Σχεδόν κερδίσαμε ένα μεγάλο πόλεμο, λέει ο δημιουργός του ταχέος τεστ για τον Covid-19 Καθ. Τουμάζου

Ως πολύτιμο εργαλείο στη μάχη κατά του κορωνοϊού λογίζεται ένα νέο εύχρηστο διαγνωστικό τεστ που επιστρέφει αποτελέσματα σε περίπου μία ώρα.

Το τεστ αυτό αναπτύχθηκε στο Λονδίνο και «πατέρας» του είναι ένας από τους πλέον διακεκριμένους ερευνητές στον τομέα της βιοϊατρικής, ο Βρετανοκύπριος Βασιλικός Καθηγητής Μηχανολογίας του Imperial College Κρίστοφερ Τουμάζου.

«Όταν ο γιος μου σε πολύ νεαρή ηλικία έχασε τους νεφρούς του λόγω ενός γενετικού προβλήματος, αναρωτήθηκα αν θα μπορούσε η τεχνολογία των μικροτσίπ με την οποία ασχολούμαι να εφαρμοστεί στον τομέα της υγείας και στην έγκαιρη διάγνωση γενετικών ασθενειών. Με τους συνεργάτες μου λοιπόν αναπτύξαμε μία τεχνολογία μικροτσίπ με την οποία αντικαθιστούμε ένα ολόκληρο εργαστήριο από ένα δοχείο (σσ: που μοιάζει σαν μικρό CD player)», δηλώνει στο ΚΥΠΕ ο καθηγητής Τουμάζου.

Η συσκευή αυτή είναι προϊόν της εταιρείας DNAnudge, συνιδρυτής της οποίας είναι ο κ. Τουμάζου. Αρχική της χρήση ήταν να επιτρέπει τη γρήγορη ανάλυση DNA και συνδεόμενη με έξυπνες συσκευές να επιτρέπει την αξιοποίηση του γενετικού προφίλ του καθενός ώστε να αποφεύγει προϊόντα επιβλαβή για τον οργανισμό του, από τρόφιμα έως κρέμες δέρματος.

Στο δοχείο περιλαμβάνεται μια μικρή πλακέτα με μικροτσίπ τα οποία λειτουργούν ως «βιοδείκτες», οι οποίοι στην περίπτωση της Covid-19 αναγνωρίζουν και επισημαίνουν την παρουσία του γενετικού κώδικα του κορωνοϊού στο γενετικό δείγμα που απλώνεται πάνω σε αυτά, δηλαδή στο ρινικό επίχρισμα ή το δείγμα σάλιου που ελέγχεται. «Είναι σαν δολώματα ψαρέματος στα οποία τσιμπάνε τα ψάρια, δηλαδή το RNA του ιού», εξηγεί ο κ. Τουμάζου.

Όλη η επεξεργασία του δείγματος γίνεται στο δοχείο αυτό που τοποθετείται σε ένα μεγαλύτερο κουτί, στο μέγεθος ενός κουτιού παπουτσιού, το οποίο χρησιμεύει στη μεγέθυνση του γενετικού δείγματος μέσα από μια επαναλαμβανόμενη διαδικασία θέρμανσης και ψύξης (PCR). Το αποτέλεσμα επιστρέφει σε περίπου 75 με 80 λεπτά.

Παράλληλα με όλα αυτά, το τεστ ελέγχει και την επάρκεια της ποσότητας του δείγματος. «Αυτό είναι το άλλο μεγάλο πλεονέκτημα, διότι από τα τεστ που γίνονται στα νοσοκομεία πιθανώς το 20% επιστρέφουν ψευδώς αρνητικά, γιατί το δείγμα δεν έχει ληφθεί σωστά», σημειώνει ο Βρετανοκύπριος καθηγητής.

Το τεστ δοκιμάστηκε με επιτυχία σε σχεδόν χίλιους ασθενείς με κορωνοϊό, επιδεικνύοντας 98% ευαισθησία (δηλαδή απειροελάχιστες λανθασμένες ενδείξεις θετικού) και 100% ακρίβεια (δηλαδή απόλυτη επιτυχία στη διάγνωση των αρνητικών).

Το Υπουργείο Υγείας «ενθουσιάστηκε», λέει ο καθηγητής, με αποτέλεσμα ήδη 10.000 από τις συσκευές να έχουν διανεμηθεί σε τουλάχιστον πέντε μεγάλα νοσοκομεία του Λονδίνου. «Είμαστε σε μονάδες επειγόντων περιστατικών, σε μαιευτικές κλινικές των νοσοκομείων, όπου δηλαδή χρειάζονται γρήγορες αποφάσεις για τη διαλογή και την αντιμετώπιση των ασθενών».

Η βρετανική κυβέρνηση έχει ήδη αγοράσει ακόμα 70.000 από αυτές τις διαγνωστικές συσκευές και επίκεινται παραγγελίες ακόμα εκατοντάδων χιλιάδων, όταν ολοκληρωθεί η σχεδιαζόμενη αναβάθμιση της παραγωγής. Στόχος είναι να υπάρχει η ικανότητα παρασκευής ενός εκατομμυρίου τεστ το μήνα έως το τέλος του έτους.

