Τα οφέλη της νηστείας - Ποιοι θα πρέπει να την αποφεύγουν

Πολλά είναι τα οφέλη της νηστείας στον οργανισμό, σύμφωνα με τους διαιτολόγους ενώ κάποιες ομάδες πληθυσμού, θα πρέπει να την αποφεύγουν για να μην δημιουργηθούν προβλήματα στην υγεία τους.

Η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος, Δέσποινα Ιωάννου, μέλος του Κυπριακού Οργανισμού Μεσογειακής Διατροφής (ΚΟΜΕΔ) , υπογραμμίζει στο YgeiaWatch τα οφέλη που επιφέρει η νηστεία στον οργανισμό, προειδοποιώντας παράλληλα, για τις αρνητικές επιδράσεις που ενδέχεται να προκύψουν σε ομάδες πληθυσμού.

Όπως επισημαίνει, έρευνες έχουν δείξει ότι η τήρηση των περιόδων νηστείας της Ελληνορθόδοξης θρησκείας, μπορεί να έχει θετικές επιδράσεις στο λιπιδαιμικό προφίλ των ανθρώπων καθώς και ευεργετικές αλλαγές στον Δείκτη Μάζας Σώματος των ατόμων που τις ακολουθούν (απώλεια βάρους).

Επιπρόσθετα, αναφέρει, σύμφωνα με τα αποτελέσματα ερευνών, η νηστεία έχει θετική επίδραση στην ποιότητα τροφής που καταναλώνεται από τους πιστούς που νηστεύουν αφού, όπως παρατηρείται, κατά την περίοδο της νηστείας αυξάνεται η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών καθώς και η πρόσληψη φυτικών ινών.

Ωστόσο, προειδοποιεί, «εάν έχεις διαγνωστεί με κάποια μορφή αναιμίας, ανεπάρκειας σιδήρου, βιταμίνης Β12 ή αν συντρέχει κάποιος άλλος λόγος υγείας, η vegan διατροφή ίσως να μην είναι η καλύτερη επιλογή για εσένα. Αν έχεις αμφιβολία μπορείς πάντα να συμβουλευτείς τον γιατρό σου ή τον διαιτολόγο σου».

Λίγα λόγια για τη νηστεία 

Η νηστεία των Ορθόδοξων Χριστιανών απαγορεύει την κατανάλωση κρέατος, αίματος και γενικότερα τροφίμων που προέρχονται από ζώα, όπως γάλα, αυγά, τυριά κ.α.

Επίσης, ως ένδειξη αφοσίωσης στον Θεό, οι Χριστιανοί αποφεύγουν και την κατανάλωση αλκοόλ και ελαιόλαδου σε κάποιες περιπτώσεις.

Παρ’ όλα αυτά, οι περισσότεροι Χριστιανοί καταναλώνουν μαλάκια, σαλιγκάρια και άλλα ζώα που δεν έχουν αίμα κατά τις περιόδους νηστείας, χωρίς όμως αυτό να είναι απολύτως ξεκάθαρο αν επιτρέπεται από τους κανόνες της θρησκείας.

Σύμφωνα με την κ. Ιωάννου, η διατροφή των Χριστιανών κατά τη διάρκεια της νηστείας, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως χορτοφαγική αφού δίνει έμφαση στα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα δημητριακά και απαγορεύει τις τροφές ζωικής προέλευσης.

Επίσης, προσθέτει, η αποχή από το λάδι και το αλκοόλ, οδηγεί στην τήρηση της λεγόμενης «ξηροφαγίας» κατά την οποία οι πιστοί τρώνε ως επί το πλείστον φαγητά που δεν χρειάζονται μαγείρεμα.

Η Μεγάλη Σαρακοστή διαρκεί 7 εβδομάδες πριν από το Πάσχα και είναι η πιο αυστηρή νηστεία του χρόνου αφού απαγορεύει την κατανάλωση όλων των ζωικών τροφών και επιτρέπει το ελαιόλαδο μόνο κάθε Σάββατο και Κυριακή.

