Στο κόκκινο η Κύπρος λόγω πυρκαγιών- Τί αναφέρει έκθεση της ΕΕ

Η περίοδος των πυρκαγιών του 2023 στην Κύπρο ήταν σοβαρή και καταστροφική, σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Όπως αναφέρεται, μετά από έναν χειμώνα με βροχόπτωση κάτω του μέσου όρου και με ένα ζεστό και ξηρό καλοκαίρι, οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές για την ανάφλεξη και την ταχεία εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών.

Οι στατιστικές πυρκαγιών έως το τέλος Ιουνίου 2023 έδειξαν σχεδόν μέσο αριθμό δασικών πυρκαγιών και χαμηλότερη καμένη έκταση σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας.

Ωστόσο, τονίζεται, μια παρατεταμένη περίοδος συνθηκών καύσωνα που διήρκεσε σχεδόν τρεις εβδομάδες ξεκινώντας από τα μέσα Ιουλίου, με θερμοκρασίες που έφτασαν τους 44°C έως 46°C σε ορισμένες περιοχές, επιδείνωσε τις συνθήκες και αντανακλάται αρνητικά στον κίνδυνο πυρκαγιάς του νησιού.

Έκτοτε, η χώρα είχε βιώσει επιθετικές πυρκαγιές, πάνω από το μέσο αριθμό πυρκαγιών και καμένης έκτασης και την ανάφλεξη πολλών περιστατικών μεγάλης κλίμακας πυρκαγιών που είχαν σοβαρές επιπτώσεις στις κοινότητες και το περιβάλλον.

Κατά τη διάρκεια του 2023, η Κύπρος υπέστη 131 δασικές πυρκαγιές που έκαψαν 2.216 εκτάρια, κυρίως δασικές και άλλες δασώδεις εκτάσεις. Από αυτές, οι 8 πυρκαγιές ήταν έκτασης άνω των 50 εκταρίων.

Το 2022, ο αριθμός των πυρκαγιών ήταν 89 και το 2021 111.

Από τις 131 δασικές πυρκαγιές που σημειώθηκαν στην Κύπρο το 2023, το 22% (29 πυρκαγιές) ήταν άγνωστης προέλευσης. Οι περισσότερες πυρκαγιές πυροδοτήθηκαν σκόπιμα (49 πυρκαγιές) ή ποσοστό 38% και ποσοστό 5% (7 πυρκαγιές) οφείλεται σε φυσικά αίτια (κεραυνός), ενώ το υπόλοιπο 35% (46 πυρκαγιές), αποδίδεται σε ανθρώπινη αμέλεια.

Μεγάλες πυρκαγιές

Η πιο καταστροφική δασική πυρκαγιά της χρονιάς ξεκίνησε στις 14:00 στις 4 Αυγούστου, κοντά στην κοινότητα Παραμύθα, στην Επαρχία Λεμεσού.

Η πυρκαγιά έκαψε 882 εκτάρια, κυρίως άγριας βλάστησης, θαμνώδεις εκτάσεις και γεωργικές καλλιέργειες. Η φωτιά σάρωσε αρκετές κοινότητες της επαρχίας Λεμεσού και εκτός από τη βλάστηση, κατέστρεψε κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και κατέστρεψε σπίτια στην περιοχή. Οι κάτοικοι των πληγεισών κοινοτήτων απομακρύνθηκαν και οι δημόσιοι δρόμοι της περιοχής έκλεισαν για λόγους κυκλοφορίας και ασφάλειας.

Φωτιά Ακρούντας

Η φωτιά ξεκίνησε στις 9 Σεπτεμβρίου 2023 και έκαψε 466 στρέμματα καλυμμένα με δασική βλάστηση. Η φωτιά σάρωσε το Κρατικό Δάσος Λεμεσού. Διάσπαρτα σπίτια στην περιοχή εκκενώθηκαν προληπτικά και οι δημόσιοι δρόμοι της περιοχής έκλεισαν για λόγους κυκλοφορίας και ασφάλειας.

Μέσα πυρόσβεσης

Τα εναέρια πυροσβεστικά μέσα που ήταν διαθέσιμα κατά την αντιπυρική περίοδο του 2023 αποτελούνταν από 7 βασικά εναέρια μέσα, εκ των οποίων τα 5 ήταν πυροσβεστικά αεροπλάνα ελαφρού τύπου και τα 2 πυροσβεστικά ελικόπτερα μεσαίου τύπου. Επιπλέον, ελικόπτερα ελαφρού τύπου ήταν διαθέσιμα για χρήση ως δευτερεύοντα εναέρια μέσα και για σκοπούς εναέριου συντονισμού.

Από τις χειρότερες χρονιές από το 2020

Σύμφωνα με την ΕΕ, το 2023 ήταν μία από τις χειρότερες χρονιές από το 2000, όσον αφορά τις δασικές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.

Σύμφωνα με την έκθεση για τις δασικές πυρκαγιές το 2023, την οποία δημοσίευσε χθες το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τη χρονιά αυτή οι δασικές πυρκαγιές έκαψαν πάνω από 5 εκατ. στρέμματα φυσικών εκτάσεων, δηλαδή μια έκταση περίπου ίση με τη μισή Κύπρο.

Τα τελευταία χρόνια, στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και στις γειτονικές χώρες ξεσπούν συχνά καταστροφικές δασικές πυρκαγιές. Το 2023 δεν αποτέλεσε εξαίρεση.

Οι μεγαπυρκαγιές και οι δασικές πυρκαγιές έθεσαν σε δοκιμασία τα παραδοσιακά μέσα πυρόσβεσης, ιδίως στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου, στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Η πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στον Έβρο ήταν η μεγαλύτερη δασική πυρκαγιά που έχει καταγραφεί στην ΕΕ από το 2000 που τέθηκε σε λειτουργία το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS).

Σύμφωνα με την ΕΕ, οι πρωτοφανείς δασικές πυρκαγιές που έπληξαν την Ευρώπη την τελευταία τετραετία καταδεικνύουν τις αδιαμφισβήτητες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις δασικές πυρκαγιές, των οποίων η συχνότητα και η ένταση αυξάνονται. Αυτό επισημάνθηκε στην πρώτη Ευρωπαϊκή Εκτίμηση Κλιματικών Κινδύνων (EUCRA) και στην ανακοίνωση της Επιτροπής για τη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων στην Ευρώπη που δημοσιεύτηκε φέτος.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική αξιολόγηση της αντιπυρικής περιόδου του 2024, η έκταση που είχε καεί στην ΕΕ έως τα μέσα Σεπτεμβρίου ήταν κάτω από τον μέσο όρο των δύο τελευταίων δεκαετιών. Αυτό οφείλεται κυρίως στις βροχοπτώσεις που εκδηλώνονταν κατά διαστήματα σε μεγάλο μέρος της επικράτειας της ΕΕ την άνοιξη και το καλοκαίρι.

Της Γεωργίας Χαννή