Το καράτε, η υγεία και η κοινωνική συμπεριφορά

31 Αυγούστου 2022, 06:00

Το καράτε, δεν είναι μόνο ένα δημοφιλές γιαπωνέζικο άθλημα παγκοσμίως, αλλά θεωρείται και ως κάτι παραπάνω από ένα άθλημα που μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη, τόσο στη σωματική και ψυχική υγεία, ενώ συμβάλει και στην προ-κοινωνική συμπεριφορά.

Σύμφωνα με τον καθηγητή ψυχολογίας και νομικής, στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, επισκέπτη καθηγητή εγκληματολογίας στο Ινστιτούτο Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, Ανδρέα Καπαρδή, ο οποίος κατέχει και μαύρη ζώνη 5ο Νταν Goju-Ryu Karate, η ευρεία αντίληψη περί υγείας μέσα από το καράτε είναι ότι δίνει ποιότητα στη ζωή.

Όπως ανέφερε στο YgeiaWatch, το καράτε είναι μία φιλοσοφία, ένας τρόπος ζωής. Στην παραδοσιακή αντίληψη του καράτε, περιλαμβάνεται η έννοια του σεβασμού και της προ-κοινωνικής συμπεριφοράς, δηλαδή τον αυτοσεβασμό και το σεβασμό προς τους άλλους, την υγεία και την ηρεμία, κάτι που λείπει σήμερα.

Προσθέτει ότι, στις δυτικές χώρες έχει εμπορικοποιηθεί το καράτε, καθώς εφαρμόζεται η μαζική διδασκαλία του. Κληθείς να απαντήσει για την εικόνα που μεταφέρεται για το καράτε μέσα από τις ταινίες γενικότερα, σχολίασε ότι στις ταινίες δίνεται έμφαση μόνο στους αγώνες και τα έπαθλα, αλλά πρέπει να συμπληρώνεται και από την παραδοσιακή αντίληψη.

Το καράτε και η αλλαγή στάσης ζωής

Σε άρθρο του με τίτλο «Περί Καράτε ο Λόγος», εξιστορεί ένα γεγονός, όταν πριν χρόνια, διδάσκοντας το άθλημα στην Αυστραλία, πείστηκε ότι επίσης μπορεί να επηρεάσει θετικά έναν ισοβίτη εγκληματία στην φυλακή.

«Πιο συγκεκριμένα, ήταν ένας σοβαρός βίαιος εγκληματίας καριέρας. Του ‘έλαβα συνέντευξη στο πλαίσιο μελέτης μου ενόπλων ληστών στις φυλακές της Αυστραλίας. Όταν αποφυλακίστηκε, ήλθε στο Πανεπιστήμιο, όπου εκπαίδευα τον όμιλο καράτε. ‘Βγάλε τα παπούτσια σου και μπες στην ομάδα’, του είπα. Τέσσερα χρόνια, μετά κέρδισε μαύρη ζώνη, παντρεύτηκε μία καρατέκα που γνώρισε στον όμιλο και έφτιαξαν μια ωραία οικογένεια», αναφέρει.

Με αφορμή αυτό το περιστατικό, σημειώνει ότι για τον καθηγητή που διδάσκει καράτε, τον σένσε-καρατέκα, το λειτούργημα αυτό, είναι μία μεγάλη πρόκληση διότι: πρέπει να αποτελεί καλό πρότυπο, να είναι καλός ψυχολόγος σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο, να εμψυχώνει, να ανταμείβει την καλή συμπεριφορά, να είναι κοινωνικός λειτουργός και να χειρίζεται πετυχημένα τα διάφορα προβλήματα και δυσκολίες των μαθητών/τριών του.

Σημειώνει, όμως, ότι για να πετύχει ως τέτοιος ηγέτης πρέπει, επίσης, να είναι ταπεινός, να έχει ξεκάθαρες προτεραιότητες και να εμπνέει.

Η σημασία της προ-κοινωνικής συμπεριφοράς σήμερα

Σύμφωνα με τον κ. Καπαρδή, είναι αξιοσημείωτο ότι υπό την καθοδήγηση του παραδοσιακού καρατέκα σένσε, το καράτε ενθαρρύνει την προ-κοινωνική συμπεριφορά.