Επίσης, στην γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, η νηστεία επιτρέπει την κατάλυση ψαριού. Το ίδιο γίνεται και την Κυριακή των Βαΐων. Στη γιορτή των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων, επιτρέπεται η κατάλυση «οίνου και ελαίου».

Σωστός και λάθος τρόπος να νηστέψεις

«Είτε νηστεύεις για θρησκευτικούς λόγους, είτε για να επωφεληθείς των ευεργετικών επιδράσεων της νηστείας στην υγεία σου, υπάρχει σωστός και λάθος τρόπος να νηστέψεις», τονίζει η ειδικός.

Εξηγώντας, σημειώνει ότι ο λάθος τρόπος είναι ο λόγος που στις μέρες μας, άτομα που νηστεύουν τείνουν να βάζουν κιλά αντί να χάνουν και δεν παρατηρούν καμία αλλαγή στο λιπιδαιμικό τους προφίλ.

«Το νόημα της νηστείας έχει παρερμηνευθεί στη σύγχρονη εποχή. Ποιος είναι ο σωστός τρόπος; Δεν είναι καθόλου δύσκολο να καταλάβεις ποιος είναι ο σωστός τρόπος αν αναλογιστείς το πως προκύπτουν οι κανόνες της νηστείας. Αρχίζοντας από τους θρησκευτικούς λόγους, η νηστεία γίνεται ως ένδειξη μετάνοιας, αφοσίωσης στον Θεό και κάθαρσης. Στο πλαίσιο αυτό, ο άνθρωπος αποποιείται κάθε πολυτέλεια και τρέφεται με απλές, όσο το δυνατόν πιο ακατέργαστες τροφές και λαμβάνει τόση τροφή, όση χρειάζεται για να παραμείνει ζωντανός», τονίζει.

Άρα, υπογραμμίζει, σημείο κλειδί είναι η κατανάλωση τροφής με μέτρο.

Επίσης, τονίζει, σημείο κλειδί είναι και η αποφυγή τροφίμων ζωικής προέλευσης ενώ τρίτο σημείο κλειδί  είναι οι συνδυασμοί τροφίμων πχ. όσπρια με δημητριακά όπως φακές με ρύζι, λίγο χυμό λεμόνι και λαχανικά στο πλάι.

Ανησυχίες για ελλείψεις

Σύμφωνα με την κ. Ιωάννου, παρ’ όλο που πολλοί επιστήμονες ισχυρίζονται ότι η χορτοφαγική δίαιτα μπορεί να είναι απολύτως ασφαλής και στηρίζει τις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού σε όλα τα στάδια της ζωής, οι ανησυχίες για τυχόν ελλείψεις θρεπτικών συστατικών όπως η βιταμίνη Β12, το ασβέστιο, η βιταμίνη Δ, ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος και τα ω-3 λιπαρά οξέα, υπάρχουν.

«Αυτά τα θρεπτικά συστατικά απαντώνται κυρίως σε (ή απορροφώνται καλύτερα από) τρόφιμα ζωικής προέλευσης, οπότε ο αποκλεισμός των ζωικών προϊόντων μπορεί να προκαλέσει ελλείψεις», τονίζει.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Επισημαίνει ότι τα μέχρι τώρα στοιχεία που υποστηρίζουν την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα των χορτοφαγικών διαιτών, αναφέρονται σε δίαιτες οι οποίες πέραν από την ποικιλία φυσικών, φυτικών τροφίμων, συμπεριλαμβάνουν και τα τρόφιμα που έχουν υποστεί επεξεργασία για να γίνει ενίσχυση των πιο πάνω θρεπτικών συστατικών αλλά και την πρόσληψη διατροφικών συμπληρωμάτων.

«Μόνο έτσι μπορεί μια χορτοφαγική (βίγκαν) δίαιτα να καλύψει όλες τις ανάγκες του οργανισμού. Η μακροχρόνια τήρηση της βίγκαν διατροφής χωρίς συμπληρώματα και χωρίς την κατανάλωση των ενισχυμένων τροφίμων, είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσει ελλείψεις», καταλήγει.

Της Γεωργίας Χαννή