Αυτή είναι η έκθεση του FDA για το εμβόλιο της Pfizer

Η έκθεση του FDA που έδωσε ουσιαστικά την έγκριση για το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech στις ΗΠΑ, αναφέρει ότι προσφέρει προστασία κατά του κορωνοϊού χωρίς να εκφράζει κάποια ανησυχία για την ασφάλεια του.

Ο FDA (Αμερικανική Διεύθυνση Τροφίμων και Φαρμάκων) επιβεβαιώνει το πολύ υψηλό επίπεδο αποτελεσματικότητας του εμβολίου στο 95%, το οποίο είχε ανακοινωθεί από την Pfizer και την BioNTech, ενώ ήταν αποτελεσματικό κατά 93,8% στα άτομα άνω των 55 ετών. Σύμφωνα με τα δεδομένα που έγιναν γνωστά από την έκθεση για το εμβόλιο αυτό, οι πιο συχνές παρενέργειες σε 43.252 συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένων παιδιών και εφήβων 12 ετών και άνω, ήταν: Αντιδράσεις (κοκκινίλα και πόνος) γύρω από το σημείο της ένεσης στο χέρι (84,1%), κόπωση (62,9%), πονοκέφαλος (55,1%), μυαλγίες (38,3%), ρίγη (31,9%), πόνοι στις αρθρώσεις (23,6%), πυρετός (14,2%).

Το ιστορικό

Στις 20 Νοεμβρίου 2020, η Pfizer και η BioNTech υπέβαλαν αίτημα εξουσιοδότησης έκτακτης ανάγκης (EUA) στον FDA για το ερευνητικό εμβόλιο BNT162b2 με σκοπό την πρόληψη της COVID-19. Tο αντιγόνο στο οποίο βασίζεται το εμβόλιο είναι η πρωτεΐνη-ακίδα του ιού SARS-CoV-2 που κωδικοποιείται από RNA και εγκολπώνεται σε σχηματίζεται σε νανοσωματίδια λιπιδίων (LNPs). H συμβουλευτική επιτροπή εμβολίων και συναφών βιολογικών προϊόντων του FDA συνεδρίασε στις 10 Δεκεμβρίου 2020 και τα συμπεράσματά της έγιναν διαθέσιμα στο κοινό, σε ένα αναλυτικό κείμενο 53 σελίδων. Με βάση αυτή την εισήγηση ο FDA, εξέδωσε την πρώτη άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης (EUA) για το εμβόλιο αυτό.

Ο πληθυσμός της μελέτης που εκτιμήθηκε για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου στις μελέτες φάσης 2 και 3 περιλάμβανε 49,4% γυναίκες, 81,9% λευκούς, 9,8% Αφροαμερικανοί, 4,4% Ασιάτες και <3% από άλλες φυλετικές ομάδες ενώ 26,2% των οι συμμετεχόντων ήταν ισπανόφωνοι/λατίνοι. Το 21,4% των συμμετεχόντων ήταν> 65 ετών. Η διάμεση ηλικία ήταν 51 έτη, 21,38% ήταν >65 ετών και 4,3% >75 ετών. Τα συχνότερα αναφερόμενα υποκείμενα νοσήματα ήταν η παχυσαρκία (35,1%), ο διαβήτης (με ή χωρίς χρόνιες επιπλοκές, 8,4%) και πνευμονική νόσος (7,8%). Γεωγραφικά, 76,7% των συμμετεχόντων ήταν από τις ΗΠΑ, 15,3% από την Αργεντινή, 6,1% από τη Βραζιλία και 2% από τη Νότια Αφρική. Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά μεταξύ των συμμετεχόντων που έλαβαν το εμβόλιο και αυτών που έλαβαν το εικονικό φάρμακο (placebo), ήταν παρόμοια.

