Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά Καρκίνου του Προστάτη

Η 15^η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη, με σκοπό να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τον ανδρικό πληθυσμό της Γηραιάς Ηπείρου σχετικά με τους κινδύνους του καρκίνου του προστάτη, αλλά και τη δυνατότητα αντιμετώπισης τους.

Ο καρκίνος του προστάτη, είναι ο συχνότερος καρκίνος στους άνδρες στην Ευρώπη, και ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος των ανδρών παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι 1 στους 7 άνδρες θα παρουσιάσει καρκίνο του προστάτη στη διάρκεια της ζωής του.

Η νόσος θεωρείται σχετικά βραδέως εξελισσόμενη, και για τον λόγο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία να γίνεται η διάγνωση της στα αρχικά στάδια, όταν ακόμα εντοπίζεται μόνο στον προστάτη και θεωρείται πλήρως θεραπεύσιμη.

Όταν εντοπιστεί στα αρχικά στάδια, το ποσοστό των ασθενών που θα θεραπευθούν πλήρως είναι πάνω από 95% καθώς υπάρχει πλέον πληθώρα θεραπευτικών επιλογών. Όταν όμως η διάγνωση γίνει σε προχωρημένα στάδια, το αντίστοιχο ποσοστό μειώνεται στο 20%. Είναι επομένως πολύ σημαντικό να διαγνωσθεί έγκαιρα, και οι άνδρες άνω των 50 ετών πρέπει να κάνουν προληπτικές εξετάσεις για τον προστάτη τους κάθε χρόνο.

Η νόσος μπορεί να εντοπιστεί σε πρώιμα στάδια

Δεδομένου ότι η νόσος είναι συνήθως ασυμπτωματική, μπορεί να εντοπιστεί σε πρώιμα στάδια μόνο μέσα από τακτικό κλινικό έλεγχο, ο οποίος πρέπει να ξεκινάει στην ηλικία των 50 ετών.

Οι κύριες εξετάσεις του προστάτη είναι η ειδική εξέταση αίματος με μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου PSA και η δακτυλική εξέταση του προστάτη, κατά την οποία ο αδένας ψηλαφείται για να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν ανωμαλίες στο μέγεθος, στο σχήμα και στην υφή του.

Ο συνδυασμός των δύο αυτών μεθόδων, μπορεί να δώσει τις ακριβέστερες πληροφορίες για την ύπαρξη ή μη της νόσου. Σε περιπτώσεις οικογενειακού ιστορικού καρκίνου προστάτη σε συγγενείς πρώτου βαθμού, η εξέταση πρέπει να ξεκινά από την ηλικία των 45 ετών.

Η επιλογή της θεραπείας γίνεται με βάση τον βαθμό κακοήθειας του όγκου, το μέγεθός του, την παρουσία μεταστάσεων και την ηλικία, καθώς και τη γενική κλινική κατάσταση του ασθενούς.

Η ολική αφαίρεση του προστάτη (ριζική προστατεκτομή) αποτελεί την πιο συχνή θεραπεία του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη. Συνήθως γίνεται στις ηλικίες των 50 έως 70 ετών. Εναλλακτική θεραπεία είναι η ακτινοβολία του προστάτη (εξωτερική η βραχυθεραπεία) ενώ στις περιπτώσεις μεταστατικού καρκίνου του προστάτη, η ορμονοθεραπεία μπορεί να αναστείλει την περαιτέρω εξάπλωση της νόσου.

