«Ώρα μηδέν» για την ποιοτική διασφάλιση των υπηρεσιών υγείας

* της Δρος Ανδρούλλας Ελευθερίου

Δεν έχει εξαντληθεί ο μεταρρυθμιστικός οίστρος της κυβέρνησης στον τομέα της Υγείας. Ευτυχώς. Τα νομοσχέδια για την ίδρυση και λειτουργία του θεσμού του Συνηγόρου του Ασθενή προωθήθηκαν, επιτέλους και μετά από καθυστέρηση ετών, στη Βουλή δίνοντας ώθηση για την υλοποίηση ενός πάγιου και διαχρονικού αιτήματος της κοινότητας των ασθενών. Τον δρόμο προς τη Βουλή έχει πάρει και το νέο νομοσχέδιο για τα Κέντρα Αποκατάστασης, η κατ’ άρθρο συζήτηση επί του οποίου αναμένεται να ξεκινήσει σε μερικές μέρες, ενώ παράλληλα δείχνει να αναζωπυρώνεται και η συζήτηση γύρω από την υπόθεση των Πανεπιστημιακών Κλινικών. Η ανθρωποκεντρική προσέγγιση της Εθνικής Στρατηγικής Υγείας της παρούσας κυβέρνησης άρχισε να παίρνει σταθερά απτή μορφή.

Θα ήταν ευχής έργο να καταφέρουμε να αποτινάξουμε αυτή τη φορά την κακοδαιμονία που μας κατατρέχει συχνά σε αυτόν τον τόπο, να προχωρούμε μετά κόπων και βασάνων στην κατάθεση σημαντικών νέων η τροποποιητικών νομοσχεδίων και, εν τέλει, λόγω διαφωνιών ή επουσιωδών προσκομμάτων να μην τα υιοθετούμε. Θέλω να πιστεύω ότι θα επικρατήσει κλίμα συνεννόησης και ότι θα επιτευχθούν τελικά οι αναγκαίες συγκλήσεις.

Εν τούτοις, φαίνεται πως δυσκολευόμαστε να βρούμε τον βηματισμό μας επί του, κατά την ταπεινή μου άποψη, πιο κρίσιμου θέματος της Υγείας μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ. Εκείνου της ποιοτικής διασφάλισης και ελέγχου των υγειονομικών υπηρεσιών, εντός και εκτός συστήματος.

Η διαρκής δέσμευση στην ποιότητα θα πρέπει να αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για όλα τα συστήματα υγείας. Σε μια περίοδο όπου συζητιέται έντονα το θέμα των υπηρεσιών που λαμβάνουν οι ασθενείς, η χώρα μας έχει μείνει δραματικά πίσω στη δημιουργία του φορέα που θα διασφαλίζει και θα ελέγχει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Πράγματι, το πολύπαθο και πολυσυζητηθέν νομοσχέδιο για τη θέσπιση και λειτουργία του Εθνικού Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης (ΕΚΚΤ) βρίσκεται εδώ και καιρό σε εκκρεμότητα.

Ο Εθνικός αυτός Φορέας, υπό την προϋπόθεση ότι θα οργανωθεί συντεταγμένα, με χρηστή διοίκηση και διαφανείς διαδικασίες, θα μπορέσει μέσα από την ανάπτυξη διαδικασιών και προτύπων, τη δημιουργία πρωτοκόλλων και κατευθυντήριων γραμμών και την εφαρμογή του κλινικού ελέγχου να συνεισφέρει εποικοδομητικά σε πολλά επίπεδα που άπτονται της ποιότητας. Ενός τομέα η ορθή διαχείριση του οποίου σε καμία περίπτωση δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία άλλου φορέα ή οργανισμού, όπως λ.χ. του ΟΑΥ, και προϋποθέτει απαραιτήτως τη συμβολή ομάδας ειδικών επιστημόνων.

Την αντιμετώπιση κενών και στρεβλώσεων, την πιο εύρυθμη λειτουργία των μονάδων υγείας και τον εξορθολογισμό της χρήσης των δομών και των εξόδων τους, τη συνεχή αναβάθμιση των υπηρεσιών, χάρη στην τυποποίηση των διαδικασιών, την ανάπτυξη των ιατρών και του ανθρώπινου δυναμικού μέσω της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και αξιολόγησης, την ενίσχυση της ασφάλειας και εν τέλει τη μεγιστοποίηση του οφέλους για όλους τους ασθενείς. Πολλοί και σύνθετοι κίνδυνοι ελλοχεύουν και ήδη απειλούν το σύστημα υγείας, ακριβώς λόγω της απουσίας δομημένης και επίσημα κατευθυνόμενης προσπάθειας προώθησης της ποιοτικής αξιολόγησης των υγειονομικών υπηρεσιών.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Δεν είμαι καθόλου σίγουρη ότι έχει γίνει ευρέως αντιληπτό πως η ποιότητα είναι το μοναδικό όπλο που έχουμε στη φαρέτρα μας για να εξασφαλίσουμε πως καμία υπηρεσία υγείας και καμία απεικονιστική και διαγνωστική εξέταση δε θα παρέχεται εφεξής στη χώρα μας άνευ επίσημης πιστοποίησης και χωρίς να υπόκεινται οι διάφοροι πάροχοι σε τακτικό έλεγχο.

Και βεβαίως δεν πρέπει να αφήνουμε πίσω τις πολλές και σημαντικές εξελίξεις στον χώρο της υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με οδηγίες και κανονισμούς που αφορούν την ενίσχυση της ασφάλειας, της αποτελεσματικότητας και διαθεσιμότητας προηγμένων φαρμάκων για τους ασθενείς, της ασφάλειας και ποιότητας του αίματος, των ιστών και των κυττάρων και ποικίλες άλλες ρυθμιστικές πολιτικές που χρειάζεται όχι μόνο να ενταχθούν στο εθνικό μας δίκαιο, αλλά και να παρακολουθείται στενά η υλοποίησή τους.

«Οι καιροί ου μενετοί» έλεγαν σοφά οι αρχαίοι ημών πρόγονοι. Δεν απομένει άλλος χώρος και χρόνος για αναβολές.

*Δρ. Ανδρούλλα Ελευθερίου

BSC, MSc, PhD

Εκτελεστική Διευθύντρια Διεθνούς Ομοσπονδίας Θαλασσαιμίας

Πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής Θαλασσαιμίας

Πρώην Επικεφαλής του Κέντρου Αναφοράς Ιογενών Παθήσεων του Υπουργείου Υγείας της Κύπρου

Πρώην Διευθύντρια του Συνεργαζόμενου Κέντρου Θαλασσαιμίας της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας στην Κύπρο

Πρώην Πρόεδρος Παγκύπριας Συμμαχίας Σπανίων Παθήσεων.