Πυλώνες Ένωσης Υγείας ΕΕ - Ανέλυσε οφέλη στη βουλή η Σ. Κυριακίδου

Τους πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, παρουσίασε η Ευρωπαία Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων. Στέλλα Κυριακίδου στο πλαίσιο της σημερινής  συνεδρίας της επιτροπής υγείας της Βουλής.

«Μέσα από τη σημερινή μας ανταλλαγή απόψεων, μου δίνεται η ευκαιρία να μιλήσω και για τα οφέλη που μπορεί και πρέπει να αποκομίσει η Κύπρος  από αυτό το μοναδικό οικοδόμημα Υγείας της Ένωσης, που λίγα χρόνια πριν  φάνταζε εξωπραγματικό», τόνισε.

Όπως ανέφερε η Επίτροπος, το πνεύμα συνεργασίας και αλληλεγγύης που επιτεύχθηκε στην πανδημία,  θα  αφορά πλέον οριζόντια όλα τα θέματα της υγείας.

Η Κύπρος πρόσθεσε, ως ένα μικρό κράτος, μόνο μεγάλα οφέλη  έχει να αποκομίσει. 

«Φάνηκε ξεκάθαρα μέσα από αυτή τη κρίση πως χρειαζόμασταν άμεσα ένα ισχυρότερο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC). Το οποίο  δεν θα έκανε μόνο συστάσεις προς τα κράτη μέλη σχετικά με την ετοιμότητα για απειλές κατά της υγείας, αλλά θα φιλοξενούσε  ταυτόχρονα ένα νέο δίκτυο αριστείας εργαστηρίων αναφοράς της ΕΕ. Και παράλληλα θα συγκροτούσε ειδική ομάδα της ΕΕ για την υγεία για ταχείες παρεμβάσεις στον τομέα της υγείας σε περίπτωση σοβαρής επιδημικής έξαρσης», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με την κ. Κυριακίδου, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA), μπορεί πλέον να παρακολουθεί στενά και να μετριάζει τις ελλείψεις φαρμάκων και ιατροτεχνολογικών προϊόντων κατά τη διάρκεια καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, καθώς και να διευκολύνει την ταχύτερη έγκριση φαρμάκων τα οποία προσφέρονται, ενδεχομένως, για τη θεραπεία ή την πρόληψη μιας νόσου που προκαλεί κρίση δημόσιας υγείας».

Παράλληλα η επίτροπος έκανε αναφορά στη δημιουργία για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ, της Ευρωπαϊκής Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (ΗΕRA).

Στόχος της HERA είναι η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης υγειονομικής ανάγκης.

Κίνδυνος ελλείψεων αντιβιοτικών

Την ίδια ώρα, η Επίτροπος αναφέρθηκε στη μεταρρύθμιση της φαρμακευτικής νομοθεσίας, της μεγαλύτερης, όπως είπε, των τελευταίων  είκοσι χρόνων.

«Η πρόσβαση στα φάρμακα δεν μπορεί να διαφέρει στην Ευρώπη. Ήδη τον περασμένο Οκτώβριο παρουσιάσαμε σειρά επιχειρησιακών δράσεων για τον μετριασμό των ελλείψεων  τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα», τόνισε.

Σύμφωνα με την κ. Κυριακίδου, η Ευρωπαϊκή Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) έχουν ήδη εντοπίσει βασικά αντιβιοτικά για τα οποία αναμένεται να υπάρξει κίνδυνος ελλείψεων και έχουν ληφθεί μέτρα για την εξασφάλιση τους ενώ θα προχωρήσουν και  σε κοινή προμήθεια της ΕΕ, αντιβιοτικών και θεραπειών για ιούς του αναπνευστικού συστήματος.

