Επιστημονική ενημέρωση για τα εναλλακτικά καπνικά προϊόντα

Eκδήλωση του επιστημονικού τμήματος της Philip Morris παρακολούθησε διαδικτυακά το ygeiawatch με συμμετέχοντες τους Moira Gilchrist, Open Science VP Strategic & Scientific Communications, Gizelle Baker, Open Science, VP Global Scientific Engagement και Pierpaolo Magnani, Open Science, Global Head Behavioral & Regulatory Insights με συντονίστρια την SukhI Hayer, Journalist & Media Expert. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης απαντήθηκαν βασικά ερωτήματα και απορίες μερικά εκ των οποίων παρατίθενται παρακάτω. 

Γιατί η PMI δεν σταματά πλήρως την παραγωγή και πώληση τσιγάρων;

Εάν σταματούσαμε την πώληση τσιγάρων από αύριο, τίποτα ουσιαστικό δεν θα συνέβαινε αναφορικά με το κάπνισμα. Οι καπνιστές θα συνέχιζαν να καπνίζουν, απλώς αλλάζοντας μάρκα τσιγάρου. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Π.Ο.Υ., πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνδρες και γυναίκες καπνιστές  θα συνεχίζουν να καπνίζουν και το 2025. Αυτό που όντως μπορεί να κάνει την αλλαγή, είναι να δοθεί στους ενηλίκους καπνιστές που δεν θέλουν να διακόψουν η δυνατότητα στροφής σε μια εναλλακτική μειωμένης βλάβης, η οποία να είναι και επιστημονικά τεκμηριωμένη. 

Εάν βασιστούμε στις προτιμήσεις των χρηστών και στο ήδη υπάρχον επιχειρηματικό δίκτυό μας, θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε με ταχείς ρυθμούς στην επόμενη φάση και να αφήσουμε πίσω μας την υπόθεση του τσιγάρου. Είμαστε πεπεισμένοι ότι με την κατάλληλη υποστήριξη από τις κυβερνήσεις και τους οργανισμούς δημόσιας υγείας, η πώληση τσιγάρων μπορεί να πάψει μεσοπρόθεσμα να υφίσταται σε πολλές χώρες. Ο απώτερος στόχος για το κάπνισμα τσιγάρων είναι η διακοπή της συνήθειας αυτής και για όσους δεν επιθυμούν να διακόψουν, η παροχή εναλλακτικών λύσεων που δεν θα επιβαρύνουν την υγεία τους.

Η χρήση smoke-free προϊόντων μήπως σχετίζεται με μειωμένες πιθανότητες νόσησης μακροπρόθεσμα, λόγω χαμηλότερων επιπέδων των επιβλαβών ουσιών;

Η χρήση προϊόντων θέρμανσης του καπνού δεν ισοδυναμεί με τη διακοπή ή την αποχή από το κάπνισμα και συμπεριλαμβάνει ένα σχετικό επίπεδο κινδύνου. Όμως πλέον διαθέτουμε στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία η χρήση των προϊόντων αυτών ενέχει κίνδυνο κατά πολύ μικρότερο συγκριτικά με το τσιγάρο. Για παράδειγμα, ανεξάρτητη μελέτη για τη σχέση των εκπομπών των προϊόντων θέρμανσης του καπνού της PMI με την καρκινογένεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η χρήση των προϊόντων αυτών αντί του τσιγάρο, οδηγεί σε χαμηλότερη μέση πιθανότητα για καρκίνο στο σύνολο της ζωής το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του προσδόκιμου ζωής της υπο-ομάδας των καπνιστών που σε άλλη περίπτωση θα πέθαιναν από καρκίνο.

Ποια είναι τα ποσοστά χρήσης του IQOS από νέους;

Εκτός από τις ΗΠΑ, όπου ο FDA ζήτησε τη διεξαγωγή έρευνας που θα αξιολογεί την χρήση στον ανήλικο πληθυσμό, σε άλλες χώρες δεν μας επιτρέπεται να διεξάγουμε έρευνες στους νέους. Ωστόσο, γνωρίζουμε από έρευνες κοινής γνώμης, καθώς και από πρώιμα στοιχεία που προέρχονται από τις ΗΠΑ ότι η χρήση προϊόντων θέρμανσης του καπνού είναι πολύ χαμηλή στους νέους και σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τη χρήση τσιγάρου ή ηλεκτρονικού τσιγάρου. 

