Έρευνα: Ο καρκίνος τραχήλου της μήτρας μπορεί να εξαλειφθεί

Με 500.000 νέα περιστατικά το χρόνο παγκοσμίως, ο  καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο τρίτος συχνότερος καρκίνος στις γυναίκες κάτω των 45 ετών, ενώ αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από κακοήθεια στο γυναικείο πληθυσμό παγκοσμίως.

Κάθε χρόνο χάνουν την ζωή τους 300.000 γυναίκες από αυτή τη νόσο, η οποία όμως πλέον μπορεί να προληφθεί ή και να εξαλειφθεί στα επόμενα χρόνια, χάρη στον εμβολιασμό.

Μόλις την περασμένη Τετάρτη, η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας της ΕΕ Στέλλα Κυριακίδου, επικαλούμενη πραγματικά δεδομένα, τόνισε ότι με τον εμβολιασμό μπορούμε να μειώσουμε τον αριθμό των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας κατά 90%. Ανέφερε δε ότι στόχος της ΕΕ είναι ο εμβολιασμός του 90% του στοχευμένου πληθυσμού κοριτσιών και η σημαντική αύξηση, έως το 2030, του αριθμού των αγοριών που θα εμβολιαστούν.

Ο «ένοχος»

Ο κυριότερος «ένοχος» για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV (Human Papilloma Virus), ένας ιός που μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής και ο οποίος, μάλιστα, ευθύνεται για το 5% του συνόλου των καρκίνων παγκοσμίως. 

Εκτός από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας προκαλεί και άλλα σοβαρά νοσήματα, όπως καρκίνο του αιδοίου, κόλπου, πέους, πρωκτού, καθώς και γεννητικά κονδυλώματα, ενώ φαίνεται να ευθύνεται και για ορισμένες μορφές καρκίνου του στοματοφάρυγγα, της στοματικής κοιλότητας και του λάρυγγα. 

Παγκοσμίως, η επίπτωση των καρκίνων που σχετίζονται εξ ολοκλήρου ή σε κάποιο βαθμό με τον ιό HPV είναι μεγάλη, με την Κύπρο να μην αποτελεί εξαίρεση.

Σύμφωνα με το Αρχείο Καρκίνου, κάθε χρόνο στη χώρα μας καταγράφονται 36 περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και περίπου 10 θάνατοι εξαιτίας του, αν και το 2015-’16 οι θάνατοι αυξήθηκαν σε 14 και 13 αντίστοιχα, με το μεγαλύτερο ποσοστό να αφορά την αναπαραγωγική ηλικία 35 - 50 ετών.

Σωτήριος ο εμβολιασμός

Το τεστ Παπανικολάου αποτελεί μια εξαιρετικής σημασίας εξέταση καθώς εντοπίζει έγκαιρα τις προκαρκινικές αλλοιώσεις, προλαμβάνοντας έτσι τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Χάρη, ωστόσο, στον εμβολιασμό που εφαρμόζεται τα τελευταία 15 περίπου χρόνια, μπορεί να προληφθεί η λοίμωξη από τον HPV, αποτρέποντας εντέλει την εμφάνιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, με τις Αρχές πλέον διεθνώς να δίνουν έμφαση στον εμβολιασμό των γυναικών, ήδη από την εφηβική ηλικία και πριν την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας. Είναι ενδεικτικό ότι το 80% των θανάτων από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας παρατηρείται σε μη εμβολιασμένες γυναίκες, κυρίως στις υποανάπτυκτες χώρες, όπου το ποσοστό εμβολιασμού είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Αντιθέτως, στις χώρες όπου το εμβόλιο κατά του HPV έχει ενταχθεί εδώ και πέραν της μιας δεκαετίας στο εμβολιαστικό τους σχήμα, οι πρόσφατες έρευνες καταδεικνύουν σημαντική μείωση των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, με τους επιστήμονες να εκφράζουν πλέον αισιοδοξία ότι χάρη στο εμβόλιο για τον HPV αυτός ο καρκίνος μπορεί να εξαλειφθεί στα επόμενα χρόνια.

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε το Νοέμβριο του 2021 στο επιστημονικό περιοδικό “The Lancet” για την επίδραση του εμβολίου σε κορίτσια που εμβολιάστηκαν το 2008 στο Ηνωμένο Βασίλειο, φάνηκε ότι οι προκαρκινικές αλλοιώσεις και τα περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μειώθηκαν κατά 87%.

Κύπρος: Δωρεάν εμβολιασμός σε εφήβους

Στην Κύπρο, το εμβόλιο κατά του HPV έχει συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας και πλέον παρέχεται δωρεάν σε κορίτσια και αγόρια 11-13 ετών μέσω του ΓεΣΥ. 

Μάλιστα οι εμβολιασμοί γίνονται με το εννιαδύναμο εμβόλιο της MSD (πρόκειται για την ίδια εταιρεία που παρασκεύασε το Molnupiravir, το πρώτο χάπι κατά της Covid-19), το οποίο προσφέρει προστασία για 9 διαφορετικά στελέχη του ιού HPV, αποτρέποντας σε ποσοστό πέραν του 90% τη νόσηση. 

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι σημαντικό ο εμβολιασμός να γίνεται πριν την έναρξη της σεξουαλικής ζωής, δεδομένου ότι είναι ιός που μεταδίδεται μέσω της ερωτικής επαφής, ώστε να παρέχει τη μέγιστη προστασία που μπορεί να προσφέρει το εμβόλιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι, αν και ο καρκίνος του τραχήλου του μήτρας δεν αφορά τα αγόρια, εντούτοις όλο και περισσότερες χώρες εντάσσουν και τα αγόρια στο εμβολιαστικό σχήμα για τον HPV προκειμένου να περιοριστεί η μετάδοση του ιού και σταδιακά να μειωθούν οι καρκίνοι που ο HPV προκαλεί, ανάμεσα στους οποίους υπάρχουν, όπως αναφέρθηκε, και καρκίνοι που πλήττουν άντρες και γυναίκες.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Σημειώνεται εξάλλου ότι, με στόχο την πρόληψη του καρκίνου του αναπαραγωγικού συστήματος, η Εθνική Στρατηγική για τη Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία των Νέων (2018-2025) προβλέπει την κάλυψη του 80% των παιδιών με το εμβόλιο HPV, μέχρι το 2025. Η επίτευξη του στόχου αυτού θα οδηγήσει, με μαθηματική ακρίβεια, σε δραστική μείωση των νέων περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας τα χρόνια που θα ακολουθήσουν, αν όχι και στην εξάλειψή τους.