Έξι στις δέκα γυναίκες υπέστησαν σεξουαλική βία στην εργασία

Έξι στις δέκα γυναίκες, δήλωσαν ότι έχουν υποστεί σεξιστική ή σεξουαλική βία, τουλάχιστον μία φορά κατά την διάρκεια της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας, με βάση αποτελέσματα πανευρωπαϊκής έρευνας που διεξήχθη το 2019.

Τα αποτελέσματα αυτά, μεταξύ άλλων, έφερε στην επιφάνεια η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων Ιωσηφίνα Αντωνίου σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε χθες με θέμα «Σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας», την οποία διοργάνωσε ο Γυναικείος Όμιλος Πρωτοπορία, η οποία έχει ως στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από φλέγοντα ζητήματα που σχετίζονται με την παραβίαση ουσιαστικών δικαιωμάτων των γυναικών.

Σε ομιλία της η κ. Αντωνίου, τόνισε ότι η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία αποτελεί, δυστυχώς, ένα έμφυλο, διαχρονικό φαινόμενο, με παγκόσμιες προεκτάσεις.

Εξήγησε ότι, η παρενόχληση συνιστά οποιαδήποτε ανεπιθύμητη συμπεριφορά σεξουαλικής φύσης, η οποία εκφράζεται με λόγια ή πράξεις και αποσκοπεί στην προσβολή της αξιοπρέπειας και της αυτονομίας των ατόμων που την υφίστανται, τα οποία στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι αποδεδειγμένα γυναίκες.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να οδηγεί τις γυναίκες σε απόλυση ή παραίτηση από την εργασία τους, μειωμένη απόδοση στην εργασία, σημαντικά προβλήματα στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία και στις σχέσεις τους με τον επαγγελματικό τους περίγυρο, μείωση της αυτοπεποίθησής τους και σοβαρή επιβάρυνση της υγείας τους.

Όπως ανέφερε, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA) με θέμα «Έγκλημα, ασφάλεια και δικαιώματα των θυμάτων», το 55% των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ηλικίας 18–74 ετών, δήλωσαν ότι έχουν υποστεί κάποιας μορφής σεξουαλική παρενόχληση από την ηλικία των 15 ετών.

Ακόμη, τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας που εκπονήθηκε το 2021 στο Ηνωμένο Βασίλειο, καταδεικνύουν ότι τουλάχιστον 40% των γυναικών έχουν υποστεί παρενόχληση στον χώρο εργασίας, ενώ οι περιθωριοποιημένες λόγω του χρώματος, της φυλής, της αναπηρίας ή άλλου χαρακτηριστικού τους γυναίκες, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο σεξουαλικής παρενόχλησης και     σχεδόν το ένα τέταρτο των γυναικών που είχαν πέσει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης, δήλωσαν ότι αυτή είχε αυξηθεί ή κλιμακωθεί από την έναρξη της πανδημίας, ενώ δούλευαν από το σπίτι.

Επίσης, έρευνα, η οποία διενεργήθηκε από Γαλλικό ερευνητικό κέντρο, έλαβε διαδικτυακές συνεντεύξεις από 5.000 γυναίκες από τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, 26% των θυμάτων ανέφερε επαναλαμβανόμενη λεκτική βία, περιλαμβανομένων σφυριγμάτων, απρεπών χειρονομιών και σχολίων, 17% ανέφερε χλευαστικά ή ντροπιαστικά σχόλια για την ενδυμασία ή την εξωτερική τους εμφάνιση, 14% ανέφερε ανεπιθύμητα αγγίγματα στο πρόσωπο, τα μαλλιά, τους ώμους, τα χέρια ή τα πόδια και 10% των θυμάτων ανέφερε ότι είχε εκτεθεί σε άσεμνα μηνύματα ή προτάσεις σεξουαλικού περιεχομένου.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το ποσοστό της τάξης του 11%, που δήλωσε ότι είχε εξαναγκαστεί σε ανεπιθύμητη σεξουαλική επαφή με άτομο του επαγγελματικού του περιβάλλοντος, για την απόκτηση εργασίας ή την εξασφάλιση προαγωγής.

Η κ. Αντωνίου, σημείωσε ότι ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι, επίσης, το πόρισμα της έρευνας ότι τα περιστατικά σεξουαλικής βίας και κακοποίησης δύσκολα αναφέρονται και καταγγέλλονται στις αρμόδιες αρχές, ενώ η παραίτηση αποτελεί την πλέον διαδεδομένη μορφή αντίδρασης απέναντι στα φαινόμενα αυτά.

Τι ισχύει νομοθετικά στην Κύπρο

«Στον τόπο μας, υπάρχει αναντίλεκτα ένα ευρύ πλέγμα νομοθεσιών, μέτρων και πολιτικών που διασφαλίζουν τα δικαιώματα των γυναικών στην εργασία, προστατεύοντάς τις από φαινόμενα σεξουαλικής εκμετάλλευσης και βίας», δήλωσε.

Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε:

-στη θέσπιση του νόμου για την Ίση Μεταχείριση Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση το 2002,

-στη σύσταση και λειτουργία της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων στην Απασχόληση και Επαγγελματική Εκπαίδευση, βάσει των προνοιών του πιο πάνω νόμου

-στη σύσταση και λειτουργία μηχανισμών υποβολής τέτοιων καταγγελιών, όπως είναι οι Επιθεωρητές και Επιθεωρήτριες Ισότητας του Τμήματος Εργασίας και το Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων

-στη σύσταση και λειτουργία Φορέα Πιστοποίησης Επιχειρήσεων για την Εφαρμογή Καλών Πρακτικών για την Ισότητα των Φύλων στο Εργασιακό Περιβάλλον

-στον Καταρτισμό και Υιοθέτηση Κώδικα Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Παρενόχλησης και της Σεξουαλικής Παρενόχλησης στην Εργασία στη Δημόσια Υπηρεσία, καθώς και τον καταρτισμό αντίστοιχου Κώδικα από τις Συνδικαλιστικές Οργανώσεις ΣΕΚ, ΠΕΟ και ΟΕΒ, με στόχο να υιοθετηθεί από τους εργοδότες στον ιδιωτικό και ευρύτερο δημόσιο τομέα

-στη ψήφιση του νόμου για την πρόληψη και καταπολέμηση του Σεξισμού, περιλαμβανομένου του Διαδικτυακά Διαδιδόμενου Σεξισμού, το 2020

 -στη ψήφιση των νόμων για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της παρενοχλητικής παρακολούθησης το 2021, στο πλαίσιο συμμόρφωσης με τις πρόνοιες της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης

 -στη διοργάνωση προγραμμάτων εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας των πολιτών από κρατικούς και μη φορείς κ.ά.

Παρά το ισχυρό νομοθετικό πλαίσιο που υπάρχει, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και διεθνές επίπεδο, αλλά και στον τόπο μας για καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία, και παρά την υιοθέτηση και εφαρμογή σαφών οδηγιών, κανονισμών και πρωτοκόλλων, εντούτοις, αυτό, δυστυχώς, δεν φαίνεται να είναι αρκετό.

Δράσεις για πρόληψη και αντιμετώπιση 

Σύμφωνα με την κ. Αντωνίου, «εάν θέλουμε να είμαστε αποτελεσματικοί, θα πρέπει να συστηματικοποιήσουμε και να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειές μας, εστιάζοντας στους ακόλουθους έξι βασικούς τομείς: καλλιέργεια κουλτούρας που να αποτρέπει την ανάπτυξη τέτοιων φαινομένων, σχεδιασμός και ανάπτυξη κατάλληλων πολιτικών με σαφή έμφυλη διάσταση, συστηματική κατάρτιση, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση εργοδοτών και εργοδοτουμένων, ενίσχυση και επέκταση μηχανισμών αναφοράς καταγγελιών σεξουαλικής παρενόχλησης, αποτελεσματικός έλεγχος του τρόπου αντιμετώπισης τέτοιων περιστατικών από τους εργοδότες και ουσιαστική στήριξη, προστασία και ενδυνάμωση των θυμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας, ώστε να είναι σε θέση οι γυναίκες να επανενταχθούν στην εργασία τους, υπό συνθήκες ασφάλειας και υγείας.

Επιπλέον, προτείνει μια σειρά μέτρων και ενεργειών προς επίτευξη του επιθυμητού στόχου:

- Ανάπτυξη και Υιοθέτηση Κωδίκων Αντιμετώπισης της Σεξουαλικής Παρενόχλησης σε μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων και οργανισμών του ιδιωτικού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα

-Επέκταση εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης εργοδοτών και εργοδοτουμένων γύρω από ζητήματα σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία

- Συνέχιση και επέκταση προγράμματος επιβράβευσης και παροχής κινήτρων σε εργοδότες που προάγουν την ισότητα των φύλων στο εργασιακό τους περιβάλλον

- Συνέχιση και επέκταση συστηματικών ελέγχων από τους Επιθεωρητές Ισότητας στους χώρους εργασίας

- Καθορισμός Επιτροπών που να επιλαμβάνονται τέτοιων καταγγελιών σε όλους ανεξαιρέτως τους χώρους εργασίας στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και συνεχής επιμόρφωσή τους

- Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εργοδοτών και των εργοδοτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων που προάγουν τα δικαιώματα των εργαζομένων και διασφαλίζουν συνθήκες σεβασμού των δικαιωμάτων ανδρών και γυναικών στο εργασιακό περιβάλλον

- Διασφάλιση συνθηκών ασφάλειας, εμπιστευτικότητας και εχεμύθειας κατά την υποβολή παραπόνων που αφορούν σε σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

- Πρόσβαση θυμάτων σε δωρεάν υπηρεσίες συμβουλευτικής, καθοδήγησης, στήριξης και αποτελεσματικής προστασίας

- Επιβολή αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων στους δράστες σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας όχι μόνο στο χώρο εργασίας, αλλά και στο πλαίσιο της πρόσβασης στην απασχόληση, την επαγγελματική κατάρτιση και την επαγγελματική ανέλιξη.

Ο.Σ.