Για να παραθέσουμε μερικά στοιχεία, στην Ιαπωνία σε μια εθνικής εμβέλειας μελέτη μεταξύ μαθητών λυκείου, το ποσοστό νέων που χρησιμοποίησαν προϊόντα θέρμανσης καπνού κυμάνθηκε μεταξύ 0,5% και 0,9%. Η καθημερινή χρήση τέτοιων προϊόντων ήταν 0,1% τόσο για τους μαθητές γυμνασίου όσο και τους μαθητές Λυκείου. Στη Γερμανία και Ελβετία, όπου διεξήχθησαν ανεξάρτητες μελέτες σε μεγάλο αριθμό νέων (πάνω από 7.000 στη Γερμανία και 11.000 στην Ελβετία), βρέθηκε ότι η χρήση προϊόντων θέρμανσης καπνού τις τελευταίες 30 ημέρες ήταν 0,1% στη Γερμανία και 1,1% στην Ελβετία. 

Στις ΗΠΑ, η Altria, διεξήγε έρευνα σε νέους μεταξύ 13-20 ετών. Μέρος των αποτελεσμάτων αυτών συμπεριελήφθη στον φάκελο αξιολόγησης που κατέθεσε η PMI στον FDA σχετικά με το IQOS. Τα αποτελέσματα για το πρώτο μισό του 2021 δείχνουν ότι η χρήση του προϊόντος αυτού τον μήνα που προηγήθηκε της έρευνας ήταν 0,4% για νέους ηλικίας 13-17 ετών και 0,3% για νέους ηλικίας 18-20 ετών.

Είμαστε σαφείς στις θέσεις μας: Οι νέοι δεν πρέπει να καπνίζουν, είτε πρόκειται για τσιγάρα, είτε για προϊόντα θέρμανσης καπνού. Παρά το γεγονός ότι οι μελέτες δείχνουν ότι τα προϊόντα θέρμανσης καπνού της ΡΜΙ δεν έχουν διείσδυση στη νεολαία, έχουμε ταχθεί ως εταιρεία κατά της χρήσης προϊόντων νικοτίνης από τους νέους.

Η μειωμένη παρουσία των ουσιών που θεωρούνται τοξικές ή επιβλαβείς για την υγεία που εμφανίζουν τα προϊόντα θερμαινόμενου καπνού σχετίζεται με μειωμένη νοσηρότητα στους χρήστες;

Δεν έχουμε αρκετά στοιχεία σε βάθος χρόνου που να παρακολουθούν τους χρήστες μέχρι την πιθανή νόσηση, ώστε να υποστηρίξουν την ύπαρξη ή μη άμεσου συσχετισμού. Ωστόσο, στα προγράμματα αξιολόγησης που διενεργούμε παρακολουθούμε στενά τα διαφορετικά προϊόντα. Παρακολουθούμε τι συμβαίνει στα άτομα που καπνίζουν. Χρόνο με το χρόνο βλέπουμε ότι αυξάνεται ο κίνδυνος βλάβης στην υγεία και η πιθανότητα νόσησης. Παρατηρούμε επίσης τι συμβαίνει όταν τα άτομα προχωρούν σε διακοπή του καπνίσματος. 

Δεν εξαφανίζονται όλοι οι κίνδυνοι ως δια μαγείας, γιατί αυτό έχει σχέση με το πόσα χρόνια κάπνιζαν πριν τη διακοπή, ωστόσο σταδιακά η βελτίωση στους βασικούς δείκτες είναι ορατή, σε 2-3 χρόνια υπάρχει βελτίωση στην καρδιοαγγειακή λειτουργία, ενώ ο δείκτης κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα η ΧΑΠ μπορεί να χρειάζεται και 15 χρόνια αποχής από το κάπνισμα για να παρουσιάσει σοβαρή μείωση.

