Σπαταλούν νερό οι νεότεροι Κύπριοι

Δεδομένο θεωρούν το νερό οι νεότεροι Κύπριοι χωρίς να αντιλαμβάνονται τη σπανιότητά του, επισημαίνει η Διευθύντρια του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων Παναγιώτα Χατζηγεωργίου.

Σε δηλώσεις στο YgeiaWatch, η κ. Χατζηγεωργίου αναφέρει ότι «οι Κύπριοι πολίτες, και ειδικότερα οι παλαιότεροι που έζησαν τις περικοπές στην ύδρευση και τις εντατικές εκστρατείες ενημέρωσης που κάναμε στο παρελθόν, είναι αρκετά ευαισθητοποιημένοι σε θέματα νερού και εκτιμούμε ότι χρησιμοποιούν το νερό με σύνεση».

Αντιθέτως, από μελέτη που έγινε πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι οι νεότεροι Κύπριοι πολίτες «εκλαμβάνουν το νερό ως δεδομένο και δεν αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για ανανεώσιμο πόρο σε κατάσταση σπάνης».

Από την πλευρά του το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), προγραμματίζει την επανέναρξη σχετικής εκστρατείας για ευαισθητοποίηση του κοινού με στόχο την καλλιέργεια υδατικής συνείδησης.

Κληθείσα να απαντήσει εάν η κλιματική αλλαγή προβλέπεται να αυξήσει τη ξηρασία ή τις βροχοπτώσεις, ανέφερε ότι «ήδη από τη δεκαετία του ΄70 παρατηρήθηκε μια απότομη μείωση της βροχόπτωσης στην Κύπρο, που με τη σειρά της οδήγησε σε σημαντικότατη μείωση των εισροών νερού στα φράγματα».

Συμπλήρωσε ότι η κλιματική αλλαγή αναμένεται να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την κατάσταση στο μέλλον, με συχνές και παρατεταμένες περιόδους ανομβρίας που συντελούν σε σοβαρή ξηρασία και σε έλλειψη νερού από φυσικές πηγές, ιδιαίτερα από τα υπόγεια νερά, στα οποία οι επιπτώσεις είναι ιδιαίτερα αρνητικές.

«Αντιμετωπίζουμε δηλαδή ένα φαινόμενο διαρκούς λειψυδρίας, το οποίο οξύνεται με την παράλληλη αύξηση των αναγκών σε νερό λόγω της αύξησης του πληθυσμού και του τουρισμού, της οικονομικής ανάπτυξης και του τρόπου ζωής», πρόσθεσε.

Η μεγαλύτερη περίοδος ξηρασίας και λειψυδρίας στην Κύπρο

Σύμφωνα με την κ. Χατζηγεωργίου, «ιδιαίτερα προβλήματα αντιμετωπίσαμε κατά τη διάρκεια της εξαιρετικής ξηρασίας που παρατηρήθηκε κατά τα έτη 1989-1991, καθώς δεν είχαν ακόμα ολοκληρωθεί τα μεγάλα υδατικά μας έργα, είχε όμως αρχίσει η οικονομική και τουριστική ανάπτυξη και τα υπόγεια νερά, που ήταν μέχρι τότε η κύρια πηγή νερού δεν επαρκούσαν για την κάλυψη των αναγκών σε νερό».

Έτσι, «για αντιμετώπιση της κατάστασης επιβλήθηκε εκ περιτροπής παροχή νερού στα νοικοκυριά σε όλες τις αστικές περιοχές και αυστηροί περιορισμοί στην άρδευση. Βεβαίως με την ολοκλήρωση των μεγάλων φραγμάτων και την εγκατάσταση της πρώτης μονάδας αφαλάτωσης το 1997 η κατάσταση βελτιώθηκε».

Πρόσθεσε ακόμη ότι «η δεύτερη περίοδος εξαιρετικής ξηρασίας παρατηρήθηκε κατά τα έτη 2005-2008, όπου όλα τα φράγματα είχαν σχεδόν αδειάσει και για αντιμετώπιση της κατάστασης επιβλήθηκαν εκ νέου αυστηροί περιορισμοί στη χρήση νερού. Έκτοτε η Κυβέρνηση έχει επενδύσει σε περισσότερες εναλλακτικές πηγές νερού, όπως μονάδες αφαλάτωσης για πλήρη απεξάρτηση της ύδρευσης από τη βροχόπτωση, καθώς και σε μονάδες επεξεργασίας λυμάτων για παραγωγή ανακυκλωμένου νερού για άρδευση».