Υπογραμμίζει ότι αυτή η συνεισφορά, είναι πολύ σημαντική σήμερα, σε μια εποχή με κρίση αξίων, όταν αρκετοί κοινωνικοί θεσμοί και τρόποι φορείς κοινωνικού ελέγχου έχουν αδυνατίσει (π.χ. γονείς, σχολείο, εκκλησία), υπάρχει έλλειψη κατάλληλων προτύπων για παιδιά και έφηβους, υπερτονίζεται το άτομο και τα υλικά αγαθά, προβληματίζει η αντικοινωνική συμπεριφορά παιδιών και εφήβων αλλά το κράτος αδυνατεί να τις αντιμετωπίσει.

Ακόμη, το καράτε είναι ταυτόχρονα και άθλημα αλλά και μια φιλοσοφία για τη ζωή, καθώς και ένα σύστημα αποτελεσματικής αυτοάμυνας.

Σύμφωνα με τον κ. Καπαρδή, ο καρατέκα-σένσε βοηθά να δημιουργήσει καλούς χαρακτήρες δίνοντας έμφαση στα εξής: ένα γυμνασμένο σώμα, στα κάτα, στην εφαρμογή των τεχνικών των κάτα, στην πάλη/κουμίτε, στο διαλογισμό, στην κοινωνική προσφορά, πειθαρχία, στον αυτοσεβασμό και στο σεβασμό των άλλων, στην ηρεμία, ταπεινότητα, ευγένεια, ταπεινότητα και καλούς τρόπους συμπεριφοράς, στην επιμονή και τη συστηματικότητα, στη σημασία της επανάληψης, στη δεοντολογία στην δουλειά, στόχευση στην τελειότητα, στην ικανότητα ατομικής και ομαδικής εργασίας και στην επίτευξη στόχων.

Μάλιστα, εμπειρικές μελέτες στις ΗΠΑ βρήκαν ότι η συστηματική προπόνηση σε αμυντικές τέχνες , όπως το καράτε, έχει τα εξής οφέλη: μειώνει σημαντικά την επιθετικότητα και βία, είναι επένδυση στην πρόληψη ιατρικών προβλημάτων και ασθενειών, χαμηλώνει την αρτηριακή πίεση, σταματά τους πονοκεφάλους, παρεμποδίζει την ανάπτυξη διαβήτη, βοηθά στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του άγχους και η παραδοσιακή διδασκαλία έχει αποτέλεσμα και τηνμείωση της εφηβικής εγκληματικότητας ενώ βοηθά φοιτητές να πετύχουν στις σπουδές τους.

Σύμφωνα με τον James Sumarac (μαύρη ζώνη 8th Dan), στο βιβλίο του «Δεν μπορούμε να’ μαστε πάντα μαζί τους» (1994)/“We Can’t Always Be With Them», η σοβαρή ενασχόληση με το καράτε αυξάνει την αυτοπεποίθηση, βοηθώντας έτσι ένα παιδί, έφηβο ή ενήλικα να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες που παρουσιάζουν οι διαπροσωπικές σχέσεις και η καθημερινή ζωή γενικά.

Όπως αναφέρει στο άρθρο του ο κ. Καπαρδής, αναπόσπαστο μέρος της προπόνησης στο καράτε , είναι παραδοσιακά η έμφαση στο σεβασμό, την πειθαρχία, την αποφυγή διαπροσωπικών συγκρούσεων και, έτσι, της επιθετικότητας και βίας.

«Βέβαια, το καράτε δεν είναι πανάκεια για όλα τα προβλήματα», διευκρινίζει, προσθέτοντας ότι είναι γενικά αποδεκτό ότι η συστηματική προπόνηση στο καράτε με ένα καλό δάσκαλο πετυχαίνει να καθοδηγεί ένα παιδί ή έφηβο ή ενήλικα, ώστε να αναπτύξει γερές ηθικές αρχές και ισχυρή δυνατή αυτοπεποίθηση.

«Έτσι, μπορεί να αντιστέκεται με επιτυχία στην πίεση των συνομηλίκων του, αποφεύγοντας στην συνέχεια πολλά προβλήματα. Η εμβάθυνση στο καράτε ανταμείβει τον/την καρατέκα με το «νους υγιής εν σώματι υγιεί» με την ευρεία του έννοια», επισημαίνει.

Της Ουρανίας Στυλιανού