Εθελοντική Αιμοδοσία: Πράξη αλτρουισμού που σώζει ζωές

Η 14η Ιουνίου καθιερώθηκε τον Μάιο του 2004 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη, με στόχο να τιμηθεί διεθνώς ο ανώνυμος εθελοντής αιμοδότης.

Η ημέρα αυτή, αναγνωρίζει τον αλτρουισμό και την ανιδιοτέλεια των ανθρώπων που προσφέρουν τακτικά χρόνο και αίμα, δίνοντας ελπίδα και προοπτική επιβίωσης σε αγνώστους, ενώ παράλληλα λειτουργεί και ως μια υπενθύμιση σε όλους όσους μπορούν, γιατί πρέπει να δίνουν αίμα, για όλους εκείνους που το χρειάζονται.

Ένα πρόωρο νεογνό, ένα παιδογκολογικό περιστατικό, μία μητέρα που αιμορραγεί κατά τη διάρκεια του τοκετού, ένας πολυτραυματίας, ένα άτομο με θαλασσαιμία, είναι μόνο μερικές από τις ομάδες των συνανθρώπων μας που επωφελούνται μέσω της αιμοδοσίας.

Ακόμη, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, εθελοντική αιμοδοσία αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την υγεία και την επιβίωση πολλών ανθρώπων, αφού το αίμα δεν μπορεί να παραχθεί τεχνητά και οι ανάγκες για αίμα παραμένουν σταθερά υψηλές, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις επείγουσας ιατρικής ανάγκης, χειρουργείων και θεραπείας ασθενών με χρόνιες παθήσεις.

Οφέλη και στην υγεία δοτών

Πέρα από τη διάσωση ζωών και την υποστήριξη του συστήματος υγείας, η αιμοδοσία προσφέρει και όφελος στη βελτίωση της υγείας του δότη, καθώς έρευνες δείχνουν ότι οι τακτικοί αιμοδότες μπορεί να έχουν μειωμένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.

Φέτος, με κεντρικό μήνυμα «20 χρόνια προσφοράς. Σας ευχαριστούμε Αιμοδότες», γιορτάζεται η 20ή επέτειος αυτής της σημαντικής ημέρας.

Η ενίσχυση της κουλτούρας της εθελοντικής αιμοδοσίας και η ευαισθητοποίηση του κοινού παραμένουν βασικοί στόχοι για το μέλλον, εξασφαλίζοντας ότι κάθε άτομο που χρειάζεται αίμα, θα το βρει όταν το χρειαστεί.

Συγκεντρώθηκαν 71.798 φιάλες αίματος το 2023

Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε σημαντική πρόοδος στις πράξεις αιμοδοσίας.

Την περσινή χρονιά, οι αιμοδότες ξεπέρασαν τις 86 χιλ.

Με βάση και τα στοιχεία που έδωσε μιλώντας στο YgeiaWatch, η Προϊστάμενη του Κέντρου Αίματος, Ανδρούλα Παναγιώτου, το 2023 οι αιμοδότες στη χώρα μας έφτασαν τους 86.231, από τους οποίους συγκεντρώθηκαν 71.798 φιάλες αίματος, σημειώνοντας αύξηση 3,63% σε σύγκριση με το 2022.

Ωστόσο, όπως αναφέρει, η ζήτηση για αίμα έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό και γίνεται καθημερινός αγώνας για την εξασφάλιση των ποσοτήτων που χρειάζονται.

Η Κύπρος, σύμφωνα με την κ. Παναγιώτου, είναι μία από τις λίγες χώρες που έχουν 100% μη αμειβόμενη εθελοντική αιμοδοσία, γεγονός, όπως επισημαίνει, πολύ σημαντικό για την ασφάλεια του αίματος.

