Άμεσα μέτρα για επιβολή νομοθεσίας για κακοποιήσεις ζώων ζητά η Επίτροπος

Άμεσες στρατηγικές και μέτρα απαιτούνται για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής της νομοθεσίας και την επιτάχυνσης των διαδικασιών επιβολής ποινών για την πρόληψη περιστατικών κακοποίησης ζώων, αναφέρει η Επίτροπος Περιβάλλοντος και Ευημερίας των Ζώων, Αντωνία Θεοδοσίου, εκφράζοντας βαθιά ανησυχία για την κλιμάκωση περιστατικών σοβαρής κακοποίησης, παραμέλησης και πρόκλησης βλάβης ή θανάτου σε ζώα.

Η αυστηρή εφαρμογή της νομοθεσίας από τους πολίτες και από τις αρμόδιες Αρχές, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την αποτροπή τέτοιων πράξεων, έστω και αν αυτή χρήζει βελτιώσεων, επισημαίνει η Επίτροπος, σημειώνοντας ότι όταν ορισμένοι πολίτες επιλέγουν να ενεργούν βάναυσα ή να παραβαίνουν τους νόμους και κανονισμούς, η ευθύνη μετατοπίζεται στις Αρχές, οι οποίες οφείλουν να ενεργοποιούνται άμεσα και αποφασιστικά για την επιβολή του νόμου και την παραδειγματική τιμωρία των παραβατών.

Η Επίτροπος υπογραμμίζει ότι η αντιμετώπιση της κακοποίησης ζώων είναι, πλέον, ζήτημα αποτελεσματικής επιχειρησιακής δράσης. Ο σεβασμός στους νόμους από τους πολίτες, και η αυστηρή επιβολή κυρώσεων από τις Αρχές, όπου εφαρμόζει, είναι καθήκον του Κράτους. Το Κράτος οφείλει να προστατεύει τους πιο ευάλωτους και ανυπεράσπιστους, συμπεριλαμβανομένων των ζώων, σημειώνει, διευκρινίζοντας ότι η αδράνεια ή η ανοχή σε τέτοιες πράξεις ουσιαστικά διαιωνίζει τη βαρβαρότητα και τη σιωπηρή αποδοχή της κακοποίησης.

Στην ανακοίνωσή της γίνεται αναφορά σε τέσσερα σοβαρά περιστατικά που καταγράφηκαν εντός Ιανουαρίου. 

Συγκεκριμένα, στις 9 Ιανουαρίου 2025, πολίτης κατήγγειλε ότι δύο σκύλοι του, που έφεραν σήμανση, βρέθηκαν νεκροί στην επαρχία Πάφου. Η Αστυνομία εντόπισε τους σκύλους, και κατόπιν ερευνών και κτηνιατρικής εξέτασης, διαπιστώθηκε ότι ο θάνατός τους προκλήθηκε από πυροβολισμούς με κυνηγετικό όπλο.

Όπως αναφέρει η Επίτροπος, για την υπόθεση συνελήφθη άτομο ως ύποπτο για τον θανάσιμο τραυματισμό των σκύλων, ο οποίος σε κατάθεσή του ισχυρίστηκε ότι οι σκύλοι ενοχλούσαν πτηνά που εκτρέφει. Ο ύποπτος οδηγήθηκε ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου και κατηγορήθηκε για παράνομη μεταφορά και χρήση κυνηγετικού όπλου, παράνομη μεταφορά και χρήση εκρηκτικών υλών και πρόκληση βλάβης σε ζώα.

Το δεύτερο περιστατικό σημειώθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2025 και αφορά εγκλωβισμό δύο αδέσποτων σκύλων στη λίμνη αποθήκευσης ανακυκλωμένου νερού από τριτοβάθμια επεξεργασία στον Σταθμό Επεξεργασίας Λυμάτων στη Δευτερά. Πολίτης ενημέρωσε άμεσα την Πυροσβεστική Υπηρεσία και οι σκύλοι διασώθηκαν από την ΕΜΑΚ. Σύμφωνα με ενημέρωση της οποίας έτυχε το Γραφείο της Επιτρόπου, περιμετρικά της δεξαμενής εντοπίστηκαν φυσίγγια από κυνηγετικό όπλο, και εντός της αριθμός νεκρών ζώων και πτηνών, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη άμεσης παρέμβασης για τη λήψη προληπτικών μέτρων ασφάλειας.