«Eντείνουμε, επίσης, τη δράση μας για δρομολόγηση ενός Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Εθελοντικής Αλληλεγγύης για τα φάρμακα. Ένα μηχανισμό που θα επισημαίνει τις ανάγκες ενός κράτους για ένα συγκεκριμένο φάρμακο σε άλλα κράτη και ετοιμάζουμε επίσης έναν κατάλογο κρίσιμων φαρμάκων, που θα  αποτελέσει το πρώτο βήμα για την ανάλυση της αλυσίδας εφοδιασμού επιλεγμένων φαρμάκων έως τον Απρίλιο του 2024», τόνισε.

Σύμφωνα με την κ. Κυριακίδου, πολιτικοί στόχοι μέσα από τη φαρμακευτική μεταρρύθμιση, είναι η δημιουργία ενιαίας αγοράς φαρμάκων, η δημιουργία κανονιστικού πλαισίου για μείωση του διοικητικού φόρτου και η εξασφάλιση καλύτερης πρόσβασης σε οικονομικώς προσιτά φάρμακα για όλους τους πολίτες της Ένωσης.

Παράλληλα, στόχοι είναι η προμήθεια φαρμάκων για αντιμετώπιση των ελλείψεων  και διασφάλιση της αλυσίδας   εφοδιασμού, η προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας, η βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των φαρμάκων και η αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής (AMR).

Στρατηγική για τον καρκίνο

Ακόμη ένας από τους βασικούς πυλώνες της Ένωσης Υγείας στον οποίο αναφέρθηκε η Επίτροπος, είναι η Ευρωπαϊκή  Στρατηγική για τον καρκίνο. 

«Όταν παρουσίαζα το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου το 2020, το όραμα μας, ως Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ήταν να εγκαινιάσουμε μία νέα εποχή σε ότι αφορά, μεταξύ άλλων, στη πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Κάτι που θα μπορούσαμε να κάνουμε μέσα από μια, άνευ προηγουμένου, χρηματοδότηση ύψους €4 δισ. », υπογράμμισε.

Όπως ανέφερε η Επίτροπος, το 40 % των ειδών καρκίνου μπορεί να προληφθεί, μέσα από σωστές και αποτελεσματικές στρατηγικές.

«Γι’ αυτό ήδη το Σεπτέμβριο του 2022 προτείναμε τη στήριξη των κρατών μελών ώστε να διασφαλιστεί ότι το 90 % του πληθυσμού της ΕΕ που πληροί τις προϋποθέσεις για προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου θα μπορεί να υποβληθεί σε αυτό τον έλεγχο έως το 2025. Η πρόταση μας επεκτείνει επίσης τον οργανωμένο προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου, ώστε να συμπεριλάβει τον καρκίνο των πνευμόνων, του προστάτη και υπό ορισμένες προϋποθέσεις, του στομάχου. Μέσα από την ισότιμη πρόσβαση στη διάγνωση και τη θεραπεία».

Σε ότι αφορά τον  ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για την υγεία, όπως είπε  η κ. Κυριακίδου, βασίζεται σε αυστηρές απαιτήσεις την προστασία της ιδιωτικής ζωής, τη διαλειτουργικότητα και την ασφάλεια των δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της κυβερνοασφάλειας, θέματα όπως είπε που είναι καίριας σημασίας για την εμπιστοσύνη των πολιτών και την ευρωστία του έργου.

«Επίσης θα διασφαλίσει τη συνεχόμενη παροχή και λήψη ιατροφαρμακευτικής φροντίδας σε όλες τις χώρες μέλη μέσω της υποδομής μας ΜyHealth@EU. Τεράστια θα είναι και πάλι τα οφέλη για την Κύπρο γιατί θα έχει στη διάθεση της μια πληθώρα δεδομένων  απ’ όλη την Ένωση με γρήγορο και δομημένο τρόπο» επεσήμανε. 

Ολιστική προσέγγιση για ψυχική υγεία

Παράλληλα η Επίτροπος αναφέρθηκε και στον πυλώνα της ψυχικής υγείας. Ένα θέμα, όπως είπε, που κατά τη διάρκεια της πανδημίας πήρε τεράστιες διαστάσεις με  μεγάλες και πολυεπίπεδες επιπτώσεις,  ιδίως στις ευπαθείς ομάδες όπως τους νέους αλλά και τους ηλικιωμένους . 

