Θετικά βήματα στη μεταρρύθμιση οικογενειακού δικαίου

Με θετικά βήματα προχωρεί η μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου, έπειτα από τη χθεσινή συνεδρία της Κοινοβουλευτική Επιτροπής Νομικών, στην οποία τέθηκαν το ζήτημα του διαμεσολαβητή και ο ρόλος της εκκλησίας.

Συγκεκριμένα στη συνεδρία συζητήθηκαν «οι περί Διαμεσολάβησης σε Οικογενειακές Διαφορές Κανονισμοί του 2021» στους οποίους εκκρεμεί το θέμα των διαμεσολαβητών στο οικογενειακό δίκαιο έπειτα από αναθεώρηση του νομοσχεδίου με την εισαγωγή του θεσμού της διαμεσολάβησης σε οικογενειακές διαφορές, και «ο περί Οικογενειακών Δικαστηρίων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2018».

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Επιτροπής Νίκο Τορναρίτη, ο θεσμός του διαμεσολαβητή εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία στα πλείστα κράτη της ΕΕ και έχει ως αποτέλεσμα τη γρήγορη επίλυση των οικογενειακών διαφόρων και σίγουρα σε ψυχολογικό επίπεδο υποστηρίζει και υπερασπίζεται πάνω απ’ όλα το παιδί.

Όπως αναφέρει σε σχετική επιστολή το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ο διαμεσολαβητής καλείται να δράσει με επιμέλεια, ανεξαρτησία και αμεροληψία, ώστε να βοηθήσει τα μέρη να καταλήξουν σε κοινές αποφάσεις για επίλυση των διαφορών μεταξύ των δύο πλευρών.

Το ζήτημα που τέθηκε αφορά την κατάρτιση των διαμεσολαβητών, οι οποίοι σύμφωνα με την πρόνοια και τους υφιστάμενους κανονισμούς, πρέπει να παρέχουν πιστοποιητικό επαγγελματικής κατάρτισης και να έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών.

Όσον αφορά τη συνέχιση της επαγγελματικής κατάρτισης του διαμεσολαβητή οικογενειακών διαφορών, θα πρέπει να ολοκληρώσει την παρακολούθηση τουλάχιστον 24 ωρών εκπαίδευσης ανά τριετία, της πρώτης τριετίας αρχομένης από την πάροδο τριών ετών από την ημερομηνία εγγραφής του στο Μητρώο Διαμεσολαβητών και υποβάλλει σχετική βεβαίωση συνέχισης της κατάρτισης στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.

Παράλληλα, σύμφωνα με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, έχει καθοριστεί με σαφήνεια ο αριθμός των ωρών θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης, σε κατ' ελάχιστον 40 ώρες και 10 ώρες αντίστοιχα.

Επίσης, οι εκπαιδευτές/εκπαιδευτικά κέντρα που θα αποταθούν οι διαμεσολαβητές για εκπαίδευση, θα πρέπει να διαθέτουν τα προσόντα και να παρέχουν ειδικά προγράμματα κατάρτισης σε σχέση και με το κυπριακό οικογενειακό δίκαιο. Ακόμη, στο πλαίσιο αυτό και οι φορείς του εξωτερικού θα πρέπει να ελέγχονται από την αρμόδια αρχή κατά τον ίδιο τρόπο που ελέγχονται και οι φορείς που έχουν την έδρα τους στην Κύπρο.

Επιπλέον, η διαπίστευση των φορέων θα γίνεται από την ΑΝΑΔ, στη βάση της διαδικασίας και των κριτηρίων που εφαρμόζει.

Στη συνεδρία τέθηκε επίσης το ζήτημα που αφορά την ασφαλιστική κάλυψη του διαμεσολαβητή, καθώς σύμφωνα με τους κανονισμούς, προνοούν για το ελάχιστο όριο της ασφαλιστικής κάλυψης και τους όρους της ασφαλιστικής σύμβασης που απαιτείται για εγγραφή στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών.

Σημειώνεται ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως θέλοντας να μην δημιουργήσει πρόσθετες επιβαρύνσεις στα αρχικά στάδια δημιουργίας του θεσμού των Οικογενειακών Διαμεσολαβητών, οι οποίες να θέτουν σε κίνδυνο την επιτυχία του θεσμού, επέλεξε να μην προχωρήσει στον καθορισμό του ελαχίστου ορίου της ασφαλιστικής κάλυψης και των όρων της ασφαλιστικής σύμβασης που απαιτείται για εγγραφή στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών.

Στην απόφαση αυτή συνυπολογίστηκε το γεγονός ότι λόγω της εθελοντικής φύσης της συμμετοχής των μερών στη διαδικασία, αλλά και της απουσίας δεσμευτικότητας στην τελική συμφωνία, -εκτός εάν κατατεθεί στο Δικαστήριο-, μειώνεται η πιθανότητα πρόκλησης ζημιάς, εξαιτίας επαγγελματικής αμέλειας του διαμεσολαβητή.

Ο Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου, εισηγείται όπως οι ελάχιστες ώρες του ειδικού προγράμματος καθοριστούν σε 60, υπό εποπτεία που να περιλαμβάνουν την ολοκλήρωση δύο τουλάχιστον συμφωνιών συμβιβασμού.