Η κατάσταση της Κύπρου σήμερα

Ερωτηθείσα για την κατάσταση της Κύπρου σήμερα αναφορικά με τη ξηρασία, την αποθήκευση νερού και την επάρκεια πόρων,  η κ. Χατζηγεωργίου δήλωσε ότι «η γενική εικόνα είναι ότι ζούμε σε κατάσταση μόνιμης λειψυδρίας. Ακόμα και όταν τα φράγματα είναι πλήρη, οι αποθηκευμένες ποσότητες νερού δεν επαρκούν για κάλυψη του συνόλου των αναγκών και για τη διασφάλιση της παροχής νερού για τα επόμενα χρόνια, που ενδεχομένως να είναι άνομβρα».

Σημείωσε επίσης, ότι «σημαντικό εργαλείο αντιμετώπισης είναι η χρήση της αφαλάτωσης, η οποία σε συνδυασμό με το διυλισμένο νερό των φραγμάτων μας βοηθά να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες σε πόσιμο νερό».

«Σε ότι αφορά την άρδευση, γίνονται κάθε χρόνο περικοπές νερού στις περιοχές που εξυπηρετούνται από τα Κυβερνητικά αρδευτικά δίκτυα, στα πλαίσια εφαρμογής ετήσιου σεναρίου κατανομής νερού, ανάλογα με την αποθήκευση στα φράγματα και την υδατική κατάσταση γενικότερα», πρόσθεσε.

«Σε ότι αφορά τις περιοχές άρδευσης εκτός των Κυβερνητικών δικτύων, αυτές εξυπηρετούνται κυρίως από τα υπόγεια νερά (με γεωτρήσεις), ενώ πολύ λιγότερες περιοχές διαθέτουν επιφανειακά νερά από ποταμούς ή δεξαμενές», συμπλήρωσε.

«Δυστυχώς, στις περιοχές αυτές παρατηρείται πάλι σημαντική έλλειψη νερού, λόγω υπεράντλησης των υδροφορέων , ενώ οι δεξαμενές και οι ποταμοί παρουσιάζουν μειωμένη διαθεσιμότητα νερού λόγω της ξηρασίας», ανέφερε.

Τα υπόγεια νερά και η αφαλάτωση

Αναφερόμενη στη σημαντικότητα των υπόγειων υδάτων η κ. Χατζηγεωργίου σημείωσε ότι «τα υπόγεια ύδατα εμπλουτίζονται κυρίως από τη βροχή και τη χιονόπτωση που διεισδύουν στο έδαφος και με τη σειρά τους τροφοδοτούν πηγές, λίμνες και υγροτόπους. Είναι ο σημαντικότερος πόρος γλυκού νερού, τόσο σε ποσότητα όσο και σε αξιοπιστία, καθώς υποστηρίζουν την παροχή πόσιμου νερού, τα συστήματα υγιεινής, τη γεωργία, τη βιομηχανία και τα οικοσυστήματα. Η ζωή δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τα υπόγεια νερά».

Συμπλήρωσε ότι «δυστυχώς όμως σε πολλές περιοχές τα υπόγεια ύδατα χρησιμοποιούνται αλόγιστα και οι ανθρώπινες δραστηριότητες οδηγούν σε υπεράντληση και ρύπανση τους, με αποτέλεσμα την επιδείνωση της κατάστασης τους τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά».

«Η παρακολούθηση, η προστασία και η βιώσιμη χρήση τους θα είναι κεντρικής σημασίας για την επιβίωση και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή», επεσήμανε. 

Σχετικά με τη σημαντικότητα της αφαλάτωσης στην Κύπρο δήλωσε ότι «ως εναλλακτική πηγή νερού, είναι απόλυτα αναγκαία για την απεξάρτηση της ύδρευσης από τη βροχόπτωση και τη διασφάλιση των αναγκών του πληθυσμού σε πόσιμο νερό κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Αξίζει να σημειωθεί ότι «χωρίς τη χρήση αφαλατωμένου νερού θα ήταν πρακτικά αδύνατο να εξυπηρετήσουμε τις ανάγκες αυτές με ασφάλεια, αφού η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου πλήττεται άμεσα από την κλιματική αλλαγή η οποία επηρεάζει δυσμενώς τη διαθεσιμότητα γλυκού νερού».

«Είναι συνεπώς σημαντική η συμβολή της αφαλάτωσης στην ενίσχυση του υδατικού μας ισοζυγίου», κατέληξε.

Της Ουρανίας Στυλιανού