Τα είδη της λευχαιμίας και οι παράγοντες εμφάνισης της

Ο Σεπτέμβριος έχει καθιερωθεί ως ο «Μήνας Λευχαιμίας», σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο αριθμός των ανθρώπων που προσβάλλονται παγκοσμίως, κάθε χρόνο από λευχαιμία, αυξάνεται. Οι πιθανότητες ίασης αυξάνονται, όταν η διάγνωση της λευχαιμίας γίνεται έγκαιρα.

Η Ομάδα Γιατρών Medlook σε συνεργασία με την Ελληνική Τράπεζα μας ενημερώνουν περεταίρω για την λευχαιμία, τα αίτια και τα συμπτώματα της.

Τι είναι η λευχαιμία;

Σύμφωνα με τους ειδικούς από το medlook, η λευχαιμία είναι κακοήθης νόσος, που χαρακτηρίζεται από τον αναρχικό και ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό ανώμαλων λευκών αιμοσφαιρίων.

Τα παθολογικά λευκά αιμοσφαίρια, από τον μυελό των οστών ή από τους λεμφατικούς ιστούς, διηθούν με αργό ή γρήγορο ρυθμό όλα τα συστήματα του σώματος. Έτσι, με αυτό το τρόπο προκαλούν σοβαρές διαταραχές στις λειτουργίες του οργανισμού.

Η λευχαιμία δημιουργείται αρχικά από ένα κύτταρο, που σε κάποια φάση της εξέλιξής του γίνεται λευχαιμικό. Ανάλογα με το είδος του λευκού αιμοσφαιρίου και το στάδιο στο οποίο έγινε λευχαιμικό, καθορίζεται ο τύπος της λευχαιμίας.

Οι λευχαιμίες μπορεί να εξελίσσονται με αργό ή γρήγορο ρυθμό. Με βάση την ταχύτητα εξέλιξής τους διαχωρίζονται σε:

• Οξείες λευχαιμίες: Στην οξεία λευχαιμία υπάρχει ταχεία εξέλιξη και επιδείνωση της νόσου.
• Χρόνιες λευχαιμίες: Στη χρόνια λευχαιμία η εξέλιξη είναι αργή και διαρκεί μερικά χρόνια.

Ο τύπος των λευκοκυττάρων, που αρχικά δημιούργησαν λευχαιμία, επιτρέπει το διαχωρισμό της νόσου σε:

• Λεμφοκυτταρικού τύπου λευχαιμία.
• Μυελογενούς τύπου λευχαιμία.

Με βάση τα κριτήρια αυτά οι συχνότερες λευχαιμίες κατατάσσονται σε:

• Οξεία λεμφοκυτταρική λευχαιμία.
• Οξεία μυελογενή λευχαιμία.
• Χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία.
• Χρόνια μυελογενή λευχαιμία.

Στα παιδιά και στους έφηβους η συχνότερη μορφή λευχαιμίας είναι η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία, που αποτελεί το 85% των περιπτώσεων.

Η χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία δεν υπάρχει στα παιδιά, ενώ η χρόνια μυελογενής λευχαιμία είναι σπάνια.

Σε ενήλικες εκδηλώνονται όλες οι μορφές λευχαιμίας.

Τι προκαλεί τη λευχαιμία;

Οι αιτίες που προκαλούν λευχαιμία δεν έχουν εξακριβωθεί. Οι ανωμαλίες που κάνουν ένα λευκοκύτταρο να προκαλέσει μια λευχαιμία αρχίζουν στο DNA του.

Όμως μπορεί να υπάρχουν και άλλοι παράγοντες στον ασθενή, που συμβάλλουν στη γένεση της λευχαιμίας.

Η αιτιολογία της λευχαιμίας σχετίζεται με γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι κυριότεροι είναι:

Κληρονομικότητα και γενετικοί παράγοντες:

Οι γονιδιακές και άλλες ανωμαλίες στο DNA ή στα χρωμοσώματα σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για λευχαιμία.

Υπάρχουν γενετικά ή κληρονομικά σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Down (τρισωμία 21), η αναιμία Fanconi ή το σύνδρομο Li-Fraumeni, που δημιουργούν αυξημένο κίνδυνο προσβολής από λευχαιμία. Η κληρονομικότητα στη λευχαιμία υπάρχει μόνο σε ελάχιστο ποσοστό των κρουσμάτων, μικρότερο του 5%.

Η ιονίζουσα ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία:

Οι εκρήξεις ατομικής βόμβας (Ιαπωνία) και τα πυρηνικά ατυχήματα (Τσερνόμπιλ) προκάλεσαν λευχαιμίες.