Η περίπτωση αυτή δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός, καθώς έχει παρατηρηθεί και στο παρελθόν ζώα στην προσπάθειά τους να πιουν νερό, συμπεριλαμβανομένων άγριων ειδών, όπως αλεπούδες και λαγοί, να παγιδεύονται σε λίμνες ανακυκλωμένου από βιολογικό καθαρισμό νερού, σημειώνει, αναφέροντας ότι είναι σημαντικό η περίφραξη γύρω από ανοιχτές λίμνες/δεξαμενές να είναι επαρκής και να συντηρείται συχνά, γιατί αυτές αποτελούν εν δυνάμει κίνδυνο για το σύνολο της πανίδας, αλλά και για ανθρώπους. 

Η κατασκευή περίφραξης, η ασφάλισή της, η εγκατάσταση συστήματος συναγερμού, η συστηματική και συχνή εποπτεία των δεξαμενών αυτών από τις αρμόδιες Αρχές, αποτελούν μέτρα μείωσης των πιθανοτήτων εισόδου ζώων σε αυτές ενώ, παράλληλα, αποτρέπουν και την οποιαδήποτε δραστηριότητα μη εξουσιοδοτημένων ατόμων στη περιοχή.

Μετά το περιστατικό το Υπουργείο Γεωργίας έχει δρομολογήσει ενέργειες για την οριστική επίλυση του προβλήματος, με την ένταξη ειδικών όρων στις μελέτες κατασκευής νέων λιμνών που να περιλαμβάνουν τρόπους διαφυγής για ζώα που ενδέχεται να εγκλωβιστούν, και με την προσθήκη μέσων διαφυγής στις υφιστάμενες, αναφέρει η Επίτροπος.

Το τρίτο περιστατικό συνέβη στις 16 Ιανουαρίου 2025. Κάτοικοι στην κοινότητα Κισσόνεργας του Δήμου Πέγειας εντόπισαν σκύλο σε κρίσιμη κατάσταση, τυλιγμένο σε σακούλες, μέσα σε κάδο απορριμμάτων. Ο σκύλος, που έφερε σήμανση, μεταφέρθηκε άμεσα σε κτηνιατρική κλινική, όπου λαμβάνει την απαιτούμενη φροντίδα. Οι έρευνες της Αστυνομίας οδήγησαν στη σύλληψη δύο ατόμων. Ο πρώτος ύποπτος, δήλωσε ότι είχε χάσει τον σκύλο του πριν από ενάμιση χρόνο, αλλά παρέλειψε να το δηλώσει στην Αστυνομία, όπως προνοεί η σχετική νομοθεσία και θα κλητευθεί αργότερα για να κατηγορηθεί σε σχέση με τη μη συμμόρφωσή του με την υπό αναφορά πρόνοια της νομοθεσίας. Ο δεύτερος ύποπτος συνελήφθη δυνάμει εντάλματος για διευκόλυνση των ερευνών και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερος χωρίς να κατηγορηθεί.

Σύμφωνα με την Επίτροπο, η υπόθεση βρίσκεται ακόμα υπό διερεύνηση. Σύμφωνα με το Γραφείο Πρόληψης Εγκλήματος του Αρχηγείου Αστυνομίας, έχουν ληφθεί δείγματα DNA από τις σακούλες και αναμένονται επιστημονικά αποτελέσματα για την ταυτοποίηση των υπαιτίων.

Τέλος, η Επίτροπος αναφέρεται και σε ανακοίνωση των Βρετανικών Βάσεων, όπου σημειώνεται ότι τέσσερα περιστατικά δηλητηριάσεων αλεπούδων και αδέσποτων σκύλων καταγράφηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες, στις περιοχές Ακρωτηρίου και Επισκοπής. 

Σε ένα από τα περιστατικά εντοπίστηκαν δηλητηριώδη δολώματα από τους σκύλους της Ομάδας Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας. Η Αστυνομία των Βρετανικών Βάσεων διερευνά τα περιστατικά, ενώ δείγματα έχουν αποσταλεί στο Γενικό Χημείο της Δημοκρατίας για τοξικολογικές εξετάσεις. 

Παράλληλα, τόσο η Αστυνομία όσο και το Τμήμα Περιβάλλοντος των Βρετανικών Βάσεων έχουν ξεκινήσει εντατικές εκστρατείες κατά της παράνομης εκπαίδευσης κυνηγετικών σκύλων ενώ η Ομάδα Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας περιπολεί τις περιοχές σε τακτική βάση.

