Επείγει η νομοθέτηση κατά του bullying

Κατακόρυφη αύξηση παρουσιάζουν τα περιστατικά εκφοβισμού «bullying» στην Κύπρο και ειδικότερα σε σχολεία, εργασία, στρατό και αθλητισμό, ενώ τρομοκρατικές είναι οι προβλέψεις για το ενδεχόμενο χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης.

 Αυτό αναφέρθηκε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, η οποία συζήτησε πρόταση νόμου της Προέδρου της Βουλής Αννίτας Δημητρίου και του βουλευτή το ΑΚΕΛ Αντρέα Πασιουρτίδη, με την οποία καθίσταται ιδιώνυμο έγκλημα ο εκφοβισμός, στο χώρο της εκπαίδευσης, του στρατεύματος, του αθλητισμού και της εργασίας.

Η πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου ανέφερε ότι η πρόταση νόμου, αποτελεί ένα ηχηρό μήνυμα για αντιμετώπιση του bullying και περιορισμό του νοσηρού φαινομένου. Τόνισε ότι η πρόταση νόμου θα οδηγηθεί στην Ολομέλεια του σώματος για ψήφιση το συντομότερο δυνατόν.

Ανέφερε ότι έτυχε ενημέρωσης ότι ετοιμάζεται νομοσχέδιο για την ρύθμιση του θέματος, σημειώνοντας όμως ότι η συγκεκριμένη πρακτική έχει καταστεί πλέον συνήθεις πρακτική για την κυβέρνηση και πως χρειάζεται τουλάχιστο ενάμιση χρόνο για την κατάθεση νομοσχεδίου.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Αντρέας Πασιουρτίδης, ανέφερε ότι πρόσφατα στις Ηνωμένες Πολιτείες, νεαροί με την βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, έβαλαν νεαρή να συμμετέχει σε σεξουαλικά όργια και την διαπόμπευσαν στο διαδίκτυο.

Εξέφρασε την ανησυχία ότι τα φαινόμενα αυτά θα φθάσουν και στον τόπο μας και πως επείγει η ψήφιση της συγκεκριμένης νομοθεσίας.

Ανέφερε επίσης ότι το θέμα συζητείται περίπου δύο χρόνια από την Βουλή και πως εάν η κυβέρνηση προτίθετο να καταθέσει νομοσχέδιο είχε τον χρόνο.

Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Πανίκος Λεωνίδου, δήλωσε πρέπει να οριστούν τα ποινική αδικήματα και όχι να είναι γενική η αναφορά σε bullying.

Υπενθυμίζεται ότι η πρόταση νόμου προβλέπει για τον σχολικό εκφοβισμό ποινή φυλάκισης μέχρι 12 μήνες φυλάκιση ή δύο χιλιάδες ευρώ πρόστιμο ή και τις δύο ποινές μαζί.

Για την ψυχολογική χειραγώγηση και η σωματική βία, στους χώρους εργασίας, το στράτευμα και τον αθλητισμό, οι ποινές αυξάνονται στα 5 χρόνια φυλάκιση ή χιλιάδες ευρώ πρόστιμο ή και τις δύο ποινές μαζί.

Θέσεις εμπλεκομένων

Ο εκπρόσωπος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου Ηλίας Στεφάνου υπέδειξε μιλώντας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών ότι πρέπει να καταστούν πιο συγκεκριμένα τα αδικήματα για τις μορφές εκφοβισμού και ηθικής παρενόχλησης.

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Δικαιοσύνης ανέφερε στη συνεδρίαση ότι η θεσμοθέτηση αυτού του ιδιώνυμου ποινικού αδικήματος εντάσσεται στο σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και υλοποιείται σταδιακά. Υπογράμμισε ότι σκοπός είναι να διευκολύνεται η κατηγορούσα αρχή στην τεκμηρίωση του αδικήματος.

