Είναι κρίσιμο να επιτύχουμε μία συναντίληψη με την Πολιτεία προβαίνοντας στην υιοθέτηση βιώσιμων στρατηγικών για την πρόσβαση των ασθενών σε δωρεάν εξετάσεις βιοδεικτών, μέσω μίας διαδικασίας αξιολόγησης και αποζημίωσης, αντίστοιχη με αυτή των φαρμάκων ώστε   να   επιτευχθεί   η ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου».

Στο χαιρετισμό της η κ. Ελισάβετ Προδρόμου, Γενική Διευθύντρια BMS Ελλάδας ανέφερε ότι: «Αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες ώστε να προοδεύουμε, συνεχώς στην επιστημονική έρευνα και παράλληλα να δημιουργούμε συνθήκες και  συνέργειες ώστε κάθε ασθενής και κάθε οικογένεια που βιώνει τη ζωή με τον καρκίνο να αισιοδοξεί για μία καλύτερη ποιότητα ζωής.   

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Δεσμευόμαστε  να διασφαλίσουμε ότι είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στη νόσο, συμβάλλοντας στην ενημέρωση των ασθενών για τις δυνατότητες που έχουν και για τα δικαιώματά τους και στην άμβλυνση των ανισοτήτων δημιουργώντας προϋποθέσεις ισότιμης πρόσβασης σε όλα τα στάδια της φροντίδας".