Συζητούν για αποκάλυψη ταυτότητας δοτών σπέρματος δια νόμου
08 Μαΐου 2023, 10:34
Τα ζητήματα που προκύπτουν από τη νομική υποχρέωση για μη αποκάλυψη της ταυτότητας των δοτών σπέρματος, θα συζητηθούν σήμερα στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών.
Σύμφωνα με απαντητική επιστολή της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, Δέσπως Μιχαηλίδου προς την πρόεδρο της Επιτροπής, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, το θέμα της άρσης της ανωνυμίας του δότη δεν φαίνεται να έχει ρυθμιστεί μέχρι σήμερα σε εθνικό επίπεδο, ούτε φαίνεται να υπάρχει ενιαία πολιτική σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Όπως σημειώνει, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο και σύνθετο ζήτημα που αφορά την εξισορρόπηση δικαιωμάτων του παιδιού, του δωρητή σπέρματος, της παρένθετης μητέρας ή γονέων κ.λπ.
Δικαίωμα παιδιού να γνωρίζει και δικαίωμα ανωνυμίας δότη σπέρματος
Προστίθεται ότι με βάση τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, είναι καθοριστικής σημασίας το δικαίωμα του παιδιού να γνωρίζει τους γονείς του (Άρθρο 7), την ταυτότητα του, την ιθαγένεια και το σύνολο των οικογενειακών του σχέσεων (Άρθρο 8).
Επίσης, καθοριστικής σημασίας είναι το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή (Άρθρο 16 ), το δικαίωμα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας (Άρθρο 24), το δικαίωμα να λαμβάνεται πρωταρχικά υπόψη το συμφέρον του παιδιού (Άρθρο 3), αλλά και το δικαίωμα συμμετοχής, να ακούγεται η άποψη του παιδιού κ.λπ. (Άρθρο 12).
Από την άλλη, η κ. Μιχαηλίδου προσθέτει ότι «είναι αντιληπτό ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη και τα δικαιώματα του δωρητή και ιδίως το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, από το οποίο απορρέει η ανωνυμία.
«Υπήρξαν όμως και περιπτώσεις σε διεθνές επίπεδο, όπου δωρητές σπέρματος ή παρένθετες μητέρες διεκδίκησαν τελικά πατρότητα ή μητρότητα, γεγονός που, αναντίλεκτα, επηρέασε δυσμενώς άλλα δικαιώματα, έχοντας αρνητικό αντίκτυπο στις οικογενειακές σχέσεις και στην ποιότητα ζωής ενός παιδιού», επισημαίνει.
Όπως αναφέρει, σε διεθνές επίπεδο φαίνεται να μην υπάρχουν κοινά πρότυπα και, ως εκ τούτου, το κάθε Κράτος έχει τις δικές του νομοθεσίες και πρότυπα.
«Το ιδανικό θα ήταν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να υπάρξει διακρατική συμφωνία που να κατοχυρώνει την εξισορρόπηση δικαιωμάτων, δηλαδή αφενός μεν να διασφαλίζεται το δικαίωμα του παιδιού να γνωρίζει τους βιολογικούς του γονείς ή την παρένθετη μητέρα ανάλογα με την περίπτωση, με ή χωρίς ηλικιακό όριο αλλά και στη βάση της αρχής των αναπτυσσόμενων ικανοτήτων (ηλικία, ωριμότητα και βαθμός ανάπτυξης), ως έκφανση των δικαιωμάτων που απορρέουν από τη Σύμβαση», δηλώνει.
Επιπλέον, «η νομοθεσία πρέπει να διασφαλίζει ότι η αποκάλυψη των βιολογικών γονέων δεν θα δημιουργεί νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις στον δότη ή στην παρένθετη μητέρα, σε σχέση με το παιδί. Απαραίτητη προϋπόθεση σε τέτοια περίπτωση, είναι η επαρκής ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων μερών, η λήψη συγκατάθεσης όπου απαιτείται και η παροχή κατάλληλης ψυχολογικής βοήθειας, ιδίως στα παιδιά», συμπληρώνει.
Με βάση τα πιο πάνω, η κ. Μιχαηλίδου υπογραμμίζει ότι «το Κράτος πρέπει να προβεί σε ενδελεχή μελέτη της ευρωπαϊκής νομολογίας, των εκθέσεων επιτροπών εμπειρογνωμόνων και των πρόσφατων ψηφισμάτων της κοινοβουλευτικής συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης για το θέμα, τα οποία ορίζουν τις κατευθυντήριες γραμμές στις οποίες πρέπει να προσανατολιστεί οποιαδήποτε συζήτηση για τροποποίηση της εθνικής νομοθεσίας που αφορά τις πρόνοιες της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής».
Της Ουρανίας Στυλιανού
