Οι προκλήσεις στην υγειονομική περίθαλψη και η συμβολή του Blockchain

Καθώς ο κλάδος της υγειονομικής περίθαλψης αντιμετωπίζει προκλήσεις και δυσκολίες λόγω των μεταβαλλόμενων συνθηκών, συμπεριλαμβανομένων των δημογραφικών μεταβάσεων και των προόδων, το EU Blockchain έρχεται να συμβάλλει με νέες εφαρμογές στην εξέλιξη του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και στη διαχείριση της πανδημίας.

Τι είναι το Blockchain

Το Blockchain είναι ένα σύστημα καταγραφής πληροφοριών με τρόπο που καθιστά δύσκολη ή αδύνατη την αλλαγή, την παραβίαση ή την εξαπάτηση του συστήματος. Ένα blockchain είναι ουσιαστικά ένα ψηφιακό βιβλίο συναλλαγών που αντιγράφεται και διανέμεται σε ολόκληρο το δίκτυο συστημάτων υπολογιστών στο Blockchain.

Το Blockchain μετριάζει τα ζητήματα της ομοσπονδιακής μάθησης και βοηθά στην επίτευξη δικαιοσύνης, υπευθυνότητας των διαδικασιών, μετριασμού των απειλών και προώθησης της συνεργασίας μεταξύ οργανισμών, λειτουργώντας ως παγκόσμιο μοντέλο από τοπικά εκπαιδευμένα μοντέλα, επιτρέποντας την ανταλλαγή μοντέλων χωρίς μεταφορά του συνόλου δεδομένων.

Όπως σημειώνεται, ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλει στην εξασθένιση του κλάδου υγειονομικής περίθαλψης είναι η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, καθώς και το ότι οι άνθρωποι πλέον ζουν περισσότερο με χρόνιες παθήσεις.

Ως εκ τούτου, ο κλάδος της υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να επικεντρωθεί σε έναν ολοένα και πιο ηλικιωμένο πληθυσμό με πιο σύνθετη επιβάρυνση ασθενειών.

Ως άμεση συνέπεια της δημογραφικής αλλαγής, οι μη μεταδοτικές και χρόνιες ασθένειες γίνονται όλο και πιο διαδεδομένες, επιβαρύνοντας όλα τα συστήματα υγείας.

Ωστόσο, η περαιτέρω εφαρμογή νέων τεχνολογικών λύσεων και προσεγγίσεων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης blockchain, έχει μεγάλη αξία για να συμβάλει στις επικρατούσες απαιτήσεις στον κλάδο και να υποστηρίξει εν μέρει τον περαιτέρω μετασχηματισμό και την ψηφιοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης.

Οργανωτικές και εργατικές προκλήσεις

Σύμφωνα με τη θεματική έκθεση, μερικές από τις προκλήσεις που παρουσιάζονται αφορούν την οργάνωση και την εργασία.

Οι προηγμένες μέθοδοι και εργαλεία έχουν αυξήσει τη ζήτηση για εκπαίδευση και κατάρτιση υγειονομικού προσωπικού και έχουν αυξήσει την εξειδίκευση.  Ο όγκος της γνώσης που χρειάζεται ένας επαγγελματίας υγείας για να παραμείνει ενημερωμένος αυξάνεται.

Οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης τείνουν να καθυστερούν στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών.

Η υιοθέτηση επηρεάζεται από αξιολογήσεις σκοπιμότητας, σχέσης κόστους - αποτελεσματικότητας, κερδοφορίας και πιθανής επιτυχίας. Οι τεχνολογικές αξιολογήσεις περιλαμβάνουν μια σύνθετη, διεπιστημονική προσέγγιση που αντανακλά την οργανωτική πολιτική, καθώς και τις αξίες του οργανισμού.

Προκλήσεις στην πληροφόρηση υγείας των ασθενών

Γίνεται, επίσης, αναφορά στο πρόβλημα πληροφόρησης των ασθενών για την υγεία τους με τα τεχνολογικά μέσα.

Η χρήση εργαλείων και τεχνολογιών για την αλληλεπίδραση με πληροφορίες για την υγεία είναι ένα κρίσιμο στοιχείο της δέσμευσης των ασθενών.

Σημειώνεται ότι δεν έχουν όλοι οι ασθενείς επαρκή πρόσβαση στην τεχνολογία. Περισσότερο από ποτέ, ένα υψηλότερο ποσοστό ατόμων είναι κάτοχοι υπολογιστών και έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν πληθυσμοί που δεν έχουν πρόσβαση σε υπολογιστικές συσκευές.

