Πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την υγεία - Εκτιμήσεις ειδικού Πανεπιστημίου Κύπρου

Σημαντικές είναι οι επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στη δημόσια υγεία, με τους ειδικούς να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.

Με τις θερμοκρασίες των τελευταίων ετών, να ανεβαίνουν επικίνδυνα, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, το YgeiaWatch, ζήτησε την άποψη ειδικού της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου για το πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την υγεία των πολιτών.

Σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας

Ο Αλλεργιολόγος, Κωνσταντίνος Πίτσιος (Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό) της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, ανέφερε στο YgeiaWatch ότι η κλιματική αλλαγή που βιώνουμε τα τελευταία έτη, έχει καταστροφικές οικολογικές επιπτώσεις στον πλανήτη, ενώ παράλληλα αποτελεί ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας με προφανείς επιδράσεις στο αναπνευστικό, το καρδιαγγειακό και το δέρμα αλλά έμμεσα και στα υπόλοιπα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού.

Τί είναι η αλλεργία

Όπως εξηγεί ο ειδικός, αλλεργία είναι μια διαταραχή του ανοσιακού συστήματος. «Η αλλεργία σε φυσικές ουσίες (πχ γύρη ή τροφές) έχει γενετική βάση και εκδηλώνεται με τα ατοπικά νοσήματα: αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα, άσθμα, έκζεμα και τροφική αλλεργία», αναφέρει.

Η επίπτωση της ατοπίας έχει αυξηθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες, προσθέτει, «κάτι που πολλοί προσπάθησαν να ερμηνεύσουν με θεωρίες σχετικές με το ανοσιακό σύστημα όπως η θεωρία της «υγιεινής» που υποστηρίζει πως στο βρέφος που έρχεται σε επαφή με μικρόβια αναπτύσσεται προστασία από την ατοπία».

«Χωρίς να αντικρούει τη θεωρία αυτή, τελευταία κερδίζει έδαφος η θεωρία «λύσης του επιθηλιακού φραγμού», ως ερμηνεία αύξησης όχι μόνο των ατοπικών αλλά και των ρευματικών παθήσεων. Στο επιθήλιο του δέρματος, του αναπνευστικού και του πεπτικού υπάρχουν στενές συνδέσεις μεταξύ των (επιθηλιακών) κυττάρων», εξηγεί.

Οι συνδέσεις αυτές, προσθέτει, καταστρέφονται από ουσίες όπως τα μικροσωματίδια ΡΜ10 και ΡΜ2,5 που απελευθερώνονται σε πυρκαγιές ή περιέχονται στο καυσαέριο, το φωτοχημικό νέφος με όζον που δημιουργείται από τα καυσαέρια βιομηχανίας ή εξατμίσεων με την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας, τα μικρο- και νάνο- πλαστικά που καταλήγουν στην τροφή μας.

Πώς βιώνεται η κλιματική αλλαγή

Όπως τονίζει ο ειδικός, η κλιματική αλλαγή βιώνεται από όλους μας με αύξηση της θερμοκρασίας αλλά και με ακραία καιρικά φαινόμενα που επιδρούν στην υγρασία.

Οι αλλαγές αυτές, σε συνδυασμό με την αύξηση των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα, εκτιμά, φαίνεται πως έχουν ήδη προκαλέσει επέκταση της εποχής γυρεοφορίας των φυτών σε πολλές περιοχές, κάτι που αντανακλά σε εντονότερη συμπτωματολογία πολλών από τους ασθενείς με αναπνευστική αλλεργία.

Εξηγεί ότι η αύξηση της υγρασίας, είτε μόνιμη, είτε μετά από αύξηση βρογχοπτώσεων, ευνοεί την αύξηση μυκήτων, με κάποιους από αυτούς όπως η Alternaria, ο Aspergillus και το Cladosporium να προκαλούν αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα, αλλά και άλλες παθήσεις του αναπνευστικού.

«Ο συνδυασμός λοιπόν της λύσης επιθηλιακού φραγμού του αναπνευστικού επιθηλίου, με την αλλαγή στα επίπεδα γύρης και μυκήτων ,έχουν αυξήσει τη συχνότητα και έχουν κάνει πιο έντονη τη συμπτωματολογία για τα αλλεργικά νοσήματα του αναπνευστικού», τονίζει.