«Λόγω του ότι ο εθελοντής αιμοδότης που αιμοδοτεί τακτικά, ελέγχεται και τακτικά, οι πιθανότητες για σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες μειώνονται αισθητά. Επίσης το κέντρο αίματος προσφέρει δωρεάν αναλύσεις στους αιμοδότες μία φορά τον χρόνο, ενισχύοντας την ποιότητα του αίματος που προσφέρεται», σημειώνει.

«Πάντα υπάρχει ανάγκη για νέους αιμοδότες»

Η κ. Παναγιώτου τόνισε τη σημασία της ευγνωμοσύνης προς τους αιμοδότες, επισημαίνοντας ότι χωρίς την προσφορά τους, δεν θα ήταν δυνατή η κάλυψη των αναγκών για αίμα.

«Η συνεχής ευαισθητοποίηση των νέων αιμοδοτών, είναι ζωτικής σημασίας για την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών για αίμα. Η Κύπρος χρειάζεται συνεχώς νέους αιμοδότες, καθώς οι αιμοδότες που υπάρχουν, ήδη αιμοδοτούν τακτικά και χρειάζονται νέα άτομα που είναι υγιή για να καλύψουν τις ανάγκες», ανέφερε καταληκτικά.

Έξι τράπεζες αίματος στην Κύπρο

Η Υπεύθυνη Νοσοκομειακών Τραπεζών Αίματος στις Ιατρικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας του υπουργείου Υγείας, Μαρία Αδάμου, αναφέρει στο YgeiaWatch ότι οι τράπεζες αίματος αποτελούν τη μοναδική υπηρεσία που εξυπηρετεί τις ανάγκες μετάγγισης παραγώγων αίματος όλων των ασθενών στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

«Έχουν σαν επίκεντρο τον ασθενή, διενεργούν ένα ευρύ φάσμα ανοσοαιματολογικών αναλύσεων και έχουν την ευθύνη να διαθέσουν τα κατάλληλα και απαραίτητα παράγωγα αίματος σε δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτήρια και κλινικές παγκύπρια, κάνοντας σωστή διαχείριση για κάλυψη των αναγκών των ασθενών», τόνισε η κ. Αδάμου.

Σήμερα λειτουργούν παγκύπρια έξι τράπεζες αίματος, δύο στη Λευκωσία, μία στη Λεμεσό, στη Λάρνακα, στην Πάφο και στην Αμμόχωστο, οι οποίες στεγάζονται στα αντίστοιχα δημόσια νοσηλευτήρια. Λειτουργούν όλο το εικοσιτετράωρο, εκτός της τράπεζας αίματος που στεγάζεται στο Μακάριο Νοσοκομείο στη Λευκωσία και βρίσκονται πάντα σε ετοιμότητα για κάλυψη επειγόντων περιστατικών.

«Σαν τράπεζες αίματος θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους αιμοδότες για την πολύτιμη προσφορά τους στον συνάνθρωπό μας που το έχει ανάγκη. Ο συνάνθρωπός μας μπορεί να είναι ένα πρόωρο νεογνό, ένα παιδογκολογικό περιστατικό, μία μητέρα που αιμορράγησε κατά τον τοκετό, ένας πολυτραυματίας, ένα άτομο με θαλασσαιμία», τονίζει.

«Έχουμε κάθε λόγο να αισθανόμαστε υπερηφάνεια για τον Κύπριο πολίτη ο οποίος μέσω της ευαισθητοποίησης και του εθελοντισμού του, προσφέρει το πολυτιμότερο αγαθό για τον άνθρωπο», προσθέτει.

Παράλληλα, αναφέρει ότι «είναι σημαντική η συνεχής ευαισθητοποίηση νέων αιμοδοτών, για να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε στις αυξανόμενες ανάγκες για μετάγγιση. Να θυμόμαστε πάντα ότι στον κύκλο της ζωής μας, σίγουρα ένας δικός μας άνθρωπος μπορεί να χρειαστεί αίμα, ίσως και εμείς οι ίδιοι», επεσήμανε η κ. Αδάμου, η οποία θέλησε να υπογραμμίσει ότι «η χώρα μας έχει πολλές ανάγκες σε αίμα, λόγω και των ατόμων με θαλασσαιμία».

