Τελομερή και βιολογική ηλικία

Τα τελομερή αποτελούν μία περιοχή του DNA και βρίσκονται στο τέλος του χρωμοσώματος, ενώ διατηρούνται από το ένζυμο τελομεράση. Το ένζυμο αυτό επηρεάζει τα τελομερή, επιτρέποντας έτσι στα κύτταρα να ζήσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Αυτό μοιάζει ως κάτι θετικό, μέχρι να μάθουμε ότι τα καρκινικά κύτταρα έχουν αυξημένες ποσότητες τελομεράσης, που τους επιτρέπει να συνεχίσουν να διαιρούνται.

Ο Sebnem Unluisler, γενετικός μηχανικός και επικεφαλής μακροζωίας στο London Regenerative Institute στο Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε σχετικά:

«Μελέτες έχουν δείξει μια συσχέτιση μεταξύ του μήκους των τελομερών και της βιολογικής ηλικίας. Γενικά, τα μικρότερα τελομερή συνδέονται με προχωρημένη χρονολογική ηλικία και αυξημένη ευαισθησία σε ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία. Επιπλέον, άτομα με ορισμένες γενετικές παραλλαγές ή παράγοντες του τρόπου ζωής που επιταχύνουν τη βράχυνση των τελομερών, τείνουν να εμφανίζουν έναν πιο γρήγορο φαινότυπο γήρανσης».

Το μήκος των τελομερών έχει παρομοιαστεί με ένα «βιολογικό ρολόι», με μικρότερα τελομερή ενδεικτικά μεγαλύτερης βιολογικής ηλικίας. Αρκετοί παράγοντες του τρόπου ζωής έχουν συσχετιστεί με μικρότερα τελομερή. Το ένα είναι η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.

Σε μια μελέτη, οι γυναίκες που ακολουθούσαν καθιστική ζωή, βρέθηκαν να έχουν τελομερή που έδειχναν ότι ήταν βιολογικά 8 χρόνια μεγαλύτερες από τις γυναίκες της ίδιας χρονολογικής ηλικίας που ασκούνταν περισσότερο. Επιπλέον, το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο πολλών ασθενειών και επιταχύνει τη βράχυνση των τελομερών. Μια μελέτη οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η βράχυνση των τελομερών ενισχύθηκε στα κυκλοφορούντα λευκά αιμοσφαίρια των καπνιστών, αυξάνοντας τον ρυθμό βιολογικής γήρανσης.

Ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί επίσης να επηρεάσει το μήκος των τελομερών, μειώνοντας τα τελομερή ακόμη και στην παιδική ηλικία, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε εξασθενημένη υγεία. Όλα αυτά συνδέονται με τη φλεγμονή, η οποία σχετίζεται όχι μόνο με τη βράχυνση των τελομερών, αλλά με μια σειρά από ασθένειες που είναι πιο συχνές τα επόμενα χρόνια.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Άλλοι παράγοντες που μειώνουν το μήκος των τελομερών είναι το άγχος, η κατάθλιψη και ορισμένες γονιδιακές μεταλλάξεις, όπως αυτή που οδηγεί σε προγηρία - μια σπάνια κατάσταση στην οποία τα παιδιά γερνούν εξαιρετικά γρήγορα και σπάνια ζουν μετά την εφηβεία τους.