PSA: Η σωτήρια εξέταση για την υγεία των ανδρών

Toυ Κυριάκου Γιαννουκά*

Ο Νοέμβριος είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ως μήνας ευαισθητοποίησης για την υγεία των ανδρών, με πρωτοβουλίες όπως η καμπάνια Movember να δίνουν έμφαση στη σημασία της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης παθήσεων που αφορούν τον ανδρικό πληθυσμό, και δη του καρκίνου του προστάτη. Ο καρκίνος του προστάτη συγκαταλέγεται μεταξύ των συχνότερων μορφών καρκίνου στους άνδρες παγκοσμίως. Στην Κύπρο αποτελεί τον πρώτο σε συχνότητα καρκίνο και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες ενώ, σύμφωνα με το αρχείο καρκίνου, στη χώρα μας καταγράφονται περίπου 450 νέα περιστατικά ετησίως. Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη αποτελεί το κλειδί για τη μείωση της θνησιμότητας και τη διασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής στους ασθενείς.

Ένα από τα βασικότερα εργαλεία που υπάρχουν στη διαγνωστική «φαρέτρα» των γιατρών για την ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη είναι η μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα. Το PSA αποτελεί μια πρωτεΐνη που παράγεται από τον προστατικό αδένα και ανιχνεύεται εύκολα μέσω αιματολογικής εξέτασης.

Η αύξηση των επιπέδων PSA συχνά συνδέεται με την παρουσία καρκίνου του προστάτη, ωστόσο, μπορεί να προκληθεί και από άλλες καταστάσεις, όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη ή οι προστατίτιδες. Για το λόγο αυτό, η εξέταση PSA μπορεί να γίνει συνδυαστικά με άλλες εξετάσεις (δακτυλική εξέταση, βιοψία εάν ο γιατρός κρίνει ότι χρειάζεται, κ.ά.).

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Ο καρκίνος του προστάτη αναπτύσσεται αργά και πολλοί άνδρες που έχουν διαγνωστεί με αυτό τον καρκίνο ζουν για πολλά χρόνια χωρίς συμπτώματα και χωρίς αυτός να εξαπλώνεται και να γίνεται απειλητικός για τη ζωή τους. Όμως, κάποιες μορφές καρκίνου του προστάτη είναι πολύ επιθετικές και κάνουν ραγδαία μετάσταση. Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, εάν ο καρκίνος ανιχνευτεί έγκαιρα, μπορεί να αντιμετωπιστεί. Είναι γι’ αυτούς τους λόγους που η μέτρηση του PSA συνιστάται κυρίως σε άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών με μέτριο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου καθώς και σε άνδρες ηλικίας 40-45 ετών που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό ή είναι αφροαμερικανικής καταγωγής.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η απόφαση για τη διενέργεια της εξέτασης PSA ή και οποιασδήποτε άλλης εξέτασης πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση με τον γιατρό του εξεταζόμενου, ο οποίος λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ατόμου και τους παράγοντες κινδύνου. Τόσο η ευαισθητοποίηση γύρω από την εξέταση PSA όσο και η πρόσβαση σε αξιόπιστη πληροφόρηση αποτελούν κρίσιμα βήματα για την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική διαχείριση του καρκίνου του προστάτη, πάντα σε συνεννόηση με τους ειδικούς ιατρούς.

*Βιοχημικός, Πρόεδρος Χημείου Γιαννουκά του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στην Κύπρο.