Εμπόδια στην εφαρμογή των δικαιωμάτων των ασθενών

Δεν εφαρμόζονται πλήρως τα δικαιώματα των ασθενών ούτε μετά την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ) , υποστηρίζει η Ομοσπονδία Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου (ΟΣΑΚ).

Μιλώντας στο YgeiaWatch, με αφορμή τη σημερινή Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών, ο Επίτιμος Πρόεδρος της ΟΣΑΚ, Μάριος Κουλούμας, αναφέρει ότι αν και με την εφαρμογή του ΓεΣΥ, αρκετά από τα προβλήματα των ασθενών έχουν επιλυθεί, εντούτοις κάποια άλλα εξακολουθούν να υπάρχουν.

«Ο ασθενής μέσω του συστήματος έχει πλέον επιλογή και αυτό είναι ένα τεράστιο βήμα στην εφαρμογή των δικαιωμάτων των ασθενών. Να μην ξεχνάμε τις δαπάνες που έπρεπε να πληρώσει ο ασθενής πριν από το ΓεΣΥ για να βρει την υγεία του», αναφέρει.

Προβλήματα στην πρόσβαση

«Συνεχίζουμε όμως να αντιμετωπίζουμε τεράστια προβλήματα», τονίζει ο κ. Κουλούμας, αναφέροντας τις δυσκολίες στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας.

«Ακόμη δεν έχουμε ανακουφιστική φροντίδα, ιδρυματική αποκατάσταση ενώ αντιμετωπίζουμε και πρόβλημα στην πρόσβαση των παιδιών με αναπηρίες στις θεραπείες. Επιπλέον υπάρχει και το πρόβλημα των λιστών αναμονής όπου εκεί γίνεται τρομερή κατάχρηση από τους υγιείς δικαιούχους, με αποτέλεσμα να δημιουργείται πρόβλημα στους χρόνιους αλλά και στους ασθενείς που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα», επισημαίνει.

Παράλληλα, ο κ. Κουλούμας κάνει αναφορά στα προβλήματα που δημιουργούνται λόγω της έλλειψης ελέγχου στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, σημειώνοντας ότι πρέπει να εφαρμοστούν αποτελεσματικοί έλεγχοι και εποπτεία.

«Όταν λέμε ποιότητα εννοούμε την πρόσβαση, την απόδοση και την αποτελεσματικότητα. Για παράδειγμα κάνεις φυσιοθεραπεία μέσω του ΓεΣΥ. Ποιος γνωρίζει μετά τι αποτέλεσμα είχε. Απλώς ο ΟΑΥ πληρώνει. Γίνεται προσπάθεια αλλά δεν έχουμε ακόμη προχωρήσει αρκετά», προσθέτει.

Επιτακτική ανάγκη ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας

Την ίδια ώρα, ο κ. Κουλούμας υπογραμμίζει την επιτακτική ανάγκη για εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας των δικαιωμάτων των ασθενών του 2005 αλλά και την άμεση ανάγκη για προώθηση του νομοσχεδίου του Συνηγόρου του ασθενή.

«Ψηφίστηκε  ένας πολύ πρωτοποριακός νόμος τότε (2005) για την Κύπρο αφού για πρώτη φορά ρυθμιζόταν νομοθετικά το θέμα της εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών, ωστόσο πολλά άρθρα του δεν ήταν εφαρμόσιμα λόγω του ότι δεν υπήρχε ένα Γενικό Σύστημα Υγείας. Στην πορεία και μέχρι σήμερα δυστυχώς ο νόμος αυτός δεν εφαρμόστηκε πλήρως».

Σημειώνεται ότι ο Υπ. Υγείας, δήλωσε την Τρίτη ότι μέσα στις επόμενες μέρες θα προωθηθεί το νομοσχέδιο για τον συνήγορο του ασθενή.

Τα δικαιώματα των ασθενών

Η Ευρωπαϊκή Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών, η οποία συντάχθηκε από το Δίκτυο Ενεργών Πολιτών μαζί µε άλλες 12 Ευρωπαϊκές οργανώσεις το 2002, διακηρύσσει δέκα τέσσερα θεμελιώδη δικαιώματα των ασθενών, που στόχο έχουν να εγγυηθούν ένα «υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας» για όλους τους Πολίτες.