«Για την αντιμετώπιση  της κρίσης στον τομέα αυτό, προχωρήσαμε, τον περασμένο Ιούνιο, στη κατάρτιση της ολιστικής προσέγγισης για τη ψυχική υγεία».

Μέσα από αυτή τη προσέγγιση καταρτίστηκαν 20 πρωτοβουλίες, με χρηματοδότηση ύψους 1,2 δισ. ευρώ.

Παρουσιάζεται στις Βρυξέλλες η στρατηγική

Απαντώντας μετά τη συνεδρίαση σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, η κ. Κυριακίδου ανέφερε ότι την επόμενη Τετάρτη πραγματοποιείται εκδήλωση στις Βρυξέλλες για την παρουσίαση της εφαρμογής της Στρατηγικής, σημειώνοντας ότι «σε τέσσερα χρόνια έχουμε προχωρήσει και έχουμε πετύχει περισσότερα από ό,τι έχουν γίνει  τα τελευταία τουλάχιστον δέκα χρόνια σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Πρόσθεσε, ακόμα, ότι έχει καταρτιστεί για πρώτη φορά ένα μητρώο ανισοτήτων στην ΕΕ, «γιατί αν δεν ξέρεις που υπάρχουν οι διαφορές στις υπηρεσίες που προσφέρουν στους καρκινοπαθείς τα κράτη-μέλη, δεν ξέρεις πως μπορείς να ενισχύσεις και να βοηθήσεις τα κράτη μέλη έτσι ώστε να γεφυρώσεις αυτές τις ανισότητες», εξήγησε η ίδια.

Αδιανόητο ασθενείς με καρκίνο να αντιμετωπίζουν διακρίσεις

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε, κατόπιν ερώτησης από τη Βουλεύτρια του ΑΚΕΛ, Μαρίνα Νικολάου, και στο δικαίωμα στη λήθη, για τους ασθενείς με καρκίνο. Η Επίτροπος σημείωσε ότι είναι αδιανόητο το 2024 άτομα που έχουν περάσει εμπειρία καρκίνου, να αντιμετωπίζουν διακρίσεις. 

Όπως ανέφερε και στους δημοσιογράφους μετά τη συνεδρίαση, πέρα από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, σχετικές ρυθμίσεις έχει ψηφίσει κοινοβούλια ακόμα εφτά κρατών-μελών, ενώ τον Μάρτιο αναμένεται να υπογραφεί στις Βρυξέλλες κώδικας καλής πρακτικής με τις μεγάλες ευρωπαϊκές ασφαλιστικές εταιρίες και τράπεζες, ώστε να αποφεύγονται οι διακρίσεις.

Εξάλλου, απαντώντας σε ερώτηση του Βουλευτή της ΕΔΕΚ, Ανδρέα Αποστόλου, κατά τη συνεδρίαση, η κ. Κυριακίδου ανέφερε ότι το δικαίωμα στη λήθη είναι απαραίτητο και για άλλους ασθενείς, προσθέτοντας ότι η Στρατηγική για τον καρκίνο είναι ένα πρώτο βήμα και μοντέλο στο οποίο μπορούν να βασιστούν αντίστοιχες προσεγγίσεις για άλλες σοβαρές ασθένειες.

Δηλώσεις Βουλευτών

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ και Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας, Ευθύμιος Δίπλαρος, επεσήμανε σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ότι η Επίτροπος λειτούργησε «με ψυχραιμία, αποφασιστικότητα και με γνώμονα το συμφέρον του Ευρωπαίου πολίτη» κατά την περίοδο της πανδημίας, προσθέτοντας ότι οι δεξιότητές της δοκιμάστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν όσο ποτέ άλλοτε στο διάστημα αυτό.

