Είναι η υπερβολική υπνηλία ένα προειδοποιητικό σημάδι άνοιας;
21 Μαρτίου 2025, 07:00

Η άνοια είναι ένα παγκοσμίως οξυνόμενο φαινόμενο. Περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν αυτή τη στιγμή με την πάθηση, με 139 εκατομμύρια να έχουν άνοια μέχρι το 2050, κατά τις προβλέψεις. Αρκετές μελέτες έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι οι διαταραχές ύπνος μπορεί να συμβάλλουν στον κίνδυνο άνοιας. Ωστόσο, προς το παρόν δεν υπάρχει συμφωνία ως προς το εάν ο πολύς ή ο πολύ λίγος ύπνος έχει σοβαρότερο αντίκτυπο. Μία μεγάλης κλίμακας μελέτη κατέληξε στο ότι η αυξημένη ή μειωμένη διάρκεια ύπνου επιδρά στον κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης και άνοιας. Σε μια άλλη έρευνα διαπιστώθηκε ότι η σύντομη διάρκεια ύπνου στη μέση ηλικία συσχετίστηκε με υψηλότερο κίνδυνο άνοιας. Σε μία άλλη συμπεραίνεται ότι ο ύπνος για περισσότερες από 9 ώρες τη νύχτα σχετίζεται με νευροεκφυλισμό και άνοια.
Όλες αυτές οι μελέτες βασίστηκαν στη διάρκεια του ύπνου που αναφέρθηκε από τους συμμετέχοντες και όχι στην αντικειμενική μέτρηση του ύπνου και της εγρήγορσης.
Τώρα, μια μελέτη με επικεφαλής τους επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, η οποία χρησιμοποίησε ιχνηλάτες ύπνου για να παρακολουθήσει τα πρότυπα ύπνου 733 γυναικών στα 80 τους έτη περίπου, οδήγησε στο συμπέρασμα ότι ο υπερβολικός ύπνος συσχετίστηκε με αυξημένο κατά 2 φορές κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Neurology.
Ο Ben Dunkley, PhD, γνωσιακός νευροεπιστήμονας, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Απεικόνισης στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, Καναδάς, και Chief Science Officer στο MYndspan, ο οποίος δεν συμμετείχε σε αυτή την έρευνα, είπε στο Medical News Today ότι «η μελέτη σωστά υπογραμμίζει την αμφίδρομη σχέση μεταξύ υπνηλίας και άνοιας».
«Οι διαταραχές του ύπνου θα μπορούσαν πράγματι να σηματοδοτούν πρώιμες νευροεκφυλιστικές αλλαγές, λειτουργώντας ως πρόδρομοι των κλινικών συμπτωμάτων. Αντίθετα, οι νευρολογικές αλλαγές που σχετίζονται με την άνοια μπορεί να διαταράξουν τα κέντρα ρύθμισης του ύπνου του εγκεφάλου, επιδεινώνοντας την υπνηλία».
«Η αυξημένη υπνηλία και ο συχνός μεσημεριανός ύπνος μπορεί να συνδέονται με την άνοια λόγω πολλών υποκείμενων παραγόντων», είπε προσθέτοντας ότι «ένας βασικός λόγος είναι ο κατακερματισμός του ύπνου και ο νευροεκφυλισμός - η κακή ποιότητα ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας μπορεί να διαταράξει το βαθύ ύπνο, ο οποίος είναι απαραίτητος για τον καθαρισμό του αμυλοειδούς-βήτα, μιας πρωτεΐνης που σχετίζεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
«Η διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού παίζει επίσης ρόλο, καθώς η επιδείνωση των κύκλων ύπνου-αφύπνισης και οι ακανόνιστοι κιρκάδιοι ρυθμοί σχετίζονται με νευροεκφυλιστικές αλλαγές και μπορεί να βλάψει τη λειτουργία της μνήμης και να συμβάλει στη γνωστική έκπτωση, συνέχισε.
Τέλος, συμφωνώντας με την πρόταση των ερευνητών ότι η αυξημένη υπνηλία μπορεί να είναι αποτέλεσμα πρώιμης άνοιας, ο Allder δήλωσε καταληκτικά ότι η υπερβολική υπνηλία μπορεί να λειτουργήσει ως αντισταθμιστικός μηχανισμός για τη δυσλειτουργία του εγκεφάλου.
Tags: Άνοια, μετωποκροταφική άνοια, Προβλήματα ύπνου, υπνηλία, ύπνος