Πρώτος σε συχνότητα καρκίνος στην Κύπρο

Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί τον πρώτο σε συχνότητα καρκίνο στους άνδρες και τη δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου από καρκίνο, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, στους άντρες στην Κύπρο. Σύμφωνα με στοιχεία του Αρχείου Καρκίνου, ο αριθμός των ανδρών που διαγνώσθηκαν με καρκίνο του προστάτη στην Κύπρο το 2021, ανήλθε στους 710, με το ποσοστό να παρουσιάζεται αυξημένο σε σχέση με προηγούμενα έτη, Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το 2020 εντοπίστηκαν 335.000 νέα περιστατικά, ενώ οι θάνατοι ανήλθαν στις 70.000, σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Σύμφωνα με τον ΠΑΣΥΚΑΦ, σε ό,τι αφορά στην πρόληψη και έγκαιρη ανίχνευση, βασίζεται σε μία απλή εξέταση αίματος, που μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό του καρκίνου του προστάτη σε ένα πρώιμο στάδιο. Η εξέταση αυτή μετρά την ποσότητα του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα. Το PSA είναι μια πρωτεΐνη του προστάτη που εμφανίζεται σε μικρές ποσότητες στο αίμα των αντρών απολύτως φυσιολογικά.

Προστίθεται ότι σε ηλικίες κάτω των 50 ετών, δεν χρειάζεται, αφού ο καρκίνος του προστάτη είναι σπάνιος σε νεότερους άντρες. Μόνο εάν κάποιος συγγενής πρώτου βαθμού (πατέρας, αδελφός ή τα αδέλφια των γονέων) έχει διαγνωστεί με καρκίνο προστάτη, η εξέταση του PSA έχει νόημα σε ηλικία 40-50 ετών. Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται ανεξάρτητα από συμπτώματα, καθότι, όπως αναφέρθηκε, ο καρκίνος αναπτύσσεται συνήθως αργά, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα που οδηγούν στον γιατρό.

Ωστόσο, πάνω από την ηλικία των 50 ετών, περίπου 2 στους 10 άντρες (20%) έχουν αυξημένη τιμή PSA. Τα αυξημένα επίπεδα μπορεί να οφείλονται στον προστατικό καρκίνο, αλλά μπορεί επίσης να σχετίζονται με καλοήθη υπερτροφία προστάτη ή ακόμη και με ουρολοίμωξη ή φλεγμονή του προστάτη (προστατίτιδα). Για τον λόγο αυτόν, πρόσθετες εξετάσεις και ιδιαίτερα η δακτυλική εξέταση του προστάτη από τον Ουρολόγο είναι πάντα απαραίτητες.

Πρώιμα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη 

Αναφέρεται ότι πρώιμα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη είναι προβλήματα κατά την ούρηση, αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα, πόνος στο κάτω μέρος της πλάτης, στους γοφούς και το στήθος, αδυναμία ή μούδιασμα στα πόδια, απώλεια ελέγχου της ουροδόχου κύστεως ή του εντέρου.

Οι σποραδικοί πόνοι στη μέση και η αυξημένη και συχνά αιφνίδια ανάγκη για ούρηση αποτελούν κοινά συμπτώματα της προχωρημένης ηλικίας. Ωστόσο, όταν ο πόνος επιμένει και η ούρηση γίνεται ολοένα και πιο δυσχερής, το πρόβλημα μπορεί να μη συνδέεται μόνο με την ηλικία. Η αιτιολογία του καρκίνου του προστάτη, παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, ενώ πολλοί άνθρωποι δεν εμφανίζουν σχετικά συμπτώματα στα αρχικά στάδια της νόσου.

Προστίθεται ότι οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του προστάτη είναι η μεγάλη ηλικία, το οικογενειακό ιστορικό, η διατροφή πλούσια σε ζωικά λίπη και γαλακτοκομικά προϊόντα καθώς και τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Κάποιες μορφές καρκίνου του προστάτη, μπορεί να είναι επιθετικές και να κάνουν ραγδαία μετάσταση. Αν ωστόσο ανιχνευθεί εγκαίρως έχει πολύ καλές προοπτικές για αποτελεσματική θεραπεία. Θεωρείται νόσος που αναπτύσσεται αργά και πολλοί άνδρες που διαγιγνώσκονται ζουν για πολλά χρόνια χωρίς συμπτώματα και χωρίς να εξαπλώνεται και να γίνεται απειλητικός για τη ζωή τους.

Της Γεωργίας Χαννή