«Μέσω της δουλειάς της, όλες οι χώρες της Ευρώπης, ανεξάρτητα από το μέγεθος, την απόσταση ή την οικονομική τους κατάσταση, απέκτησαν ισότιμη πρόσβαση στα εμβόλια και ξεκίνησαν ταυτόχρονα τους εμβολιασμούς και αυτό γιατί παντοτινή πεποίθηση της Ευρωπαίας Επιτρόπου, ήταν ότι η ισότητα στην υγεία πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη», είπε ο κ. Δίπλαρος.

Υπογράμμισε, δε, ότι όταν η κ. Κυριακίδου ανέλαβε το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, ο προϋπολογισμός της υγείας για την πενταετία ήταν περίπου 470 εκατομμύρια ευρώ, ενώ σήμερα αυτός ο προϋπολογισμός έχει αγγίξει τα 5,3 δισεκατομμύρια ευρώ, συν 4 δισεκατομμύρια ευρώ για το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου.

Καθολική και οριζόντια η υγεία

Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Μαρίνα Νικολάου, σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση ανέφερε ότι οι επισημάνσεις εστίασαν στο κατά πόσο συνάδει η Εθνική στρατηγική για τον καρκίνο, με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή Στρατηγική. «Η υγεία είναι θέμα καθολικό και οριζόντιο και αφορά τους λαούς, όχι μόνο της Ευρώπης και της Κύπρου, αλλά και ολόκληρου του κόσμου», σημείωσε η κ. Νικολάου.

Η ίδια επανέλαβε ότι «υπήρξαν και σκοτεινά σημεία εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ό,τι αφορά στην διαχείριση της αγοράς και της εξασφάλισης εμβολίων στην ευρωπαϊκή αγορά, σε ό,τι αφορά στα συμβόλαια, με επικεφαλής αυτής της διαδικασίας την κυρία Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν» και σημείωσε ότι τέθηκε το ερώτημα αν η Κύπρος θα συνεχίσει να εξασφαλίζει εμβόλια μέσω κοινής προμήθειας ή αν θα αλλάξει αυτό και θα γίνεται στο πλαίσιο τιμών.

Αναφέρθηκε, ακόμα, στην έλλειψη φαρμάκων, που συχνά οφείλεται στο μικρό μέγεθος της κυπριακής αγοράς που είναι ασύμφορο για μεγάλες εταιρείες, όπως είπε, σημειώνοντας ότι η μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για τα φάρμακα θα αργήσει. Τέλος, αναφέρθηκε και στον κώδικα καλής πρακτικής για το δικαίωμα στη λήθη, εκφράζοντας επιφυλάξεις, καθώς ανέφερε ότι αυτός δε θα είναι δεσμευτικός.

Ερωτήσεις για καινοτόμα φάρμακα

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσανθος Σαββίδης, ανέφερε ότι τέθηκαν ερωτήσεις για καινοτόμα φάρμακα, καθώς και για το κυπριακό σύστημα υγείας και τις πρωτοβουλίες από πλευρά της Επιτρόπου για να μεταφερθούν οι εμπειρίες της σε ΟΚΥπΥ και ΟΑΥ. «Η πανδημία γέννησε το πρόγραμμα EU for Health, που θα βοηθήσει τα εθνικά συστήματα υγείας», σημείωσε ο Βουλευτής, εκφράζοντας ανησυχία για την έλλειψη δεδομένων, ώστε να δοθούν απαντήσεις αν τα εμβόλια είχαν παρενέργειες.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Μιχάλης Γιακουμή, ανέφερε σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση ότι η κ. Κυριακίδου «είναι το κατάλληλο πρόσωπο στην κατάλληλη θέση». Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην εξαγγελία για δημιουργία ευρωπαϊκού κώδικα καλής πρακτικής για ασφαλιστικές εταιρείες και τράπεζες, όσον αφορά τους καρκινοπαθείς, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για την εξέλιξη αυτή. Υπογράμμισε, ακόμα, τη σημασία της δημιουργίας του Ευρωπαϊκού Χώρου Δεδομένων για την Υγεία.

Της Μόνικας Μακρυγιάννη