Μπορεί η ΡΜΙ να παρέχει περισσότερα δεδομένα σε συνθήκες καθημερινότητας (Real-World-Data);

Τώρα που έχουμε ένα σημαντικό πληθυσμό ατόμων που κάνουν χρήση των εναλλακτικών του τσιγάρου προϊόντων μας, ειδικά σε χώρες όπως η Ιαπωνία, όπου το 22% των καπνιστών χρησιμοποιούν πλέον προϊόντα που θερμαίνουν το καπνό και κάνουν χρήση αυτώνεδώ και αρκετά χρόνια, μπορούμε να αρχίσουμε να αξιολογούμε τα real-world-data, ώστε να εξάγουμε συμπεράσματα για την μείωση της βλάβης. 

Μπορούμε να δούμε τι συνέβαινε πριν την είσοδο των προϊόντων αυτών στην αγορά, μετρώντας τις νοσηλείες σε νοσοκομεία από τις σχετιζόμενες με το κάπνισμα ασθένειες όπως η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ή η Ισχαιμική Καρδιοπάθεια, καθώς και τι συνέβη μετά το 2017, όπου ένας μεγάλος αριθμός καπνιστών έκαναν τη στροφή σε προϊόντα θέρμανσης καπνού. Βλέπουμε ήδη ότι μειώνεται ο αριθμός των νοσηλειών, ωστόσο πιστεύουμε ότι η διενέργεια προοπτικών κλινικών μελετών σε συνδυασμό με τη χρήση αυτών των real-word-evidence θα βοηθήσουν στο να εξαχθούν πολύ χρήσιμα συμπεράσματα.

Όταν συγκρίνετε προϊόντα, υποθέτετε ότι ένα τσιγάρο ισοδυναμεί με μία ράβδο από  το σύστημα θέρμανσης καπνού της ΡΜΙ, ωστόσο αυτή έχει μικρότερο μέγεθος από ένα τσιγάρο. Πώς είστε σίγουροι ότι η σύγκριση είναι σωστή;

Οι διαστάσεις διαφέρουν και η ράβδος έχει σαφώς λιγότερη ποσότητα καπνού συγκριτικά με το τσιγάρο. Όμως αυτό που ενδιαφέρει τους χρήστες είναι η νικοτίνη που παρέχεται. Και το τσιγάρο και η ράβδος καπνού παρέχουν τα ίδια όρια νικοτίνης. Στο τσιγάρο με την καύση ένα μεγάλο ποσοστό νικοτίνης χάνεται, κάτι που δεν συμβαίνει με το θερμαινόμενο προϊόν.

Σε τι ποσοστό οι χρήστες του IQOS σημειώνουν υποτροπή και επιστρέφουν στην χρήση και πάλι του τσιγάρου;

Υπάρχουν όντως χρήστες που επιστρέφουν στο κάπνισμα, όμως το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 5%-10%, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε. Ευτυχώς αυτό είναι κάτι που βλέπουμε να συμβαίνει όλο και λιγότερο σε ενηλίκους καπνιστές που έχουν στραφεί πλήρως στη χρήση του προϊόντος θέρμανσης καπνού της PMI. Παρατηρείται περισσότερο σε χρήστες που βρίσκονται στη μεταβατική φάση, δηλαδή σε αυτούς που χρησιμοποιούν ταυτοχρόνως τσιγάρα και ΙQOS.

Ποια η θέση της ΡΜΙ σε σχέση με την πνευμονοπάθεια EVALI;

Το καλοκαίρι του 2019, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ άρχισαν να διερευνούν μια απότομη αύξηση των νοσηλειών που φάνηκε ότι συνδεόταν με τη χρήση προϊόντων ατμίσματος, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό των ατόμων με EVALI έκαναν χρήση αυτών. Ως ΕVALI ονομάστηκε αυτή η σοβαρή πάθηση των πνευμόνων που έλαβε χώρα σχεδόν αποκλειστικά στις ΗΠΑ. Η EVALI οδήγησε πολλούς ανθρώπους σε νοσηλεία, ενώ κάποιοι από τους νοσηλευθέντες κατέληξαν. Ωστόσο, τα προϊόντα ατμίσματος το 2019 κυκλοφορούσαν στις ΗΠΑ ήδη μια δεκαετία, χωρίς να έχει υπάρξει αντίστοιχο περιστατικό. Οπότε ο FDA προχώρησε σε ανακοινώσεις, προτρέποντας τους ατμιστές να μην κάνουν χρήση τετραϋδροκανναβινόλης (THC) στις συσκευές ατμίσματος. 