«Σε σχέση με τα προσόντα των εποπτών θεωρούμε ότι οι επόπτες θα πρέπει να προέρχονται από τις επαγγελματικές ομάδες που έχουν ήδη καθοριστεί στα πλαίσια της νομοθεσίας και να έχουν κατ' ελάχιστον 2 χρόνια εμπειρίας σε θέματα διαμεσολάβησης σε περιβάλλον Οικογενειακού Δικαστηρίου», προσθέτει.

Εξηγεί ακόμη ότι «η εισήγηση στην αύξηση των ελάχιστων ωρών εκπαίδευσης αποσκοπεί στην πιο εμπεριστατωμένη κάλυψη θεμάτων που αφορούν στην προστασία των παιδιών και στην αποφυγή του κινδύνου να θιγεί η σωματική ή ψυχολογιή ακεραιότητα του προσώπου».

Διαχωρισμός ρόλου εκκλησίας

Όσον αφορά τον ρόλο της εκκλησίας στο οικογενειακό δίκαιο, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού, σε δηλώσεις του, ανέφερε ότι  με απόλυτο σεβασμό στις θρησκείες και στα δόγματα, σε ότι αφορά στο οικογενειακό δίκαιο θα πρέπει να υπάρχει πλήρης διαχωρισμός κράτους και εκκλησίας.

«Επειδή η εκτελεστική εξουσία δεν αφουγκράζεται αυτά τα σύγχρονα μηνύματα, οφείλουμε να τα καταθέσουμε υπό μορφή τροπολογιών για τον πλήρη διαχωρισμό κράτους και εκκλησίας. Μόνο στο ειδικό ζήτημα που είναι ενώπιον της βουλής», πρόσθεσε.

Με τη σειρά του ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου, ανέφερε ότι «όπως είναι σήμερα οι πρόνοιες στο σύνταγμα μας αλλά και στη νομοθεσία που ψηφίστηκε στην προηγούμενη τροποποίηση του περί Οικογενειακού Δικαστηρίου νόμο, διατηρήθηκε η συμμετοχή της εκκλησίας στη διαδικασία έκδοσης διαζυγίου ή επίλυσης των οικογενειακών διαφορών. Σήμερα υπάρχει η άποψη ότι πρέπει να ξεκαθαρίσει εντελώς ή να αποκλειστεί εντελώς η εκκλησία από αυτές τις διαδικασίες».

«Άποψη μας είναι ότι μέσα από το σύνταγμα, θα πρέπει να φύγει αυτή η πρόνοια, όμως η νομοθεσία θα πρέπει να καθορίσει τις περιπτώσεις θρησκευτικού γάμου όταν τα μέρη επιλέγουν να πραγματοποιήσουν θρησκευτικό γάμο και ότι πρέπει να σέβονται και να υπηρετούν τις αξίες που η ορθόδοξη χριστιανική πίστη καθορίζει», είπε.

Ο κ. Λεωνίδου αναφέρθηκε επίσης στο ζήτημα της έναρξης της διαδικασίας, δηλαδή όταν ένα ζευγάρι αποφασίσει να διαλύσει τον γάμο ή υπάρχουν προβλήματα στη μεταξύ τους σχέση χωρίς να προβούν σε διαδικασία για λύση του γάμου, όμως υπάρχουν τα προβλήματα επικοινωνίας με το παιδί, πρόβλημα με τη διατροφή ή τη χρήση της οικογενειακής στέγης.

Συνεπώς, δήλωσε, πρέπει με μία αίτηση ενώπιον ενός δικαστού να συζητούνται σε γρήγορο χρονικό διάστημα και να αποφασίζει προσωρινά τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο να ρυθμιστούν, δηλαδή, οι σχέσεις που αφορούν διατροφή των παιδιών ή χρήση της κατοικίας – ποιος από τους δύο γονείς θα βρίσκεται στην οικογενειακή στέγη – και το τρίτο με ποιον τρόπο διευθετείται προσωρινά η επικοινωνία των παιδιών».

«Ο λόγος της εισήγησης αυτής είναι για να αποφεύγονται έντονες συζητήσεις και παρεξηγήσεις και πάνω απ’ όλα με επιβάρυνση περιττών εξόδων με τρεις διαφορετικές αιτήσεις ενώπιον των δικαστηρίων ενώπιον τριών διαφορετικών δικαστών», συμπλήρωσε, σημειώνοντας ότι «πολλές φορές οι γονείς χρησιμοποιούν τα παιδιά προς όφελος των δικών τους διαφορών και εξυπηρετώντας το δικό τους εγωισμό. Για αυτό ο νομοθέτης πρέπει να προβλέψει αυτά τα θέματα».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Καλώ το ανώτατο δικαστήριο να σκεφτεί πάρα πολύ σοβαρά αυτή την πρόταση γιατί είναι προς όφελος και της δικαιοσύνης και του χρόνου αλλά κυρίως είναι προς όφελος των παιδιών και των συζύγων», κατέληξε.

Της Ουρανίας Στυλιανού