Διακοπές: Πρόσκληση ή πρόκληση για να περάσουμε ευχάριστα;

Τα τελευταία χρόνια, η αναγκαιότητα των διακοπών αμφισβητείται αλλά τελικά προστατεύεται και προσαρμόζεται με βάση το βαλάντιο του κάθε νοικοκυριού. Πατρικά σπίτια, σπίτια φίλων και γνωστών σε χωριά και προάστια, ανταλλαγή φιλοξενίας, βοηθούν σε αυτό και έτσι εθιμοτυπικά κάθε Αύγουστο διαφυλάσσονται με ιεροτελεστία τα «μπάνια του λάου».

Η αναγκαιότητα των διακοπών διασφαλίζεται ακόμα και από τα κράτη που νομοθετούν την διακοπή εργασίας, αναγνωρίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο ωφελούνται τόσο το σώμα όσο και η ψυχή.

Όπως λέει στο YgeiaWatch η κ. Αρετή Βεργούλη, ψυχολόγος –οικογενειακή θεραπεύτρια, «τα θετικά οφέλη στη ψυχική και σωματική υγεία είναι σημαντικά καθώς στο διάστημα διακοπής από την εργασία, η ξεκούραση ενισχύει τη φυσική κατάσταση, με θετική επίδραση στις σωματικές λειτουργίες του ύπνου και του καρδιακού συστήματος».

Οι διακοπές είναι το διάστημα που η οικογένεια συναντιέται, παππούδες και γιαγιάδες ασβεστώνουν σπίτια που αποκτούν ζωή έστω και για λίγες ημέρες. Παραδόσεις και πανηγύρια γίνονται επίκεντρο διασκέδασης με τις γενεές να σμίγουν και μέσα από ανταλλαγή σκέψεων, απόψεων, αγκαλιών, το μαζί να γίνεται πραγματικότητα.

Όλα καλά μέχρι τώρα θα πει κάτι κάποιος, αλλά πολλές φορές η φαντασίωση των διακοπών απέχει κατά πολύ από αυτό που βιώνεται.

Οι προσδοκίες για συγκεκριμένο σενάριο διακοπών συνήθως είναι ένα από τα προβλήματα που τις χαλούν. Η ψυχολόγος μας ανέφερε ότι οι έρευνες υποστηρίζουν ότι το κομμάτι της προσμονής είναι το σημαντικότερο στη στάση μας απέναντι σε αυτές. Τα βράδια που αφιερώσαμε πάνω από το χάρτη για να βρούμε τον προορισμό, το «σερφάρισμα» στο ίντερνετ για κατάλυμα, τιμές, το πως θα οργανώσουμε τις διακοπές με ποιους θα πάμε, για πολλούς αποτελούν αντικείμενο προετοιμασίας μιας ολόκληρης χρονιάς.

Είναι αυτό που εύστοχα περιγράφει ο Πεσόα «…Γύρισα όλο τον κόσμο και δεν αντίκρισα παρά τη θαμπή απομίμηση αυτών που είδα χωρίς να ταξιδέψω». Αυτό ίσως εξηγείται, λόγω του ότι, ο άνθρωπος ζει περισσότερο στον κόσμο του φανταστικού παρά του πραγματικού και είναι πολύ πιο εύκολο να φαντάζεται και να σχεδιάζει παρά να ζει στην πραγματικότητα με τη διάσταση του ρεαλισμού παρούσα.

Κάπως έτσι, η εμπειρία και οι αναμνήσεις των διακοπών είναι δυο ακόμη συνιστάμενές που επηρεάζουν τη στάση μας απέναντι στις διακοπές.

Επισημαίνει η ψυχολόγος: «Οι λαμπερές ημέρες των διακοπών θολώνουν από καθυστερήσεις πλοίων, ξαφνικές αναποδιές, εγκαύματα, μέλη της οικογένειας να ακολουθούν διαφορετικό τρόπο χαλάρωσης από το αναμενόμενο, διαφωνίες και καυγάδες που επηρεάζουν το πως βιώνονται οι διακοπές».

