Στα σκαριά εθνικό σύστημα εγγυοδοσίας για συσκευασίας ποτών

Εθνικό σύστημα επιβολής και επιστροφής τέλους εγγυοδοσίας εξετάζει το υπουργείο γεωργίας, ανάπτυξης και περιβάλλοντος με βάση τη σχετική πρωτοβουλία των παραγωγών ποτών για την εισαγωγή συστήματος εγγυοδοσίας στη Κύπρο.

Σύμφωνα με απαντητική επιστολή του υπουργού γεωργίας, Πέτρου Ξενοφώντος προς τον πρόεδρο και βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών, Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, για το σύστημα ετοιμάστηκε προσχέδιο κανονισμών με τίτλο «οι περί Συσκευασιών και Αποβλήτων Συσκευασιών (Σύστημα Εγγυοδοσίας) Κανονισμοί».

Όπως αναφέρεται, οι κανονισμοί ετοιμάστηκαν στη βάση της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού.

Με βάση το προσχέδιο, το προτεινόμενο εγγυοδοτικό σύστημα θα είναι ένα υποχρεωτικό εθνικό σύστημα επιβολής και επιστροφής τέλους εγγυοδοσίας για τις συσκευασίες ποτών από πλαστικό, αλουμίνιο και γυαλί.

Για τη λειτουργία του συστήματος, ευθύνη θα φέρουν υποχρεωτικά οι παραγωγοί/εισαγωγείς των συσκευασιών μέσω της δημιουργίας Συλλογικού Συστήματος Διαχείρισης Αποβλήτων για τη συλλογή των συσκευασιών ποτών από το λιανικό εμπόριο και τα ξενοδοχεία, εστιατόρια και καφετέριες μέσω εγγυοδοτικών μηχανών και σημείων επιστροφής.

Σε ότι αφορά το τέλος, το επικρατέστερο σενάριο αναφέρεται σε €0,05 για μικρές φιάλες από PET και €0,10 για τις υπόλοιπες συσκευασίες ποτών.

Σύμφωνα με τον υπουργό, σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο, το εγγυοδοτικό τέλος για τις μικρές φιάλες PET θα αυξηθεί σε €0,10 σε μεταγενέστερο στάδιο λειτουργίας του συστήματος, ενώ οι διακινητές προϊόντων συσκευασιών εγγυοδοσίας θα υποχρεώνονται να εγγραφούν στο σύστημα και να καταβάλλουν ετήσιο τέλος συνδρομής.

Οι κανονισμοί προβλέπουν υποχρεωτική δημιουργία κατάλληλης υποδομής για επιστροφή των αποβλήτων συσκευασιών εγγυοδοσίας από τον κάθε διακινητή.

Επιπτώσεις

Αναφορικά με την εκτίμηση των επιπτώσεων του συστήματος αλλά και για το συλλογικό σύστημα της Green Dot υπουργός προσθέτει στην επιστολή του πώς, έχει εκπονηθεί σχετική μελέτη βιωσιμότητας.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει ο κ. Ξενοφώντος στην επιστολή του, με βάση τα αποτελέσματα της μελέτης το σύστημα μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη καθώς θα βοηθήσει στην αύξηση της ανακύκλωσης και επομένως στην επίτευξη των στόχων.

Πρόσθετα, θα δώσει τη δυνατότητα συλλογής πιο καθαρών και αυξημένης αξίας ανακυκλώσιμων υλικών, ενώ θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο συλλογικό σύστημα της Green Dot, μειώνοντας τις ποσότητες των υλικών που συλλέγονται και κατά συνέπεια και των εσόδων, με πιθανότητα τη μείωση της σημερινής περιοχής κάλυψης.

Παρόλα αυτά, ο υπουργός επισημαίνει ότι με την έναρξη της λειτουργίας του συστήματος Πληρώνω Όσο Πετώ (ΠΟΠ), αναμένεται αύξηση των ποσοτήτων χωριστής συλλογής και συνεπώς αύξηση των εσόδων του συλλογικού συστήματος, αντισταθμίζοντας τις επιπτώσεις.

Όσον αφορά τους διακινητές με βάση την ίδια μελέτη, εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί η εγκατάσταση εγγυοδοτικών μηχανών σε τουλάχιστον 140 εγκαταστάσεις, συνολικού κόστους €10,5 εκατ.

Οι πωλητές πέραν από την αγορά, θα πρέπει να διαθέσουν χώρο για την εγκατάσταση των μηχανών, ενώ θα πρέπει να αναλάβουν και τη λειτουργία και συντήρηση τους. Οι μικρότερες εγκαταστάσεις, προστίθεται, θα πρέπει να αναλάβουν και την παραλαβή δοχείων.

Ανησυχίες για το κόστος

Όπως αναφέρεται στην επιστολή, οι κανονισμοί ήδη έτυχαν διαβούλευσης με άμεσα εμπλεκόμενους φορείς, με τους εκπροσώπους του Συνδέσμου Υπεραγορών και άλλων συνδέσμων λιανικού εμπορίου να εκφράζουν ανησυχίες για την δυνατότητα των υπεραγορών να στηρίξουν το κόστος αγοράς και συντήρησης των μηχανών.

Ανησυχίες εκφράστηκαν επίσης για την δυσκολία εγκατάστασης τους, λόγω περιορισμένου χώρου, για την πρόσθετη επιβάρυνση διαχείρισης των αποβλήτων, την ανάγκη για πρόσθετο προσωπικό και την πιθανή πρόκληση οχληρίας από τις μηχανές στο εξωτερικό των υπεραγορών.

Η εισήγηση των συνδέσμων λιανικού εμπορίου ήταν η ενίσχυση και βελτίωση του  συλλογικού συστήματος της Green Dot, σε συνάρτηση με την εφαρμογή υποχρεωτικής χωριστής συλλογής και του συστήματος ΠΟΠ.

Οι παραπάνω ενέργειες μπορούν να γίνουν πριν να αξιολογηθεί η ανάγκη δημιουργίας νέου εγγυοδοτικού συστήματος και σε περίπτωση που δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι χωριστής συλλογής, προστίθεται.

Ο κανονισμός ΕΕ

Σημειώνεται ότι το Νοέμβριο του 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε πρόταση κανονισμού για την αναθεώρηση της οδηγίας αναφορικά με συσκευασίες και απόβλητα συσκευασιών και με βάση την οποία τίθεται υποχρέωση προς τα κράτη μέλη για λειτουργία συστήματος εγγυοδοσίας μέχρι την 1^η Ιανουαρίου 2029 για μιας χρήσης πλαστικά μπουκάλια αναψυκτικών χωρητικότητας μέχρι 3 λίτρων και μιας χρήσης μεταλλικά δοχεία αναψυκτικών χωρητικότητας μέχρι 3 λίτρων.

Η πρόταση όπως εξηγεί ο Π. Ξενοφώντος, εξαιρεί περιπτώσεις που επιτυγχάνεται η χωριστή συλλογή στο 90%.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Επισημαίνεται ότι η πρόταση βρίσκεται ακόμη υπό συζήτηση σε ότι αφορά την υποχρεωτικότητα.

Με βάση, λοιπόν τις εγχώριες αλλά και ευρωπαϊκές ανησυχίες, το τμήμα περιβάλλοντος αναμένεται να προχωρήσει σε αναθεώρηση του προσχεδίου, προς επίλυση των προβλημάτων και διασφάλιση της αποτελεσματικής και δίκαιης εφαρμογής του συστήματος συνεκτιμώντας το τελικό κόστος και όφελος.

Μ.Κ.