Η έκθεση σε ακτίνες Χ πέραν από κάποια όρια, λόγω ακτινογραφιών ή αξονικών τομογραφιών, δημιουργούν κίνδυνο προσβολής από λευχαιμία.

Η χαμηλής ενέργειας ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, που χρησιμοποιείται στη ραδιοτηλεόραση και στην κινητή τηλεφωνία, δεν είναι ιονίζουσα και δεν αποδείχτηκε ότι προκαλεί λευχαιμία.

Χημικές ουσίες και κάπνισμα:

Η έκθεση σε μερικές χημικές ουσίες, όπως το βενζένιο, (χρησιμοποιούταν παλιά σε μπογιές), αυξάνει τον κίνδυνο προσβολής από μερικές μορφές λευχαιμίας.

Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για οξεία μυελογενή λευχαιμία.

Η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία:

Οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία για καρκίνο κινδυνεύουν για δεύτερο καρκίνο.

Δυστυχώς, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία, βασικά όπλα εναντίον της λευχαιμίας και του καρκίνου, αυξάνουν τον κίνδυνο για νέα λευχαιμία.

Μολύνσεις από ιούς:

Σε πολύ μικρό ποσοστό των λευχαιμιών, μόνο σε μερικές χώρες, η νόσος προκαλείται από μόλυνση με ιούς τύπου HTLV.

Στις πλείστες περιπτώσεις ασθενών με λευχαιμία δεν υπάρχουν παράγοντες, που αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής από τη νόσο.

Επίσης οι περισσότεροι άνθρωποι με παράγοντες κινδύνου, δεν θα παρουσιάσουν τη νόσο.

Λευχαιμία: Σημεία και συμπτώματα

Η λευχαιμία επηρεάζει όλο το σώμα. Τα σημεία και συμπτώματα μπορεί να εκδηλωθούν σταδιακά ή ξαφνικά.

Το σύνολο της κλινικής εικόνας που παρουσιάζει ο ασθενής, η χρονική εξέλιξη των σημείων ή συμπτωμάτων και η εξέταση του ασθενούς από γιατρό μπορεί να δημιουργήσουν την υποψία για λευχαιμία.

Η ύπαρξη ενός ή περισσότερων από τα πιο κάτω σημεία και συμπτώματα δεν αποδεικνύει ότι ο ασθενής πάσχει από λευχαιμία.

Υπάρχουν πολλές ασθένειες, που δημιουργούν παρόμοια εικόνα. Όταν ο ασθενής παρουσιάσει τέτοια προβλήματα, πρέπει να ζητήσει βοήθεια από γιατρό.

Ο γιατρός θα αποφασίσει εάν χρειάζονται εξετάσεις, για να γίνει η διάγνωση της νόσου, που προκαλεί τα προβλήματα.

Τα συχνότερα σημεία και συμπτώματα, που εκδηλώνονται σε ασθενείς με λευχαιμία, είναι:

• Πυρετός ή νυκτερινοί ιδρώτες, συχνές μολύνσεις, ουλίτιδα.
• Χλομάδα, αίσθημα αδυναμίας και κούρασης, απώλεια βάρους και ανορεξία.
• Μώλωπες που προκαλούνται εύκολα, αιμορραγίες μικρές ή μεγάλες σε διάφορα μέρη του σώματος, αιμορραγίες από τα ούλη, τη μύτη ή το έντερο, πετέχιες (μικρά κόκκινα σημεία στο δέρμα από μικρές αιμορραγίες λόγω πτώσης αιμοπεταλίων αίματος).
• Πονοκέφαλος, πόνοι στα κόκαλα ή στις αρθρώσεις, πόνοι στην κοιλιά με πρήξιμο και δυσφορία.
• Παθολογικοί λεμφαδένες αυξημένου μεγέθους στη μασχάλη, στο λαιμό στις βουβωνικές περιοχές ή αλλού στο σώμα, αύξηση του μεγέθους της σπλήνας ή του ήπατος.
• Εμετοί, σύγχυση, μυϊκή αδυναμία και σπασμοί.
• Πρήξιμο στον ένα ή και στους δύο όρχεις, που συνήθως είναι ανώδυνο.

Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση

Δυστυχώς, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση για τον σοβαρό αυτό καρκίνο του αίματος, δεν είναι ικανοποιητική. «Απαιτούνται άμεσα ενέργειες για βελτίωση της κατάστασης».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Ακόμη, κρίνεται αναγκαίο να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες κατανόησης της αιτιολογίας, ανίχνευσης, έγκαιρης διάγνωσης και καλύτερης αντιμετώπισης με σύγχρονα θεραπευτικά πρωτόκολλα, που αναπτύχθηκαν με βάση τεκμηριωμένες αποδείξεις αποτελεσματικότητας.

Της Χριστίνας Χριστοφόρου