Δυστυχώς, αναφέρει, αυτή είναι μόνο μια πτυχή επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, επισημαίνοντας ότι παρότι επηρεάζει την υγεία πάρα πολλών, «δεν είναι τίποτα μπροστά στην πείνα που επιφέρει η ξηρασία σε κάποιες χώρες, στους άστεγους και τους νεκρούς από τα ακραία καιρικά φαινόμενα». 

Ο πιο θερμός Μάρτιος

Όπως ανακοίνωσε την Τρίτη το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο Κοπέρνικος, ο Μάρτιος του 2024 ήταν ο πιο θερμός Μάρτιος που έχει καταγραφεί ποτέ στον κόσμο και περιλήφθηκε στη σειρά των ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών που διαδέχονται το ένα το άλλο τους τελευταίους δέκα μήνες.

Έκανε επίσης λόγο για νέο μηνιαίο απόλυτο ρεκόρ θερμοκρασιών στις θάλασσες της υφηλίου.

To Αγρομετεωρολογικό Δελτίο του Απριλίου 2024, που εξέδωσε το Τμήμα Μετεωρολογίας, καταγράφει για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο ψηλότερες θερμοκρασίες των κανονικών της εποχής, ακραία καιρικά φαινόμενα, συγκέντρωση σκόνης στην ατμόσφαιρα και με τη βροχόπτωση να είναι χαμηλότερη της κανονικής για τους μήνες και να κυμαίνεται στο 50%.

Όπως αναφέρεται, ο Απρίλιος είναι ο δεύτερος μήνας της μεταβατικής περιόδου από την ψυχρή και βροχερή περίοδο του έτους, του παραδοσιακού δηλαδή χειμώνα, προς τη θερμή και με ξηρικά χαρακτηριστικά περίοδο του έτους του παραδοσιακού καλοκαιριού.

ΠΟΥ: Παγκόσμια έκκληση για επιπτώσεις ακραίας ζέστης

Σημειώνεται ότι πρόσφατα το Παγκόσμιο Δίκτυο Πληροφοριών για την Υγεία, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και το πρόγραμμα HIGH Horizons, ζήτησε την υποβολή Σχεδίων Δράσης για τη Θερμότητα, Εθνικών Σχεδίων Προσαρμογής Υγείας και σχετικά έγγραφα διακυβέρνησης που περιέχουν συστατικά για την υγεία της θερμότητας από όλο τον κόσμο.

«Θέλουμε μια καλύτερη προοπτική για το πώς οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ανταποκρίνονται στους αυξανόμενους κινδύνους της ακραίας ζέστης για την υγεία», τόνισε η Joy Shumake-Guillemot, επικεφαλής του Κοινού Γραφείου WMO-WHO για το Κλίμα και την Υγεία.

Όλα τα ενεργά σχέδια που λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις της υπερβολικής ζέστης στην υγεία, μπορούν να υποβληθούν μέχρι τις 30 Απριλίου 2024, ωστόσο το Δίκτυο δέχεται πάντα τις υποβολές των Σχεδίων Δράσης για την Υγεία της Θερμότητας για τη διαδικτυακή του βιβλιοθήκη και τον παγκόσμιο κατάλογο εθνικών και υποεθνικών σχεδίων.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Τι είναι το Σχέδιο Δράσης για τη Θερμική Υγεία;

Τα Σχέδια Δράσης για τον καύσωνα (ή σχέδια καύσωνα) είναι ολοκληρωμένες πολιτικές και στρατηγικές που αναπτύχθηκαν από αρχές δημόσιας υγείας και άλλους σχετικούς φορείς σε επίπεδο πόλης, πολιτείας/επαρχίας ή ομοσπονδίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων στην υγεία από ακραίο καύσωνα στους πληθυσμούς. 

Τα σχέδια περιλαμβάνουν συνήθως συστάσεις, πρωτόκολλα και μέτρα για την πρόληψη των δυσμενών επιπτώσεων της υπερβολικής ζέστης κατά τη διάρκεια της περιόδου καύσωνα και φέρνουν κοντά τους φορείς για την καλύτερη κατανόηση και διαχείριση του κινδύνου θερμότητας σε μεγαλύτερα χρονοδιαγράμματα. Τα σχέδια δράσης για τη θερμότητα και τα πρωτόκολλα για την πρόληψη της θερμότητας μπορούν επίσης να ισχύουν για τους χώρους εργασίας, τα σχολεία, τα νοσοκομεία, τις αθλητικές εκδηλώσεις και τις εκδηλώσεις μαζικής συγκέντρωσης.

Της Γεωργίας Χαννή