Η Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Ελένη Χατζηκακού, αναφέρθηκε ιδιαίτερα κατά τη συνεδρίαση στα παιδαγωγικά μέσα που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού, επισημαίνοντας ότι με τις πολιτικές που εφαρμόζονται από το Υπουργείο Παιδείας «οδεύουμε προς ένα μαθητοκεντρικό σχολείο».

Ο ποινικολόγος Ηλίας Στεφάνου, μιλώντας εκ μέρους του Δικηγορικού Συλλόγου, αναφέρθηκε στην επισήμανση της Προέδρου της Βουλής σχετικά με την αφαίρεση της πρόνοιας για ποινικοποίηση της συμπεριφοράς των παριστάμενων σε περιστατικά εκφοβισμού. Υπογράμμισε ότι μπορεί να υπάρξει μια τέτοια πρόνοια, καθώς υπάρχει σχετικό προηγούμενο στον ποινικό κώδικα. Είπε, ακόμα, ότι είναι καλό να υπάρχει πρόνοια για τον ρόλο των παριστάμενων, στο πλαίσιο της προσπάθειας δημιουργίας κουλτούρας ενάντια στον εκφοβισμό.

Εξάλλου, ο Σταύρος Κούρης, από το Νομικό Τμήμα του Υπουργείου Άμυνας, επεσήμανε ότι το ζήτημα αφορά σε μεγάλο βαθμό το ΓΕΕΦ και ότι θα πρέπει να δοθεί χρόνος για να εξεταστεί προσεκτικά.

Την άποψη ότι είναι σημαντικό να στοιχειοθετηθεί η έννοια «κατ’ εξακολούθηση», εξέφρασε και εκ μέρους της Αστυνομίας, ο Αντρέας Αναστασιάδης. Επεσήμανε, ακόμα, πως σε ό,τι αφορά τον διαδικτυακό εκφοβισμό, ισχύουν και άλλα αδικήματα (παραβίαση προσωπικών δεδομένων, παιδική πορνογραφία, παραβίαση λογαριασμού κ.λπ.) και σημείωσε ότι για τον εργασιακό εκφοβισμό και τον εκφοβισμό στο στράτευμα, απουσιάζει πρόνοια για διαδικτυακό εκφοβισμό, αν και είναι κάτι που γίνεται.

Από το Γραφείο της Επιτρόπου Προστασίας Δικαιωμάτων του Παιδιού αναφέρθηκε ότι υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις για τον ορισμό του σχολικού εκφοβισμού και για την εμπλοκή της αστυνομίας όπου συμβαίνει εκφοβισμός, καθώς επίσης και για τον αν λαμβάνονται υπόψη άλλες ομάδες της σχολικής κοινότητας, πέρα από τα παιδιά. Από το Γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως αναφέρθηκε ότι ήδη είναι υπό διερεύνηση περιστατικά σχολικού εκφοβισμού, για τα οποία δεν ήταν δυνατή διαχείριση εντός του σχολείου.

Προβληματισμό για την επίλυση του προβλήματος του σχολικού εκφοβισμού μέσω της ποινικοποίησής του εξέφρασε ο Δημήτρης Ταλιαδώρος, Πρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ, προκρίνοντας ως λύση τον παιδαγωγικό τρόπο, τη νουθεσία όσων ασκούν εκφοβισμό και των παραδειγματισμό όσων παρακολουθούν τέτοια φαινόμενα. Ανέφερε, δε, ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να ποινικοποιηθεί η διαδικασία στη σχολική μονάδα. Έθεσε, ακόμα, θέμα ηλικιακού ορίου για τον ορισμό των μαθητών στον νόμο, καθώς στα σχολεία φοιτούν έως και 21 ετών, ενώ στα εσπερινά υπάρχει μεγάλο εύρος ηλικιών, από 18 και άνω. Ο εκπρόσωπος της ΟΛΤΕΚ, επιβεβαίωσε ότι θα πρέπει να εξεταστεί πώς ορίζεται ο μαθητής ηλικιακά στο κείμενο του νόμου.