Το 2023, οι τράπεζες αίματος εξυπηρέτησαν 88.000 περιστατικά ασθενών και διενέργησαν 965.000 ανοσοαιματολογικές αναλύσεις σε ασθενείς για τη διάθεση παραγώγων αίματος.

Ένα ευχαριστώ από καρδιάς

Εκτός όμως από τις έκτακτες καταστάσεις, υπάρχουν και χιλιάδες χρόνιοι ασθενείς, οι οποίοι χρειάζονται μεταγγίσεις. Πρόκειται για νεφροπαθείς, θαλασσαιμικούς, ασθενείς των οποίων η ζωή εξαρτάται από την εθελοντική αιμοδοσία, και τη διατήρηση-ενίσχυση αυτής της κουλτούρας.

Για τη σημασία της σημερινής ημέρας, μίλησε στο YgeiaWatch, ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Θαλασσαιμίας, Μίλτος Μιλτιάδους, υπογραμμίζοντας ότι η αιμοδοσία είναι η σημαντικότερη πηγή ζωής αφού η μετάγγιση είναι η βασική θεραπεία της θαλασσαιμίας και των άλλων αιμοσφαιρινοπαθειών.

«Τη σημερινή ημέρα γιορτάζουμε την προσφορά των συνανθρώπων μας στην προσφορά ζωής, η οποία μας κρατά και μας έφερε εδώ που βρισκόμαστε σήμερα, να διεκδικούμε μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και καλύτερη ποιότητα ζωής», υπογράμμισε.

«Παλαιότερα θυμάμαι αναγκαζόμασταν να προστρέξουμε σε συγγενείς και φίλους για να δώσουν αίμα, ούτως ώστε να μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες. Ευτυχώς η κατάσταση με την πάροδο των χρόνων και με πολύ κόπο και προσπάθεια έχει αλλάξει. Σταδιακά, με τη δημιουργία της συντονιστικής επιτροπής αιμοδοσίας στην οποία πρωτοστάτησε ο σύνδεσμος και αργότερα με την ίδρυση και την ενοποίηση του Κέντρου Αίματος, τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει βελτιωθεί αισθητά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ακόμη περιθώρια βελτίωσης», τονίζει.

Αναφερόμενος στην ασφάλεια και ποιότητα του αίματος στην χώρα, ο κ. Μιλτιάδους δήλωσε ότι «βρίσκεται σε πολύ καλύτερα επίπεδα και η Κύπρος μπορεί να είναι πλέον περήφανη για τα επίπεδα επάρκειας και ασφάλειας αλλά και ποσοστού αιμοδοτών».

Ακόμη δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ανάγκη για δημιουργία εθνικής στρατηγικής για την αιμοδοσία, «η οποία να λαμβάνει υπόψη τις νέες προκλήσεις, το περιβάλλον ΓεΣΥ και την άνεση του κάθε πολίτη να έχει πρόσβαση σε χειρουργικές επεμβάσεις και άλλες θεραπείες, κάτι που αυξάνει την ανάγκη για αίμα αλλά και την αλλαγή στον τρόπο ζωής των πολιτών».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Τέλος, ο κ. Μιλτιάδους ανέφερε ότι, «ως Παγκύπριος Σύνδεσμος Θαλασσαιμίας και ως οικογένεια των ατόμων με θαλασσαιμία, ευχαριστούμε από καρδιάς τους χιλιάδες εθελοντές αιμοδότες οι οποίοι με την προσφορά τους μας κρατούν στη ζωή και μας επιτρέπουν να ζήσουμε με ασφάλεια και ποιότητα».

Της Μόνικας Μακρυγιάννη