Προς ποινικοποίηση ο εκφοβισμός σε σχολεία, εργασία και στρατό

Πρόταση Νόμου για την ποινικοποίηση του σχολικού και του εργασιακού εκφοβισμού, αλλά και του εκφοβισμού στο στρατό, κατέθεσε την Πέμπτη στην Ολομέλεια της Βουλής, η Πρόεδρος του Σώματος, κ. Αννίτα Δημητρίου και ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Αντρέας Πασιουρτίδης.

Υπενθυμίζεται ότι η Προέδρος της Βουλής κατέθεσε ξανά πρόταση για ποινικοποίηση του σχολικού εκφοβισμού στην Ολομέλεια της Βουλής τον Μάιο του 2022.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, σκοπός της συγκεκριμένης πρότασης νόμου είναι η θέσπιση του αδικήματος του εκφοβισμού (bullying), το οποίο θα επισύρει φυλάκιση μέχρι δώδεκα μήνες ή χρηματική ποινή μέχρι δύο χιλιάδες ευρώ.

«Πέραν των διαφόρων προληπτικών μέτρων τα οποία η πολιτεία οφείλει να λάβει προς αποτροπή της εκδήλωσης του εν λόγω φαινομένου παραβατικότητας, κρίνεται αναγκαία η ποινικοποίηση των πράξεων που συνιστούν εκφοβισμό ως κατασταλτικό μέτρο», σημειώνεται.

Παίρνει διαστάσεις ο σχολικός εκφοβισμός

Όπως αναφέρεται στην έκθεση, ως φαινόμενο, ο σχολικός εκφοβισμός στις σημερινές κοινωνίες προσλαμβάνει ολοένα και πιο ανησυχητικές διαστάσεις μεταξύ ανηλίκων σε σχολικούς και άλλους χώρους όπου συναθροίζονται.

«Ως σχολικός εκφοβισμός ορίζεται η κατ’ εξακολούθηση και εκ προθέσεως ασκούμενη από ένα ή περισσότερους μαθητές, ψυχολογική βία σε σχολικό ή άλλο συναφή χώρο, σε βάρος μαθητή ο οποίος καθίσταται στόχος, στον οποίο δυνατόν να συγκαταλέγεται και η άσκηση σωματικής κακοποιητικής συμπεριφοράς».

Στο bullying, σημειώνεται, συγκαταλέγεται και η διάδοση κακοήθων, ψευδών και φημών, η δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων του θύματος, οι απειλές ή οι εκβιασμοί, η απόσπαση προσωπικών αντικειμένων, τα χτυπήματα, σπρωξίματα, τσιμπήματα, δαγκωνιές ή το κακοήθες πείραγμα, η εκτόξευση υβριστικών ή κοροϊδευτικών εκφράσεων, σχολίων, ο εμπαιγμός ως προς τη φυλή, την εθνικότητα, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου ή άλλο χαρακτηριστικό του θύματος. Περιλαμβάνει, επίσης, τον διαδικτυακό και ψηφιακό σχολικό εκφοβισμό.

Η σχολική βία, όπως τονίζεται, διαφέρει από το πείραγμα μεταξύ φίλων στο πλαίσιο του παιγνιδιού, το οποίο επ’ ουδενί αποσκοπεί στην πρόκληση σωματικού ή ψυχικού πόνου, εν αντιθέσει με τον σχολικό εκφοβισμό στον οποίο εμπλέκονται μαθητές που δεν έχουν φιλικές σχέσεις και οι οποίοι μεταξύ τους παρουσιάζουν ανισορροπία δυνάμεων όσον αφορά τα ατομικά, κοινωνικά ή άλλα χαρακτηριστικά.

«Συναφώς, ο σχολικός εκφοβισμός αποσκοπεί στην πρόκληση φόβου, αναστάτωσης, απομόνωσης, βλάβης και σωματικού ή ψυχολογικού πόνου ή άλλων ανάλογων καταστάσεων».

Σημειώνεται ότι η ποινικοποίηση του σχολικού εκφοβισμού και η διασύνδεση της καταδίκης του μαθητή που ασκεί εκφοβισμό και έχει κριθεί ένοχος από αρμόδιο δικαστήριο με την επιβολή αναμορφωτικών μέτρων, στο πλαίσιο του προσφάτως ψηφισθέντος περί Παιδιών σε Σύγκρουση με τον Νόμο Νόμο, [Αρ. Νόμου 55(Ι) του 2022] θα δώσει το αναγκαίο υπόβαθρο προς αναμόρφωση των προσώπων που εμπλέκονται σε πράξεις άσκησης σχολικού εκφοβισμού, δεδομένου ότι έχει επιστημονικά τεκμηριωθεί ότι τα ανήλικα πρόσωπα που εμπλέκονται σε πράξεις σχολικού εκφοβισμού, στην ενήλικη τους ζωή παρουσιάζουν εγκληματικές τάσεις.

Η ποινικοποίηση του σχολικού εκφοβισμού αφορά μαθητές μεταξύ 14 και 18 ετών, οι οποίοι φοιτούν σε δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο και οι οποίοι λόγω της ιδιότητας τους συχνάζουν σε φροντιστήριο ή σε θερινό σχολείο και δεν έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους.

Στο πεδίο κάλυψης και ο στρατός και οι χώροι εργασίας

«Πέραν του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού παρουσιάζονται με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση φαινόμενα εργασιακού εκφοβισμού και εκφοβισμού στο στράτευμα, τα οποία χρήζουν επίσης αντιμετώπισης με τη λήψη κατασταλτικών μέτρων, καθότι προκαλούν ψυχικό πόνο και ταλαιπωρία όχι μόνο στον στόχο, αλλά και στους οικείους του θύματος, οι οποίοι στις πλείστες των περιπτώσεων δεν έχουν τρόπο να αντιδράσουν», τονίζεται.

Όσον αφορά τον εργασιακό εκφοβισμό, αναφέρεται ότι, πρόκειται για την κατ’ εξακολούθηση σε εργασιακό χώρο εκδηλούμενη ηθική παρενόχληση (mobbing) και ψυχολογική χειραγώγηση (gaslighting), όροι οι οποίοι αποδίδονται στον εργασιακό εκφοβισμό, είτε με πράξεις, είτε με άλλες μεθόδους που γίνεται συστηματικά και με πρόθεση, συνήθως από θέση εξουσίας.

Όπως τονίζεται, προκαλούν ανυπολόγιστες συνέπειες σε όλα τα επίπεδα.

«Στις πλείστες, δε, των περιπτώσεων τέτοια συμβάντα παραμένουν εν κρυπτώ από ντροπή και δημιουργία αισθημάτων αυτοενοχοποίησης του θύματος», εξηγεί η αιτιολογική έκθεση.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Ως εκ τούτου, προστίθεται, τόσο ο εργασιακός εκφοβισμός όσο και ο εκφοβισμός στο στράτευμα χρήζουν αποτελεσματικής κατασταλτικής αντιμετώπισης και προς τούτο προτείνεται η ποινικοποίηση τέτοιων πράξεων θα τιμωρούνται με βαρύτερη από την ποινή ότι προβλέπουν οι διατάξεις του Ποινικού Κώδικα ή άλλοι νομοί.

Της Μόνικας Μακρυγιάννη