Ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται πιο έντονα τον απροσδόκητο πόνο

26 Φεβρουαρίου 2025, 07:00

Το πώς αντιλαμβανόμαστε τον πόνο μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την περίσταση. Μερικές φορές, αισθανόμαστε πόνο πιο έντονο από το αναμενόμενο λόγω τραυματισμού ή σωματικής πάθησης, αλλά μπορεί να αισθανόμαστε λιγότερο έντονο πόνο σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις. Αυτή η μεταβλητότητα δείχνει ότι η αντίληψή μας για τον πόνο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις προσδοκίες και την αβεβαιότητα μας.

Δύο θεωρίες έχουν προταθεί για να κατανοήσουμε πώς ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τον πόνο:

Η πρώτη είναι η υπόθεση εκτίμησης, σύμφωνα με την οποία ο εγκέφαλος εκτιμά την ένταση του πόνου με βάση τις προβλέψεις που κάνει. Η δεύτερη είναι η υπόθεση της έκπληξης, κατά την οποία ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τον πόνο ως τη διαφορά μεταξύ της πρόβλεψης και της πραγματικότητας, αλλιώς γνωστό ως το σφάλμα πρόβλεψης. Σε αυτή τη μελέτη, διερευνήθηκε ο μηχανισμός που διέπει την αντίληψη του πόνου. Στο πείραμα, υγιείς συμμετέχοντες έλαβαν επώδυνα θερμικά ερεθίσματα και ανέφεραν την ένταση του πόνου, ενώ παρατηρούσαν επώδυνα ή μη οπτικά ερεθίσματα στην εικονική πραγματικότητα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες αντιλήφθηκαν έντονα τον πόνο όταν το σφάλμα πρόβλεψης ήταν μεγάλο, αποδεικνύοντας ότι η υπόθεση έκπληξης εξηγεί επαρκέστερα τον μηχανισμό αντίληψης του πόνου στον εγκέφαλο. Η μελέτη επιβεβαίωσε περαιτέρω ότι ο πόνος αυξήθηκε όταν συνέβησαν απροσδόκητα γεγονότα. Τα άτομα με χρόνιο πόνο συχνά βιώνουν αόριστους φόβους και ανησυχίες που σχετίζονται με τον πόνο.

Πιθανώς, αυτό το αβέβαιο χάσμα μεταξύ προσδοκίας και πραγματικότητας αυξάνει περαιτέρω την αντιληπτή ένταση του πόνου. Επομένως, η μείωση του χάσματος μεταξύ προσδοκίας πόνου και πραγματικότητας ή «έκπληξης» είναι σημαντική για τη μείωση του πόνου.