Xλωροκίνη : Ένα φάρμακο -βετεράνος στα φώτα της δημοσιότητας

30 Μαρτίου 2020, 09:05

Τα κράτη της ΕΕ έχουν αρχίσει ήδη να παράγουν χλωροκίνη, ένα φάρμακο που όπως δείχνουν τα μέχρι στιγμής δεδομένα για τον covid-19, μπορεί να βοηθήσει σοβαρά πάσχοντες στα νοσοκομεία. Αλλά ο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει ότι πρόκειται για ένα παλιό, φθηνό, δοκιμασμένο φάρμακο που μπορεί να σώσει ζωές μόνο αν χρησιμοποιηθεί την κατάλληλη στιγμή και υπό στενή ιατρική παρακολούθηση.

Οι ιθαγενείς στο Περού ήδη πριν από τον 17ο αιώνα παρήγαγαν από το φλοιό των φυτών Cinchona εκχύλισμα για την καταπολέμηση του πυρετού και του ρίγους. Το 1633 το φυτικό αυτό φάρμακο εισήχθη στην Ευρώπη για την ίδια χρήση και επίσης άρχισε να χρησιμοποιείται κατά της ελονοσίας. Το ανθελονοσιακό φάρμακο κινίνη απομονώθηκε από το εκχύλισμά του, το 1820. Η χλωροκίνη είναι ένα ανάλογο της κινίνης και ανακαλύφθηκε το 1934 από την ομάδα του Hans Andersag στα εργαστήρια της Bayer.

Έμεινε στην αφάνεια για περίπου μια δεκαετία, επειδή θεωρήθηκε πολύ τοξική για ανθρώπινη χρήση. Δέκα χρόνια μετά, νέες κλινικές δοκιμές στις ΗΠΑ έδειξαν ότι η χλωροκίνη έχει σημαντική θεραπευτική αξία ως φάρμακο κατά της ελονοσίας. Έτσι εισήχθη στην κλινική πρακτική το 1947 για την προληπτική θεραπεία της ελονοσίας.

Η υδροξυχλωροκίνη είναι παράγωγο της χλωροκίνης και χρησιμοποιείται από το 1955 για την πρόληψη και τη θεραπεία ορισμένων τύπων ελονοσίας. Είναι στον κατάλογο των βασικών φαρμάκων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ως ένα από τα απαραίτητα φάρμακα που χρειάζονται σε ένα σύστημα υγείας.

Το φάρμακο χρησιμοποιείται, με καλά αποτελέσματα, και σε αυτοάνοσα νοσήματα όπως είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος.

Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για την χρησιμότητα του φαρμάκου στην αντιμετώπιση περιστατικών βαριάς προσβολής από τον COVID-19, ενίοτε σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα όπως η αζιθρομυκίνη. Η ιατρική κοινότητα φαίνεται να εναποθέτει ελπίδες στον συνδυασμό αυτό, αλλά τα δεδομένα μας είναι ακόμα λίγα για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.

Όπως όλα τα φάρμακα έτσι και το συγκεκριμένο δεν στερείται παρενεργειών και κινδύνων.

Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες, σε βραχυχρόνια χορήγηση, είναι διαταραχές από το πεπτικό όπως ναυτία και διάρροια. Οι πιο σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες αφορούν τα μάτια, με διαταραχές της όρασης που μπορεί να μην είναι αναστρέψιμες.

Επίσης λόγω ηλεκτρικών διαταραχών στην καρδιακή λειτουργία (παράταση QT) μπορεί να προκαλέσει σοβαρές (ως θανατηφόρες) αρρυθμίες, ιδιαίτερα σε ασθενείς με υποκείμενη καρδιοπάθεια ή λήψη άλλων φαρμάκων, όπως αντιαρρυθμικά, αντιμυκητιασικά κάποια αντικαταθλιπτικά κλπ.