Τί προνοεί η νέα στρατηγική για φυσιολογικό τοκετό - Αχρείαστες πολλές καισαρικές

Σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της αυξημένης τάσης των καισαρικών τομών αλλά και στη μείωση της προωρότητας που παρατηρείται στην Κύπρο, θα αποτελέσει η νέα εθνική στρατηγική του Υπουργείου Υγείας για την προώθηση του φυσιολογικού τοκετού η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο την περασμένη εβδομάδα.

Τα στατιστικά δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, κατατάσσουν την Κύπρο ως μια από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά στη συχνότητα τοκετών με καισαρική τομή αλλά και με αντίστοιχα υψηλά ποσοστά προωρότητας.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2021, η Κύπρος κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό καισαρικών τομών σε αναλογία πληθυσμού μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με 687 καισαρικές ανά 100 χιλιάδες κάτοικους.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, ενώ οι καισαρικές τομές μπορεί να είναι σωτήριες, σε ορισμένες περιπτώσεις ενέχουν κινδύνους, τόσο για τη μητέρα, όσο και για το νεογνό που μπορεί να συνοδεύονται και με μακροπρόθεσμες επιπλοκές.

Με βάση τα στοιχεία της Μονάδας Παρακολούθησης Υγείας του Υπουργείου Υγείας, το ποσοστό καισαρικών τομών στην Κύπρο το 2020 ήταν 56%, ενώ το 2021, έφτασε στο 59%. To 2019 το ποσοστό ήταν στο 53,1%.

Τέσσερις τομείς δράσεις στη νέα στρατηγική

Η εθνική στρατηγική, περιλαμβάνει τέσσερις άξονες δράσης καλύπτοντας θέματα που αφορούν στο σύστημα υγείας (ανάπτυξη πολιτικών και βελτίωση ποιότητας), στην εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, στην ενημέρωση του κοινού και στην επιτήρηση και έρευνα.

Συγκεκριμένα, ανάμεσα σε άλλα, περιλαμβάνονται, η εισαγωγή κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών, πρωτοκόλλων και δεικτών ποιότητας που αφορούν στον τοκετό, η θέσπιση ενός πλαισίου τεκμηριωμένης ενημέρωσης της εγκύου και εκπαιδεύσεις της διεπιστημονικής ομάδας επαγγελματιών υγείας σε ένα μικτό μοντέλο παρεχόμενης μαιευτικής φροντίδας.

Παράλληλα, περιλαμβάνεται η ενίσχυση του ρόλου της μαίας/ του μαιευτή και ενημέρωση του πληθυσμού για τη δυνατότητα απευθείας πρόσβασής τους σε μαία/μαιευτή μέσω του ΓεΣΥ, ενίσχυση της ενημέρωσης του πληθυσμού σε όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής, συνεργασία με πανεπιστήμια και επιστημονικούς φορείς για παραγωγή ενημερωτικού υλικού, ενίσχυση του αρχείου δεδομένων περιγεννητικής υγείας, καθορισμός ερευνητικών προτεραιοτήτων καθώς και ενίσχυση της έρευνας σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια, κά.

Αρνητικές επιπτώσεις από καισαρικές

Μιλώντας στο YgeiaWatch, η συντονίστρια του κλιμακίου ευρωπαϊκών θεμάτων του υπουργείου Υγείας, Χρύσω Γρηγοριάδου, ανέφερε ότι η μείωση των καισαρικών τομών και της προωρότητας είναι δύο σημαντικά θέματα που επηρεάζουν την υγεία και την ευημερία των γυναικών και των νεογνών σε όλο τον κόσμο.

«Η τάση αυτή δεν φαίνεται να συνοδεύεται από σημαντικά οφέλη για τις μητέρες ή τα νεογνά. Αντιθέτως, υπάρχουν ενδείξεις ότι, πέρα από ένα ορισμένο όριο, η αύξηση των ποσοστών καισαρικής τομής μπορεί να συνδέεται με αυξημένη μητρική και περιγεννητική νοσηρότητα και επίσης να έχει σημαντικές επιπτώσεις στους διαθέσιμους πόρους, επηρεάζοντας αρνητικά το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης μιας χώρας», αναφέρει.

Αχρείαστες πολλές καισαρικές

Επιπλέον, διεθνή στοιχεία δείχνουν ότι πολλές από τις καισαρικές τομές είναι αχρείαστες και θα μπορούσαν να προληφθούν με καλύτερη εκπαίδευση, υποστήριξη και φροντίδα ενώ η επιλογή του κατάλληλου τρόπου τοκετού, για κάθε εγκυμοσύνη και για κάθε γυναίκα, θα πρέπει πάντα να γίνεται με έμφαση στον φυσιολογικό τοκετό.

«Μοναδικό κίνητρο είναι η καλή έκβαση της εγκυμοσύνης και φυσικά η ασφάλεια του ζευγαριού «μητέρας και παιδιού», σημειώνει.

Ως εκ τούτου, υποδεικνύει, η καισαρική τομή μπορεί να είναι μια σωτήρια παρέμβαση, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέθοδος τοκετού μόνο όταν υπάρχουν οι κατάλληλες ιατρικές ενδείξεις. «Θα πρέπει να επιλέγεται για καθαρά ιατρικούς λόγους και όταν υπάρχει κίνδυνος για την υγεία της μητέρας ή του παιδιού αφού είναι γνωστό ότι οι καισαρικές επεμβάσεις συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών, τόσο για τη μητέρα, όσο και για το μωρό», προσθέτει.

