Σχεδόν οι μισοί Κύπριοι νιώθουν τύψεις για σπατάλη φαγητών

Το 59% των Κυπρίων νιώθει τύψεις για την απόρριψη των τροφίμων στα σκουπίδια, καθώς τα περισσότερα νοικοκυριά τείνουν να αγοράζουν περισσότερα τρόφιμα από αυτά που χρειάζονται. Παρ’ όλα αυτά φαίνεται να παρουσιάζεται μία μικρή βελτίωση στις συνήθειες και τις αντιλήψεις των καταναλωτών.

Σύμφωνα με την 2^η κύρια ποσοτική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου LIFE – FOODPRINT “Awareness – raising campaign to prevent and manage food waste among consumers, the food and hospitality industries” («Εκστρατεία ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και τη διαχείριση της σπατάλης τροφίμων μεταξύ των καταναλωτών, των βιομηχανιών τροφίμων και φιλοξενίας») που αφορά τις συνήθειες και αντιλήψεις των καταναλωτών σχετικά με τη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων στα νοικοκυριά, υποδεικνύεται μία καλύτερη εικόνα ως προς τις συνήθειες και την ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με τη σπατάλη τροφίμων. Ωστόσο, τα συμπεράσματα δεν διαφέρουν από την 1^η έρευνα που διεξήχθη.

Η 2^η έρευνα διεξήχθη την περίοδο 11 – 13 Μαΐου 2022 με τη μεθοδολογία CAWI (Computer Aided Web Interviewing) και συνολικά κάλυψε 551 άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω τα οποία είτε είναι υπεύθυνα για  τις αγορές τροφίμων είτε για προετοιμασία φαγητού στο νοικοκυριό τους.

Συμπεριφορά καταναλωτών

Όπως αναφέρει η έρευνα, κατά την αγορά και κατανάλωση των τροφίμων οι πιο συνήθης συμπεριφορές των Κυπρίων καταναλωτών είναι ο έλεγχος της ημερομηνίας λήξης των τροφίμων (95% των συμμετεχόντων), η προσοχή στο πως αποθηκεύονται τα τρόφιμα (90%) και η δημιουργία λίστας πριν την επίσκεψη σε υπεραγορές (89%). Σημειώνεται ότι και οι 3 αυτές συνήθειες βοηθούν στη μείωση της σπατάλης τροφίμων.

Ωστόσο, πολύ λίγοι Κύπριοι δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν υπολείμματα φαγητών για ετοιμασία άλλων φαγητών (52%) καθώς επίσης λίγοι απορρίπτουν παλιά τρόφιμα όταν αγοράζονται φρέσκα (31%).

Ακόμη, το 63% δηλώνει ότι αγοράζει μόνο όσα χρειάζεται και το 65% δηλώνει ότι τους αρέσει να διατηρούν αποθέματα στο σπίτι, ενώ από αυτούς, το 33% δηλώνει ταυτόχρονα και τα δύο. Συνεπώς, παρατηρούνται δύο συνήθειες οι οποίες υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να ακυρώνει η μία την άλλη, αλλά ίσως να υπάρχει η αντίληψη ότι η τήρηση αποθεμάτων στο σπίτι είναι απαραίτητη.

Θέλουν να είναι προετοιμασμένοι οι Κύπριοι

Αξίζει να αναφερθεί ότι τα περισσότερα νοικοκυριά τείνουν να αγοράζουν περισσότερα τρόφιμα από αυτά που χρειάζονται.

Κληθείς να απαντήσουν σε ερώτηση στην έρευνα για ποιους λόγους αγοράζουν περισσότερες από τις απαραίτητες ποσότητες τροφίμων οι περισσότεροι απάντησαν ότι προτιμούν να έχουν αποθέματα σε περίπτωση που τύχει κάτι (43%), νιώθουν ασφάλεια όταν υπάρχει πολύ φαγητό στο σπίτι (34%) και ότι θέλουν να είναι προετοιμασμένοι για επισκέπτες στο σπίτι (33%).

Εντούτοις, μόνο το 26% δήλωσε ότι δεν αγοράζει περισσότερες ποσότητες από ότι χρειάζεται.

Τύψεις για τη σπατάλη τροφίμων

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι όσον αφορά τα αισθήματα των καταναλωτών όταν απορρίπτουν τρόφιμα στα σκουπίδια, το πιο σύνηθες αίσθημα είναι οι τύψεις (59%), μετά έρχεται η σπατάλη χρημάτων (51%) και μετά η ζημιά στο περιβάλλον (33%). Αντιθέτως, ένα 4% δηλώνει ότι νιώθει αδιαφορία.