Στη συνέχεια και το CDC έκανε ανακοινώσεις σχετικά με την απαγόρευση της χρήσης παράνομων προϊόντων ατμίσματος που περιείχαν THC. Μετά τα μέτρα αυτά, κανένα νέο περιστατικό δεν έλαβε χώρα, γεγονός που δείχνει ότι επρόκειτο για ένα γεγονός, δυστυχώς σοβαρό για την υγεία των πασχόντων, ωστόσο εντοπισμένο και συγκεκριμένης αιτίας.

Ποιες θεωρείτε ότι μπορεί να είναι οι επιπτώσεις της συνόδου COP9 για τις επιχειρηματικές σας κινήσεις;

Η σύνοδος COP9 αφορά τον έλεγχο του καπνού. Η σύμβαση πλαίσιο για τον έλεγχο του καπνίσματος (FCTC) που βρίσκεται υπό την εποπτεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προβλέπει τη συνάντηση κάθε δύο χρόνια μιας ομάδας εκπροσώπων κυβερνήσεων από όλο τον κόσμο που έχει ως θέμα τα μέτρα για τον έλεγχο του καπνού. Αυτή είναι η σύνοδος COP9 και η επόμενη θα γίνει την επόμενη εβδομάδα. 

Δεν συμμετέχουμε σε αυτές τις συζητήσεις, οι οποίες διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών και συνεπώς δεν γνωρίζουμε ποιες ακριβώς επιπτώσεις θα έχει σε εμάς. Από προηγούμενες συνόδους γνωρίζουμε ότι λαμβάνονται κανονιστικά μέτρα για τον περιορισμό του καπνίσματος, κάτι με το οποίο όλοι συμφωνούμε. Ωστόσο, προηγούμενες σύνοδοι δεν αναγνώρισαν τον ρόλο που μπορεί να παίξουν τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού στη μείωση του καπνίσματος. Αυτό που εμείς θα επιθυμούσαμε να προκύψει από την παρούσα σύνοδο, είναι ο επιστημονικός διάλογος γύρω από αυτά τα εναλλακτικά προϊόντα, με βάση τα ενθαρρυντικά στοιχεία που πλέον έχουμε από διάφορες χώρες, όπως η Ιαπωνία, η Ελλάδα και η Ιταλία.

Έχετε σκεφτεί να συνεργαστείτε με κυβερνητικούς φορείς σε όλο τον κόσμο, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα;

Αυτό θα ήταν μια εξαιρετική εξέλιξη και θα είμαστε ευτυχείς να συμμετάσχουμε στις όποιες συζητήσεις. Διαθέτουμε ένα τεράστιο εύρος γνώσεων και επιστημονικής τεκμηρίωσης στο θέμα της μείωσης του καπνίσματος και των εναλλακτικών προτάσεων, ώστε θεωρούμε ότι θα συνεισφέρουμε σημαντικά σε οποιονδήποτε διάλογο. 

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Η αλήθεια είναι ότι μερικές κυβερνήσεις έχουν αντιληφθεί τη σημασία των εναλλακτικών προϊόντων καπνού για τη μείωση του καπνίσματος που αποτελεί μείζον θέμα δημόσιας υγείας. Άλλες κυβερνήσεις παραμένουν επιφυλακτικές στο θέμα αυτό και προτιμούν να συνεχίσουν με τις προσεγγίσεις που έχουν μέχρι σήμερα στο θέμα αυτό Ωστόσο, ο διάλογος μόνο να ωφελήσει μπορεί και αυτή η ωφέλεια αφορά όλες τις πλευρές που κάθονται γύρω από το τραπέζι.

Μαρία Τσιλιμιγκάκη