Σε ανάλυση που έγινε στα μέσα Νοεμβρίου, μεταξύ 36.621 συμμετεχόντων που τυχαιοποιήθηκαν σε αναλογία 1:1 είτε στο εμβόλιο ή σε εικονικό φάρμακο, και που συμπεριλήφθηκαν στον πληθυσμό ανάλυσης αποτελεσματικότητας σύμφωνα με το πρωτόκολλο, χωρίς ενδείξεις λοίμωξης με τον SARS-CoV-2 μέχρι 7 ημέρες πριν και μετά την ολοκλήρωση του σχήματος εμβολιασμού, η αποτελεσματικότητα στην πρόληψη επιβεβαιωμένης λοίμωξης COVID-19, που να διαγνώστηκε τουλάχιστον 7 ημέρες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου ήταν 95%: Διαπιστώθηκαν οκτώ περιπτώσεις COVID-19 στην ομάδα που έλαβε το εμβόλιο και 162 περιπτώσεις COVID-19 στην ομάδα που έλαβε το εικονικό εμβόλιο. 

Στις προγραμματισμένες ενδιάμεσες και τελικές αναλύσεις, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου μετά από 7 ημέρες μετά τη 2η δόση ήταν 95% μεταξύ των συμμετέχοντων χωρίς προηγούμενη ένδειξη λοίμωξης SARS-CoV-2 και > 94% στην ομάδα των συμμετεχόντων με ή χωρίς προηγούμενη μόλυνση. Τα αποτελέσματα αποτελεσματικότητας ήταν σταθερά ισχυρά (≥93%) σε διαφορετικές δημογραφικές υποομάδες. 

Μεταξύ όλων των συμμετεχόντων, 50 περιπτώσεις COVID-19 εμφανίστηκαν μετά την 1η δόση στην ομάδα που πήρε το πραγματικό εμβόλιο, σε σύγκριση με 275 περιπτώσεις στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου, υποδεικνύοντας εκτιμώμενη αποτελεσματικότητα του εμβολίου 82% έναντι επιβεβαιωμένης COVID-19 που εμφανίστηκε μετά την 1η δόση, με αποτελεσματικότητα του εμβολίου 52,4% μεταξύ της 1ης δόσης και της 2ης δόσης.

O FDA διεξήγαγε ανεξάρτητη διερεύνηση των αναφερόμενων ανεπιθύμητων ενεργειών με επικέντρωση σε πιθανές επιπλοκές που θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν διάφορες ασθένειες και καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων αλλεργικών, νευρολογικών, φλεγμονωδών και αυτοάνοσων επιπλοκών. Υπήρξε μια μικρή αριθμητική αύξηση των πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών που αντιπροσωπεύουν πιθανές αλλεργικές αντιδράσεις, καθώς περισσότεροι συμμετέχοντες ανέφεραν ανεπιθύμητες ενέργειες σχετιζόμενες με συμβάντα υπερευαισθησίας στην ομάδα εμβολίων (137 συμμετέχοντες, ποσοστό 0,63%) σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου (111 συμμετέχοντες, ποσοστό 0,51%). Δεν αναφέρθηκαν σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις.

Οι αναφορές για λεμφαδενοπάθεια ήταν σημαντικά περισσότερες στην ομάδα του εμβολίου (64 περιπτώσεις) έναντι της ομάδας του εικονικού φαρμάκου (6 περιπτώσεις), και σχετίζεται εύλογα με τον εμβολιασμό. Αναφέρθηκαν 4 περιπτώσεις περιφερικής πάρεσης του προσωπικού νεύρου (παράλυση Bell) στην ομάδα του εμβολίου και καμμιά στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Η παρατηρούμενη συχνότητα της αναφερόμενης παράλυσης του Bell στην ομάδα του εμβολίου είναι σύμφωνη με το αναμενόμενο ποσοστό στο γενικό πληθυσμό, αλλά ο FDA θα προτείνει παρακολούθηση για περιπτώσεις παράλυσης του Bell παράλληλα με την επέκταση του εμβολιασμού σε μεγαλύτερους πληθυσμούς.

Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες

Θάνατοι: Συνολικά έξι θάνατοι καταγράφηκαν (2 στην ομάδα του εμβολίου και 4 στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου) μεταξύ 43.448 συμμετεχόντων (0,01%, κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς από 29 Απριλίου 2020 (πρώτος συμμετέχων, πρώτη επίσκεψη) έως 14 Νοεμβρίου 2020 (διακοπή). Και οι δύο λήπτες εμβολίου που πέθαναν ήταν > 55 ετών. Ο πρώτος υπέστη καρδιακή ανακοπή 62 ημέρες μετά τον 2ο εμβολιασμό και ο άλλος πέθανε από επιπλοκές αρτηριακής νόσου 3 ημέρες μετά τον 1ο εμβολιασμό. Από τους συμμετέχοντες που έλαβαν εικονικό φάρμακο και κατέληξαν, τα αίτια ήταν έμφραγμα του μυοκαρδίου (n = 1), αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο (n = 1) ή άγνωστες αιτίες (n = 2). Τρεις από τους τέσσερις θανάτους σημειώθηκαν στην ηλικιακή ομάδα > 55 ετών.

Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά των μακροπρόθεσμων επιδράσεων της νόσου COVID-19

Η νόσος COVID-19 μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και προς το παρόν δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί εάν το εμβόλιο θα έχει αντίκτυπο σε συγκεκριμένες μακροπρόθεσμες συνέπειες της COVID -19 σε άτομα που έχουν μολυνθεί παρά τον εμβολιασμό. Η αποδεδειγμένη υψηλή αποτελεσματικότητα έναντι της συμπτωματικής COVID-19 θα πρέπει να μεταφράζεται στη συνολική πρόληψη των σχετιζόμενων με την COVID-19 μακροπρόθεσμων επιπλοκών σε εμβολιασμένους πληθυσμούς, αν και είναι πιθανό οι ασυμπτωματικές λοιμώξεις να μην προλαμβάνονται τόσο αποτελεσματικά όσο οι συμπτωματικές λοιμώξεις και μπορεί επίσης να σχετίζονται με επακόλουθα που είτε εμφανίζονται αρκετά αργότερα είτε δεν έχουν διαγνωστεί ή δεν είναι εμφανείς τη στιγμή της μόλυνσης (π.χ. μυοκαρδίτιδα). Θα χρειαστούν πρόσθετες αξιολογήσεις για να εκτιμηθεί η επίδραση του εμβολίου στην πρόληψη των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της COVID-19, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων από κλινικές δοκιμές και από τη χρήση του εμβολίου μετά την έγκριση.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Αποτελεσματικότητα του εμβολίου κατά της μετάδοσης του SARS-CoV-2

Τα δεδομένα για την αξιολόγηση της επίδρασης του εμβολίου κατά της μετάδοσης του SARS-CoV-2 από άτομα που έχουν μολυνθεί παρά τον εμβολιασμό είναι περιορισμένα. Η αποδεδειγμένη υψηλή αποτελεσματικότητα έναντι της συμπτωματικής COVID-19 μπορεί να μεταφράζεται σε συνολική πρόληψη της μετάδοσης σε πληθυσμούς που έχουν αρκετά υψηλά ποσοστά εμβολιασμού. Όμως, εάν η αποτελεσματικότητα κατά της ασυμπτωματικής λοίμωξης είναι χαμηλότερη από την αποτελεσματικότητα κατά της συμπτωματικής λοίμωξης, τότε οι ασυμπτωματικές περιπτώσεις σε συνδυασμό με μειωμένη χρήση μάσκας και κοινωνικών αποστάσεων θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική συνεχή μετάδοση. Θα χρειαστούν πρόσθετες αξιολογήσεις, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων από κλινικές δοκιμές και από τη χρήση του εμβολίου μετά την έγκριση για την αξιολόγηση της επίδρασης του εμβολίου στην πρόληψη της διασποράς και μετάδοσης του ιού, ιδίως σε άτομα με ασυμπτωματική λοίμωξη.