«Οι αναφορές και στα τρία αυτά αρνητικά αισθήματα αυξήθηκαν κατά τα δύο τελευταία χρόνια, ενώ το ποσοστό που δηλώνει αδιάφορο μειώθηκε κατά την αντίστοιχη περίοδο από 10% σε 4%. Φαίνεται να υπάρχει μια θετική αλλαγή σε αυτή τη περίπτωση ως προς τις αντιλήψεις των καταναλωτών για την απόρριψη τροφίμων στα σκουπίδια. Όμως παραμένει τρίτο στη σειρά όπως και το 2020 το αίσθημα ότι προκαλείται ζημιά στο περιβάλλον», σημειώνεται.

Σχετικά με το περίσσευμα του φαγητού φαίνεται ότι οι πιο συνήθεις ενέργειες είναι η κατανάλωση των περισσευμάτων τις επόμενες μέρες (72%), η προσφορά ως τροφή σε κατοικίδια και η αποθήκευση στην κατάψυξη για μελλοντική χρήση. Επίσης, η κομποστοποίηση φαίνεται να είναι η συνήθεια με τη λιγότερη συχνότητα αφού μόνο 9% των νοικοκυριών δηλώνει ότι κάνει κομποστοποίηση των περισσευμάτων τροφίμων σε συστηματική βάση και το 15% δηλώνει ότι το περίσσευμα φαγητού καταλήγει αρκετά συχνά ή πάντα στα σκουπίδια.

Σημαντική η μείωση απορριμμάτων

Σύμφωνα με την έρευνα, 8 στους 10 συμμετέχοντες θεωρούν πολύ σημαντική (41%) και αρκετά σημαντική (39%) τη μείωση απορριμμάτων τροφίμων για τη προστασία του περιβάλλοντος.

Παρόλα αυτά,  το 46% θεωρεί ότι η μείωση των απορριμμάτων τροφίμων είναι το σωστό πράγμα που πρέπει να κάνει κάποιος, το 48% έχει ως κίνητρο την εξοικονόμηση χρημάτων και το 39% έχει ως κίνητρο το ενδιαφέρον για το περιβάλλον.

«Παρ ‘όλο που φαίνεται να υπάρχει η αντίληψη ότι η μείωση των αποβλήτων τροφίμων είναι σημαντική για την προστασία του περιβάλλοντος, δεν είναι αυτό το κύριο αίσθημα όταν πετιούνται τρόφιμα στα σκουπίδια, αλλά κυριαρχούν οι τύψεις και η σπατάλη χρημάτων και τρίτο έρχεται η ζημιά στο περιβάλλον», τονίζεται.

Πρώτο έρχεται, πρώτο καταναλώνεται

Σχεδόν οι μισοί συμμετέχοντες (55%) δήλωσαν ότι εφαρμόζουν πάντα ή αρκετά συχνά την πρακτική του «Πρώτο έρχεται, Πρώτο καταναλώνεται» με τα τρόφιμα που αγοράζουν.

Όπως αναφέρεται, «αυτή η συνήθεια συνδέεται και με τη σωστή φύλαξη των προϊόντων στο ψυγείο και στα ερμάρια».

Αντικρουόμενο είναι το γεγονός ότι παρόλο που ένα χαμηλό ποσοστό εφαρμόζει αυτή την πρακτική, το 95% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι ελέγχει τις ημερομηνίες λήξης/κατανάλωσης και το 90% ότι προσέχει πώς αποθηκεύει τα τρόφιμα στο ψυγείο.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Εν κατακλείδι, τα αποτελέσματα της έρευνας του 2022 σε σχέση με το 2020 δείχνουν να υπάρχει μία μικρή βελτίωση ως προς τις συνήθειες των καταναλωτών σχετικά με την αγορά, διατήρηση και κατανάλωση των τροφίμων και της διαχείρισης του περισσεύματος των τροφίμων, καθώς επίσης υποδεικνύουν μία αλλαγή στις απόψεις και αντιλήψεις των Κύπριων καταναλωτών, εφόσον η απόρριψη τροφίμων φαίνεται να συνδέεται πιο έντονα με αρνητικά αισθήματα. 

Της Ουρανίας Στυλιανού