Από την άλλη, η μετάβαση στην εικονική υπηρεσία υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να δημιουργήσει προκλήσεις εμπιστοσύνης όταν εξαφανιστούν τα φυσικά χαρακτηριστικά που συνδέονται με τη φυσική εμφάνιση των επαγγελματιών υγείας και των εγκαταστάσεων.

Παρόλα αυτά οι προκλήσεις διαφέρουν ανά σύστημα υγειονομικής περίθαλψης από διάφορες προοπτικές, συμπεριλαμβανομένων δραστηριοτήτων βελτίωσης της υγείας, μηχανισμών χρηματοδότησης, κοινωνικοοικονομικών συνθηκών και άλλων παραγόντων μοναδικών για μια συγκεκριμένη χώρα ή περιοχή.

Ο ρόλος της πανδημίας

Όπως φάνηκε μέσα από την πανδημία του COVID-19, η ανθεκτικότητα όλων των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης σε όλο τον κόσμο παραμένει εύθραυστη.

Οι προκλήσεις είναι κοινές όσον αφορά την αύξηση του πληθυσμού, τη δημογραφική μετατόπιση και τις συνέπειες της πληροφορικής.

Ενώ η υιοθέτηση του blockchain στην υγειονομική περίθαλψη στην Ευρώπη και παγκοσμίως περιορίστηκε αρχικά από τα τεχνολογικά και οργανωτικά εμπόδια, η πανδημία COVID-19 έχει επιταχύνει το ενδιαφέρον και υλοποιήσεις της τεχνολογίας.

Τι μπορεί να γίνει

Όπως αναφέρθηκε σε αυτήν την έκθεση, οι αναποτελεσματικότητες στην υγειονομική περίθαλψη σχετίζονται με την αλυσίδα εφοδιασμού και το απόθεμα.

Η διαχείριση θα μπορούσε επίσης να αντιμετωπιστεί χρησιμοποιώντας τεχνολογία blockchain. Η χρήση ιατρικού εξοπλισμού από τις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης θα μπορούσαν να παρακολουθούνται για τον εξορθολογισμό της συντήρησης του εξοπλισμού και τον εντοπισμό ελλείψεων ή πλεονάσματα συσκευών σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη και δρομολογούν ασθενείς στις καλύτερες εγκαταστάσεις σε θέση να τα θεραπεύσει.

Στην ιατρική έρευνα και την υγειονομική περίθαλψη, το blockchain μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη πολυάριθμων περιπτώσεων χρήσης και περαιτέρω συνέργειες με άλλες τεχνολογίες. Για παράδειγμα, μια μετάβαση από έναν οργανισμό που εφαρμόζει μηχανή μάθησης σε μια κοινοπραξία που αγωνίζεται για ομοσπονδιακή μάθηση.

Σύμφωνα με τον Καθηγητή Γιώργο Γιαγλή, Εκτελεστικό Διευθυντή του Institute for the Future : «από το 2009, η τεχνολογία blockchain έχει βρει πολλαπλές εφαρμογές, με πρώτη (και πιο γνωστή ως σήμερα) αυτή των ψηφιακών νομισμάτων, όπως το Bitcoin. Σύντομα φυσικά έγινε αντιληπτό ότι η τεχνολογία αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μια σειρά από άλλους τομείς, πέραν των ψηφιακών νομισμάτων, όπως στον τομέα της Υγείας. Η μελέτη που δημοσίευσε πρόσφατα το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο και Φόρουμ για το Blockchain με τίτλο «Blockchain Applications in the Healthcare Sector», είναι μια ευκαιρία να μάθει το κοινό περισσότερες πληροφορίες για το πως εφαρμόζεται μέχρι στιγμής η τεχνολογία blockchain στον τομέα της Υγείας, καθώς και τη συμβολή που έχει το blockchain στην διαχείριση της πανδημίας COVID19»

Την επιστημονική ευθύνη για την μελέτη είχε το Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), ένας από τους εταίρους της κοινοπραξίας του EUBOF. 

Όπως αναφέρεται στην μελέτη, αναποτελεσματικότητες που αφορούν την αλυσίδα εφοδιασμού, καθώς και τη διαχείριση αποθεμάτων στον τομέα της υγείας θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με τη χρήση του blockchain. Ενδεικτικά η χρήση ιατρικού εξοπλισμού στις εγκαταστάσεις υγείας μπορεί να παρακολουθηθεί αποτελεσματικά προκειμένου να εξορθολογιστεί η συντήρηση του, καθώς και να εντοπιστούν τυχόν ελλείψεις ή πλεονάσματα σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές. Τα παραπάνω με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να εξασφαλίσουν πως οι ασθενείς θα μεταφέρονται στις μονάδες που είναι σε θέση να τους φροντίσουν.