Σημειώνεται ότι, οι μητέρες που υποβάλλονται σε καισαρική τομή είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν μετεγχειρητικές επιπλοκές, με αποτέλεσμα να παραταθεί η διάρκεια παραμονής τους στο νοσοκομείο.

Είναι επίσης πιο πιθανό να έχουν προβλήματα με τον μητρικό θηλασμό και το δέσιμο με το παιδί τους.

Τα νεογνά που γεννιούνται με καισαρική τομή είναι πιο πιθανό να γεννηθούν πρόωρα, να έχουν αναπνευστικά προβλήματα και να εισαχθούν σε μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών. Η καισαρική τομή αποτελεί σημαντικό προδιαθεσικό παράγοντα για την προωρότητα.

Παράλληλα, η εθνική στρατηγική του υπουργείου Υγείας, θα στοχεύσει στην μείωση της προωρότητας η οποία αποτελεί επίσης σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας που επηρεάζει εκατομμύρια οικογένειες παγκοσμίως κάθε χρόνο.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, περίπου 15 εκατομμύρια νεογνά γεννιούνται πρόωρα κάθε χρόνο και ο αριθμός αυτός συνεχίζει να αυξάνεται.

Όπως καταδεικνύουν τα στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου Υγείας η Κύπρος, βρίσκεται επίσης στις πρώτες θέσεις όσον αφορά την προωρότητα στην Ευρώπη. Ποσοστό περίπου 11,7% των ζώντων νεογνών στην Κύπρο γεννιούνται πρόωρα.

Πρόωρο είναι κάθε μωρό που έχει γεννηθεί πριν από την 37η εβδομάδα κύησης. Όσο πιο πρόωρα γεννηθεί ένα μωρό και όσο πιο χαμηλό βάρος γέννησης έχει, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος θνητότητας, επιπλοκών και προβλημάτων.

Ο πρόωρος τοκετός, μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από σοβαρά προβλήματα υγείας με τα πρόωρα νεογνά συχνά να χρειάζονται μακρά νοσηλεία, γεγονός που μπορεί να ασκήσει σημαντική κοινωνική, ψυχική και οικονομική πίεση στους γονείς καθώς και να επιβαρύνει επιπλέον τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.

Όπως σημειώνει η κ. Γρηγοριάδου, η προώθηση του φυσιολογικού τοκετού και η πρόληψη του πρόωρου τοκετού και της προωρότητας, αποτελούν σημαντικούς πυλώνες της δημόσιας υγείας που απαιτούν πολύπλευρη προσέγγιση και διαχείριση.

«Δίνοντας προτεραιότητα στην εκπαίδευση και καθιστώντας υπεύθυνους τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, μπορούμε να προωθήσουμε ασφαλέστερες εμπειρίες τοκετού για τις γυναίκες και τα νεογνά τους. Μέσω συλλογικής προσπάθειας και συνεργασίας, μπορούμε να προωθήσουμε την πραγματοποίηση καισαρικών τομών μόνο όταν ενδείκνυται και να ενισχύσουμε την επιλογή του φυσιολογικού τοκετού, συμβάλλοντας και με αυτό τον τρόπο στη μείωση των πρόωρων γεννήσεων», προσθέτει η κ. Γρηγοριάδου.

Το όραμα του υπουργείου Υγείας, σύμφωνα με την κ. Γρηγοριάδου, είναι η υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής που να διασφαλίζει την προαγωγή και προστασία της υγείας μητέρας και παιδιού μέσω της προώθησης του φυσιολογικού τοκετού, και τη πρόληψη της προωρότητας στο πλαίσιο του συστήματος υγείας της χώρας μας.

Όπως εξηγεί, για την ετοιμασία της εθνικής στρατηγικής για την προώθηση του φυσιολογικού τοκετού και την πρόληψη της προωρότητας, το Υπουργείο Υγείας συνέλεξε και σύνθεσε τις απόψεις ξένων εμπειρογνωμόνων, αρμόδιων υπηρεσιών του κράτους, επιστημονικών εταιρειών, επαγγελματικών συλλόγων και επαγγελματιών υγείας, πανεπιστημιακών σχολών, καθώς και άλλων εμπλεκόμενων φορέων.

Μέσα από διάλογο και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων, αξιολογήθηκαν τα ισχυρά (Strengths) και αδύναμα σημεία (Weaknesses) της προτεινόμενης εθνικής στρατηγικής, ενώ αναδείχθηκαν οι ευκαιρίες (Opportunities) και οι απειλές (Threats) για την υλοποίησή της στο περιβάλλον της Κύπρου και καθορίστηκαν προτεινόμενα μέτρα ανά άξονα δράσης με συγκεκριμένες αναφορές στους αρμόδιους φορείς υλοποίησης.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Η ανάπτυξη της εθνικής στρατηγικής επιτρέπει τη συντονισμένη δράση όλων των αρμόδιων φορέων για τη μείωση των μη ενδεδειγμένων καισαρικών τομών και των πρόωρων γεννήσεων στην Κύπρο, και θα προωθηθεί προς υλοποίηση υπό τον γενικό συντονισμό του Υπουργείου Υγείας», καταλήγει .

Της Μόνικας Μακρυγιάννη