Η Πρόεδρος της ΠΟΕΔ, Μύρια Βασιλείου, επεσήμανε ότι δε θα πρέπει να παραγνωρίζονται, σε περίπτωση παιδιού που ασκεί εκφοβισμό, οι ενδεχόμενες ευθύνες οικογένειας ή/και γονέων για τις πράξεις του και υπογράμμισε τη σημασία μέτρων πρόληψης, καθώς και των μέτρων στήριξης μετά την ποινή/τιμωρία.

Εκπρόσωπος της Ψυχιατρικής Εταιρείας Κύπρου σημείωσε ότι γενικά πρέπει να αναγνωρίζεται η διακριτή αυτή μορφή βίας, ψυχολογικής και σωματικής, σε διάφορους χώρους. Ανέφερε, όμως, ότι υπάρχει περιθώριο καλύτερης διευκρίνισης της εξακολουθητικής συμπεριφοράς, έτσι ώστε να εξαντληθούν τα περιθώρια παρεμβάσεων θεραπευτικού χαρακτήρα, πριν φτάσει η υπόθεση στο δικαστήριο, υπογραμμίζοντας ότι είναι σημαντικό να μην παραμεληθεί η κουλτούρα πρόληψης και θεραπείας

Τη στήριξή τους στο κείμενο της πρότασης εξέφρασαν κατά τη συνεδρίαση η ΣΕΚ, η ΠΕΟ και η συντεχνία ΙΣΟΤΗΤΑ, ενώ η εκπρόσωπος της ΟΕΒ υποστήριξε ότι θα πρέπει να εξαιρεθεί από το κείμενο ο εργασιακός εκφοβισμός και να υπάρχει ειδική ρύθμιση για τη διευθέτηση τέτοιων υποθέσεων.

Δηλώσεις Βουλευτών

Σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση, η Πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου σημείωσε ότι «τα τελευταία περιστατικά εκφοβισμού καταδεικνύουν την ανησυχητική αύξηση και τάση του φαινομένου αυτού» και ότι πρόθεση είναι να βρεθεί το κείμενο προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής το συντομότερο δυνατό.

«Θέλουμε να συγκεκριμενοποιήσουμε το συντομότερο δυνατό όλες αυτές τις εισηγήσεις που ακούστηκαν και να τεθεί ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων για να δοθεί ένα πολύ ηχηρό και ισχυρό μήνυμα στην κοινωνία». Ευχαρίστησε όσους συνεισέφεραν στη συζήτηση στην Επιτροπή και υπογράμμισε ότι «η Βουλή των Αντιπροσώπων δεν παραμένει αμέτοχη μπροστά σε ένα πολύ ανησυχητικό κοινωνικό φαινόμενο».

Εξάλλου, κατά τη συνεδρίαση, η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Φωτεινή Τσιρίδου επεσήμανε ότι είναι σημαντική η πρόληψη, αλλά με τα σημερινά δεδομένα, όπως παρουσιάστηκαν από Υπουργείο Παιδείας και Συντεχνίες, χρειάζεται καταστολή του φαινομένου.

Επίσης, ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου, σημείωσε κατά τη συνεδρία ότι, για να είναι ισορροπημένος ο νόμος, πρέπει να θεσπιστεί και νομικό αδίκημα για ψευδή και σκηνοθετημένη καταγγελία.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, σημείωσε ότι οι προβληματισμοί που αφορούν τεχνικά σημεία, όπως είναι ορισμοί θα εξεταστούν στις επόμενες συνεδριάσεις, αφού υποβληθούν και τα υπομνήματα από τους φορείς. «Εκεί και όπου χρήζει βελτίωσης το κείμενο θα το βελτιώσουμε», είπε.

Της Ελένης Χαραλάμπους