«Τα προαναφερθέντα περιστατικά, δυστυχώς, δεν είναι μεμονωμένα. Καθημερινά λαμβάνουμε καταγγελίες και παρακολουθούμε και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης περιστατικά κακοποίησης και παραμέλησης ζώων, κακομεταχείρισης και εγκατάλειψης μεγάλου αριθμού σκύλων, κυρίως κυνηγόσκυλων, και δηλητηριάσεις γάτων. Οι αρμόδιες Αρχές φέρουν σημαντική ευθύνη για την επιβολή της νομοθεσίας, αλλά δεν αρκεί η απόδοση ευθυνών στο Κράτος, όταν τα φρικτά αυτά περιστατικά αποτελούν αποτέλεσμα πράξεων μερίδας πολιτών που συνειδητά περιφρονούν τους νόμους, την ανθρωπιά και τον σεβασμό στη ζωή. Οι άνθρωποι που διαπράττουν τέτοιες πράξεις είναι οι πρώτοι και κύριοι υπεύθυνοι. Ως κοινωνία και ως άτομα, έχουμε ακόμη μεγαλύτερη υποχρέωση να δράσουμε», σημειώνει.

Η Επίτροπος καλεί τους πολίτες να καταγγέλλουν περιστατικά κακοποίησης παρέχοντας τεκμηριωμένες πληροφορίες, ακολουθώντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες και απευθυνόμενοι στις αρμόδιες Αρχές, στην Αστυνομία των Ζώων, στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, και στις οικείες Δημοτικές και Κοινοτικές Αρχές, που έχουν την ευθύνη για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων. Περαιτέρω η γνώση και η κατανόηση της νομοθεσίας από τους πολίτες σχετικά με τη νομοθεσία για τη μεταχείριση των ζώων γενικότερα, και των σκύλων, ειδικότερα αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για την ορθή διαχείριση των ζώων, όπως επισημαίνει.

«Στις εκκλήσεις των πολιτών και των φιλοζωικών οργανώσεων, ανταποκριθήκαμε όλοι: η Αστυνομία των Ζώων, η Πυροσβεστική Υπηρεσία, η ΕΜΑΚ, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, το Ταμείο Θήρας και Πανίδας, καθώς και το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος και Ευημερίας των Ζώων. Όμως εκείνο που είναι ουσιαστικά αναγκαίο είναι η πρόληψη», τονίζει.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, το Γραφείο θα συνεχίσει να μελετά και να προτείνει μέτρα, υποβοηθώντας τις αρμόδιες Υπηρεσίες και τους εμπλεκόμενους φορείς, με στόχο την ενίσχυση της προστασίας και της ευημερίας των ζώων, ενώ θα παρακολουθεί την αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας από τις αρμόδιες Αρχές, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του. Σύντομα αναμένεται και η ολοκλήρωση της αναθεώρησης του περί Σκύλων Νόμου από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, για την αποτελεσματικότερη ρύθμιση των θεμάτων διαχείρισης, φροντίδας, κατοχής και ευημερίας τους. Το Γραφείο μετέχει ενεργά στις συνεδριάσεις της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος και έχει υποβάλει ήδη απόψεις.

Επιπλέον, σημειώνεται ότι το Γραφείο κάνει σειρά επαφών και συναντήσεων με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, τον Παγκύπριο Κτηνιατρικό Σύλλογο, τις Τοπικές Αρχές, και Φιλοζωικές Οργανώσεις, καταγράφοντας απόψεις και εντοπίζοντας κενά, ώστε να καταρτίσει περαιτέρω προτάσεις πολιτικής και πρακτικές, που θα συνδράμουν στην ορθή διαχείριση των ζώων συντροφιάς. 

Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την κλιμάκωση τέτοιων περιστατικών, είναι σαφές ότι απαιτούνται επιπρόσθετες άμεσες στρατηγικές και μέτρα. Τα μέτρα αυτά θα στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής της νομοθεσίας, στην ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης, σε τρόπους επιτάχυνσης των διαδικασιών επιβολής των ποινών που ορίζει η νομοθεσία, και στην πρόληψη παρόμοιων περιστατικών, σημειώνει.

Παράλληλα, επισημαίνει την ανάγκη στήριξης των Τοπικών Αρχών στο έργο τους, με ιδιαίτερη έμφαση στην άμεση εφαρμογή τής καθολικής σήμανσης και έκδοσης αδειών κατοχής ζώων, καθώς και στον τακτικό έλεγχο της συμμόρφωσης των ιδιοκτητών.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Επιπλέον, το σχέδιο για τη στείρωση όλων των αδέσποτων γάτων πρέπει να υλοποιηθεί με σαφές χρονοδιάγραμμα και να εξεταστεί η επέκτασή του σε σκύλους, ώστε να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των αδέσποτων, λέει η Επίτροπος. Ταυτόχρονα, σημειώνει ότι το Γραφείο της ανέλαβε πρωτοβουλία για περιφερειακούς χώρους προσωρινής φύλαξης αδέσποτων σκύλων, ώστε να διασφαλιστεί η επιτάχυνση των διαδικασιών και συνεργειών για τη δημιουργία τους.