Το διαγνωστικό τεστ αυτή τη στιγμή περιορίζεται ως προς τη χρήση στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Σε μερικές εβδομάδες θα λάβουμε πιστοποίηση που θα μας επιτρέπει π.χ. να διαθέτουμε τη συσκευή για χρήση σε αεροδρόμια, σε ιδιωτικά νοσοκομεία, ευρύτερα στον ιδιωτικό τομέα. Ήδη μιλάμε με υπεύθυνους για τα αεροδρόμια της Κύπρου», αναφέρει ο καθηγητής.

Αποκαλύπτει επίσης ότι ευελπιστεί να εμπλακεί με την ομάδα του στην πρώτη φάση των κλινικών δοκιμών του εμβολίου κατά του κορωνοϊού που αναπτύσσει το πανεπιστήμιο του, το Imperial College. Πρόκειται για το δεύτερο μαζί με εκείνο της Οξφόρδης εμβόλιο που συγχρηματοδοτείται από τη βρετανική κυβέρνηση.

«Μπορούμε να συνδράμουμε ώστε να διαγιγνώσκεται γρήγορα τι συμβαίνει με τον ιό, ώστε να βλέπουμε κατά πόσο το εμβόλιο λειτουργεί καλά. Η όλη έρευνα για τα εμβόλια προχωρά πραγματικά καλά. Θα μπορούσε αυτή την περίοδο του χρόνου να έχουμε ένα εμβόλιο», λέει ο κ. Τουμάζου.

Ο Βρετανοκύπριος καθηγητής βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στη μάχη κατά της πανδημίας και η εκτίμησή του για το πώς κυλούν τα πράγματα είναι ενθαρρυντική. «Εφόσον υπάρχει ένας βαθμός κοινωνικής απόστασης θα μπορέσουμε να επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα πιο γρήγορα παρά αργά. Δεν έχω δει τον κόσμο της απομόνωσης γιατί ήμουν στο επίκεντρο, στην πρώτη γραμμή και έχω δει πως είμαστε κοντά στο να νικήσουμε. Έχουμε σχεδόν κερδίσει έναν μεγάλο πόλεμο, αλλά δεν πρέπει να εφησυχάζουμε, έχουμε ακόμα δουλειά να κάνουμε. Αλλά τη μεγάλη μάχη του να διασφαλίσουμε ότι όχι μόνο σκοτώνουμε τον εχθρό αλλά και ότι προετοιμαζόμαστε επίσης για το αν και όποτε επιστρέψει, την έχουμε κερδίσει».

Το αν θα επιστρέψει ο ιός δεν είναι ακόμα βέβαιο, είπε. «Αλλά νομίζω ότι δεν θα είναι μια τεράστια αναστάτωση όπως το πρώτο κύμα κι αυτό επειδή τα νοσοκομεία είναι προετοιμασμένα, η τεχνολογία είναι πλέον διαθέσιμη. Η κυβέρνηση παραγγέλνει τεστ, αντισώματα, επιβάλλει κοινωνικές αποστάσεις, είμαστε τόσο προετοιμασμένοι ώστε νιώθω πολύ πιο ασφαλής και άνετος και θα έλεγα στον κόσμο να επιστρέψει στη ζωή του όσο πιο σύντομα μπορεί», σημειώνει.

Ο ίδιος φοβήθηκε αντιμετωπίζοντας μια πανδημία; «Προέρχομαι από ελληνοκυπριακή οικογένεια. Γενικά είμαστε πολύ παρανοϊκοί και ανησυχούμε πολύ», απαντά γελώντας. «Είμαστε πολύ προστατευτικοί και για αυτό η Κύπρος και η Ελλάδα τα πήγαν καλά. Αλλά η κατάσταση είναι καθησυχαστική, δεν είναι τόσο κακή», προσθέτει.

Νιώθοντας πολύ κοντά στην Κύπρο αναγνωρίζει ότι επιτεύγματα σαν τα δικά του μπορεί να κάνουν τους συμπατριώτες του να αισθάνονται υπερήφανοι. Αλλά όπως σημειώνει, ένα κομμάτι αυτών των επιτευγμάτων προκύπτει ακριβώς λόγω του ότι κατάγεται από το νησί. «Είναι στην κουλτούρα μας και στη φύση μας να αντιμετωπίζουμε τέτοιες καταστάσεις. Χρειάζονται διάφορα ταλέντα να συνεργαστούν και αυτό που έχουμε ως Κύπριοι, πέρα από το υψηλό IQ, νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα η συναισθηματική νοημοσύνη, η ικανότητα καλής συνεργασίας και αυτό με βοήθησε να συνεργαστώ με καλούς ανθρώπους».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Σημειώνει περαιτέρω ότι «είμαι από τους Κύπριους που προσπάθησα να μη μείνω προσκολλημένος μόνο στην παραδοσιακή κυπριακή κουλτούρα, δεν ακολούθησα την οικογενειακή επιχείρηση στην εστίαση και τα συνηθισμένα ή τα αναμενόμενα. Νομίζω ότι το Imperial έχει ορισμένους από τους πιο έξυπνους Κύπριους στον κόσμο και είμαι πολύ υπερήφανος για αυτό, που αυτοί οι τύποι πηγαίνουν μακριά όταν τους δοθεί η ευκαιρία. Επομένως είναι η κουλτούρα μας και το πνεύμα μας που μας δίνουν τη δύναμη να δημιουργούμε».