Νέα δεδομένα για ιατρικές εφαρμογές αντιμετώπισης καρκίνου

Τις πιθανές ιατρικές εφαρμογές στην αντιμετώπιση του καρκίνου και σπάνιων γενετικών παθήσεων παρουσιάζει μελέτη που διενεργήθηκε από επιστήμονες από το Εργαστήριο Κυτταρικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου (ΠΚ).

Ειδικότερα, οι ερευνητές του εργαστηρίου σε συνεργασία με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανακάλυψαν έναν νέο μηχανισμό με τον οποίο τα κύτταρα προστατεύουν τον πυρήνα τους από εξωτερικές μηχανικές δυνάμεις.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΠΚ, η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Science Advances αποκαλύπτει έναν νέο ρόλο για την πρωτεΐνη ATR η οποία είναι γνωστή για τη συμβολή της στην επιδιόρθωση βλαβών του DNA.

Όπως αναφέρεται, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η ATR δεν περιορίζεται μόνο σε αυτήν τη λειτουργία, αλλά συμμετέχει και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του πυρήνα.

Η ανακάλυψη, σημειώνεται, θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για παθήσεις που σχετίζονται με την ευθραυστότητα του κυτταρικού πυρήνα όπως ορισμένοι τύποι καρκίνου και σπάνιες γενετικές διαταραχές.

Σε σχέση ακόμη με την πρωτεΐνη ATR, η μελέτη αναδεικνύει ότι έχει ακόμη μία σημαντική λειτουργία αφού οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πρωτεΐνη μετακινείται στο περίβλημα του πυρήνα όπου ενεργοποιεί έναν μηχανισμό ο οποίος προάγει τον σχηματισμό ενός προστατευτικού δικτύου πρωτεϊνών.

Ο συγκεκριμένος σχηματισμός αναφέρεται ως πυρηνική ακτίνη.

Όπως επισημαίνεται, το εσωτερικό στήριγμα αυτό είναι απαραίτητο για την ενίσχυση του πυρήνα και την προστασία του από εξωτερικές πιέσεις, ιδιαίτερα σε ιστούς που υπόκεινται σε συνεχείς μηχανικές δυνάμεις όπως οι πνεύμονες, η καρδία και οι μύες.

Η Δρ Μαρία Χατζηφραγκέσκου, κύρια συγγραφέας της μελέτης, τόνισε τη δυνητική κλινική σημασία των ευρημάτων. «Η εργασία μας αναδεικνύει έναν κρίσιμο κυτταρικό μηχανισμό που θα μπορούσε να αποτελέσει το κλειδί για νέες θεραπείες ασθενειών όπου όπου ο πυρήνας των κυττάρων είναι ιδιαίτερα ευάλωτος», υπέδειξε.

Πώς μπορούν να εφαρμοστούν

Σε σχέση με τις ιατρικές εφαρμογές των ευρημάτων της έρευνας, υποδεικνύεται ότι οι ευρύτερες ιατρικές προεκτάσεις είναι σημαντικές.

Συγκεκριμένα, η αστάθεια του πυρήνα αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα διαφόρων ασθενειών όπως οι μυϊκές δυστροφρίες, η προγηρία και ορισμένοι επιθετικοί τύπου καρκίνου.

Σύμφωνα με την έρευνα, όταν τα κύτταρα δεν διαθέτουν ισχυρούς μηχανισμούς προστασίας του πυρήνα γίνονται πιο ευάλωτα σε βλάβες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην επιδείνωση αυτών των ασθενειών.

Οι ερευνητές πιστεύουν ακόμη ότι η στόχευση της πρωτεΐνης ATR θα μπορούσε να προσφέρει νέες θεραπευτικές δυνατότητες.

Ειδικότερα, σε καρκινοπαθείς ασθενείς η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του πυρήνα μπορεί να εμποδίσει την μετάσταση των καρκινικών κυττάρων, βελτιώνοντας ενδεχομένως τα ποσοστά επιβίωσης.

Ακόμη, η ρύθμιση της δυναμικής της πυρηνικής ακτίνης πιθανόν να μπορεί να έχει εφαρμογές στη γονιδιακή θεραπεία προσφέροντας με αυτόν τον τρόπο νέες λύσεις για ασθένειες που χαρακτηρίζονται από ευθραυστότητα του πυρήνα.

Επιπρόσθετα, η Δρ Χατζηφραγκέσκου τόνισε ότι τα ευρήματά αλλάζουν ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την ATR.

«Πέρα από τον καθιερωμένο της ρόλο στην επιδιόρθωση του DNA, φαίνεται να είναι καθοριστική για την προστασία του πυρήνα από εξωτερικές πιέσεις. Αυτή η γνώση μπορεί να οδηγήσει σε νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις για ασθένειες όπου ο πυρήνας των κυττάρων είναι ιδιαίτερα ευάλωτος», παρατήρησε.

Σημειώνεται ότι η έρευνα έρχεται σε μία περίοδο όπου οι επιστήμονες δίνουν περισσότερη προσοχή στις μηχανικές δυνάμεις που δρουν στα κύτταρα και στο πώς αυτές επηρεάζουν την υγεία των ανθρώπων.

Από τις καρδιακές παθήσεις έως τις νευροεκφυλιστικές διαταραχές, ο τρόπος με τον οποίο τα κύτταρα ανταποκρίνονται σε μηχανικές πιέσεις παίζει κρίσιμο ρόλο στην εμφάνιση και την εξέλιξη πολλών ασθενειών, διευκρινίζεται.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Επιπλέον, η ανακάλυψη του ρόλου της ATR στην προστασία του πυρήνα δίνει μια νέα διάσταση στην κατανόηση αυτών των μηχανισμών ενώ παράλληλα, η έρευνα τοποθετεί την Κύπρο στο επίκεντρο ενός συναρπαστικού επιστημονικού πεδίου, όπως αναφέρεται, συμβάλλοντας στη διεθνή προσπάθεια για την ανάπτυξη νέων θεραπειών βασισμένων στις μηχανικές ιδιότητες των κυττάρων.

Της Μαρίας Κυριακίδου Λουβιά