Τα εμβόλια και άλλα σωτήρια φάρμακα θα μπορούσαν επίσης να παρακολουθούνται για σκοπούς καταγραφής της προέλευσης τους αλλά και της τρέχουσας τοποθεσίας τους, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του κινδύνου λανθασμένης τοποθέτησης φαρμάκων καθώς και τη μείωση του κινδύνου πλαστών φαρμάκων.  Υπάρχουν πολλά αντίστοιχα παραδείγματα και εφαρμογές. Οι κοινός τους παρονομαστής είναι πως όλες βασίζονται στο blockchain για την αποκέντρωση των διαδικασιών και οδηγούν στην εδραίωση της εμπιστοσύνης σε ένα περιβάλλον πολλαπλών ενδιαφερομένων.

«Το παραπάνω είναι ιδιαίτερα σημαντικό αφού οι παραδοσιακές τεχνολογίες βάσεων δεδομένων έχουν μειονεκτήματα όπως η έλλειψη διαφάνειας, ιχνηλασιμότητας και αποκέντρωσης ενώ οι προηγμένες εφαρμογές που βασίζονται στο blockchain (smart contracts) ενισχύουν την  αποτελεσματικότητα και την ακρίβεια των διαδικασιών που σχετίζονται με δεδομένα. Έτσι, η αξιοποίηση όλων των πλεονεκτημάτων που έχει το blockchain, από την ιχνηλασιμότητα μέχρι τη διαφάνεια θα μπορούσε να ενθαρρύνει την εμπιστοσύνη σε άγνωστα ή μη αξιόπιστα περιβάλλοντα, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιπτώσεις που αφορούν ασθενείς και στη χρήση των δεδομένων τους», αναφέρει η Δρ. Kristina Livitckaia, R&D Project Manager και Research Associate στοEKETA.

Η πανδημία COVID-19 πυροδότησε περαιτέρω τα υπάρχοντα προβλήματα στον τομέα της υγείας, λόγω της παγκόσμιας έξαρσης και της δυσκολίας στον έλεγχο της εξάπλωσης και των μεταλλάξεων. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πολλοί τομείς προσπάθησαν να διερευνήσουν λύσεις και εφαρμογές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην διαχείριση της πανδημίας.

«Στην πραγματικότητα, η πανδημία COVID-19 αύξησε το ενδιαφέρον για την τεχνολογία blockchain λόγω των πλεονεκτημάτων που προσφέρει στους τομείς της διαφάνειας και της ιχνηλασιμότητας. Όμως το εύρος των πραγματικών προσδοκιών και εφαρμογών είναι πολύ μεγαλύτερο. Καθώς η πανδημία συνεχίζεται, διερευνώνται διάφορες πρωτοβουλίες blockchain με σκοπό την πρόληψη και τον έλεγχο της ασθένειας, την διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας, συμπεριλαμβανομένης της αλυσίδας εφοδιασμού που αφορά τον τομέα της υγείας και της πανδημίας, την παρακολούθηση κινήσεων, ιχνηλάτησης επαφών, πιστοποιητικών εμβολιασμού, επιτήρησης της δημόσιας υγείας και πολλών άλλων», σημειώνει. 

Στα πλαίσια της μελέτης  για το EUBOF, το 60-70% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η διαφάνεια στα δεδομένα της πανδημίας, η διάθεση αποθεμάτων των φαρμάκων που σώζουν ζωές, της ποιότητας των δεδομένων που αφορούν την πανδημία καθώς και της διαχείρισης ταυτότητας είναι οι πιο υποσχόμενες περιπτώσεις χρήσης για τον μετριασμό των προκλήσεων του COVID-19.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Οι τεχνολογίες blockchain δεν έχουν ακόμη επιτύχει ευρεία υιοθέτηση στον τομέα της υγείας. Πολλές από αυτές βρίσκονται ακόμα σε στάδιο διερεύνησης, εφόσον για την αντιμετώπιση των αναγκών της δημόσιας υγείας και θα πρέπει να αποδείξουν την αξία τους σε ένα πλαίσιο έκτακτης ανάγκης, έτσι ο θετικός αντίκτυπος απαιτεί χρόνια για να διασφαλιστεί. Ωστόσο, πολλές από αυτές φαίνονται πολλά υποσχόμενες. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο συνδυασμός του blockchain με την τεχνητή νοημοσύνη προσθέτει αξία στις εφαρμογές και οδηγεί σε πιο  ολοκληρωμένα αποτελέσματα.

Της Ουρανίας Στυλιανού