«Αρκετές φορές οι αναποδιές που έχουν συμβεί στο διάστημα αυτό, αποτελούν όμορφες αναμνήσεις που ανακαλούμαι και μοιραζόμαστε σε λεπτομερείς αφηγήσεις με φίλους στο τέλος του καλοκαιριού. Παρέες που κοιμούνται στην παραλία γιατί δεν έκαναν κράτηση, πλοία που χάθηκαν, φίλοι που φωτογραφίζονται να σπρώχνουν μηχανάκια και αυτοκίνητα μετά από θορυβώδη ξενύχτια γιατί αμέλησαν να βάλουν βενζίνη κ.λ.π, είναι στιγμές που εξιδανικεύονται, όταν πια τα γεγονότα έχουν περάσει. Αποτελούν συνήθως το καλύτερο κομμάτι των διακοπών καθώς εμπεριέχουν το στοιχείο της περιπέτειας που σαν άλλη κιμωλία υπογραμμίζει το νόημα των διακοπών».

Συμπληρώνει όμως ότι «άλλες φορές οι αναποδιές που συμβαίνουν έχουν πολύ μεγαλύτερο βάρος στη ψυχική υγεία, το οποίο οι παραθεριστές ασυνείδητα επιλέγουν να ξεχάσουν καθώς υπάρχει έντονη κοινωνική επιταγή να περάσουν οπωσδήποτε ευχάριστα, γεγονός που αντί να διακόψει το κύκλο του στρες τον επιτείνει».

«Τα αποτελέσματα των περισσοτέρων ερευνών, δείχνουν ότι, το άτομο έχει περισσότερα θετικά συναισθήματα με βραχυχρόνιες διακοπές και όχι μεγαλύτερου διαστήματος, καθώς η εναλλαγή στιγμών χαλάρωσης με ολιγοήμερη επιστροφή στην καθημερινότητα, αυξάνει την συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας των διακοπών και επιτείνει την ανάγκη το άτομο να βιώσει εμπειρίες, με βάση την προσωπικότητα του και όχι με βάση κοινωνικά πρότυπα. Κατά την διάρκεια των διακοπών δεν επιτυγχάνεται θεαματική αλλαγή των συνηθειών καθώς οι ψυχολογικές αποσκευές του τρόπου που σκεπτόμαστε και λειτουργούμε μας ακολουθούν και σε αυτές. Ο εμπλουτισμός όμως με νέες εμπειρίες και η υποκειμενική αντίληψη το τι κάνει το κάθε άτομο ευτυχισμένο, το ξεκουράζει και το βγάζει από τον κύκλο του στρες είναι το τελικό ζητούμενο και όχι η υιοθέτηση κοινωνικών στερεοτύπων ευτυχίας».

Ας βάλουμε στις αποσκευές μας λοιπόν, λιγότερα «πρέπει» και περισσότερα «μπορώ», ας αφήσουμε χώρο για  ένα νοητό scrabble που ο καθένας, θα σχηματίζει μόνος τις λέξεις που τον κάνουν ευτυχισμένο και με οδηγό αυτό ας βουτήξει στο ταξίδι για την «Ιθάκη» του».

Και μερικές συμβουλές από την κ. Βεργούλη:

• Να υιοθετήσετε ρόλο σκηνοθέτη και όχι σεναριογράφου στις διακοπές. Τι σημαίνει αυτό; Αποφασίζω τι είδους διακοπές θέλω να έχω . Όχι τι θα γίνει ακριβώς .Οι προσδοκίες να είναι ρεαλιστικές. Μην εγκλωβίζεστε σε τυχόν αλλαγές, προβλήματα που δεν μπορούν να προβλεφθούν, ούτε να αποφευχθούν 
• Να κάνετε δραστηριότητες που δεν περιέχονται στην καθημερινότητα σας
• Να διαφυλάξετε προσωπικό χρόνο για ξεκούραση και χαλάρωση
• Προσαρμόστε τις διακοπές σας με βάση την προσωπικότητα σας και όχι στο πρότυπο που βασίζεται σε διαφημίσεις και life style που ίσως σας επιβαρύνει
• Να είστε σε επαφή με τα αληθινά σας συναισθήματα και επιθυμίες και αυτά να βρουν χώρο και χρόνο μέσα στις διακοπές
• Να σπάσετε τον κύκλο του στρες και του άγχους. Να αποσυνδεθείτε με κάθε τρόπο από την εργασία, κινητά, email και ανθρώπους που συντηρούν τον κύκλο αυτό. Απολαύστε τη κάθε ημέρα .
• Μειώστε ρυθμούς. Επιδιώξτε δραστηριότητες που σας ευχαριστούν όπως περπάτημα στην παραλία, διάβασμα και ότι περιέχει αργούς ρυθμούς καθώς αυτό θα σας βοηθήσει σιγά σιγά να χαλαρώσετε και συνειδητοποιήσετε ότι βρίσκεστε σε διακοπές