1. Δικαίωμα της πρόληψης

Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να απολαμβάνει την παροχή των κατάλληλων υπηρεσιών προκειμένου να εμποδιστεί η εμφάνιση της ασθένειας.

2. Δικαίωμα της πρόσβασης

Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα πρόσβασης στις απαιτούμενες υπηρεσίες υγείας που αντιστοιχούν στις ανάγκες του. Οι υπηρεσίες υγείας πρέπει να εξασφαλίζουν πρόσβαση σε όλους χωρίς διακρίσεις ως προς την οικονομική κατάσταση, τον τόπο κατοικίας, το είδος της ασθένειας ή τον χρόνο πρόσβασης στις θεραπείες.

3. Δικαίωμα της πληροφόρησης

Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της πρόσβασης σε κάδε είδους πληροφορία που αφορά την κατάσταση της υγείας τους, τις υπηρεσίες υγείας και τον τρόπο να τις χρησιμοποιήσουν καθώς επίσης και σε κάθε τι που είναι διαθέσιμο κατόπιν έρευνας και τεχνολογικής καινοτομίας.

4. Δικαίωμα της συγκατάθεσης

Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε κάθε είδους πληροφορίας ώστε να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων που αφορούν στην υγεία τους. Η πληροφόρηση πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για κάθε θεραπεία και διαδικασία συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής σε επιστημονικά ερευνητικά προγράμματα.

5. Δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής

Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να επιλέγει ελεύθερα ανάμεσα σε διαφορετικές θεραπείες και διαφορετικούς ειδικούς και υπηρεσίες υγείας, κατόπιν επαρκούς πληροφόρησης.

6. Δικαίωμα της εχεμύθειας και της εμπιστευτικότητας

Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να παραμένουν εμπιστευτικά τα προσωπικά τους δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των όσων αφορούν την κατάσταση της υγείας τους και τις σχετικές διαγνωστικές ή θεραπευτικές διαδικασίες καθώς επίσης και στην προστασία του ιδιωτικού χαρακτήρα των διαγνωστικών εξετάσεων, των επισκέψεων σε ειδικούς και των ιατρικών/ χειρουργικών πράξεων γενικά.

7. Δικαίωμα του σεβασμού του χρόνου του ασθενούς

Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν την αναγκαία θεραπευτική αγωγή σε σύντομο και προκαθορισμένο χρονικό διάστημα. Το δικαίωμα αυτό αφορά σε κάθε φάση της θεραπείας.

8. Δικαίωμα της τήρησης των προδιαγραφών ποιότητας

Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας τόσο ως προς την εξειδίκευση τους, όσο και ως προς την τήρηση συγκεκριμένων προδιαγραφών.

9. Δικαίωμα της ασφάλειας

Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να είναι απαλλαγμένοι από βλάβες που οφείλονται στην πλημμελή λειτουργία των υπηρεσιών υγείας, σε ιατρικά σφάλματα και λάθη και το δικαίωμα πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας και θεραπείες που πληρούν αυστηρά πρότυπα ασφάλειας.

10. Δικαίωμα στην καινοτομία

Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε καινοτόμες διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των διαγνωστικών εξετάσεων σύμφωνα με διεθνείς προδιαγραφές, ανεξάρτητα από οικονομικούς παράγοντες.

11. Δικαίωμα της αποφυγής του περιττού πόνου και της ταλαιπωρίας

Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να αποφεύγει όσο το δυνατόν περισσότερο τον πόνο και την ταλαιπωρία σε κάθε στάδιο της ασθένειας.

12. Δικαίωμα της εξατομικευμένης θεραπείας

Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να λαμβάνει διαγνωστικές ή θεραπευτικές υπηρεσίες, προσαρμοσμένες έτσι ώστε να ταιριάζουν όσο το δυνατόν περισσότερο στις προσωπικές του ανάγκες.

13. Δικαίωμα έκφρασης παραπόνων

Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να παραπονείται οποτεδήποτε έχει υποστεί βλάβη καθώς και να λαμβάνει απάντηση ή άλλου είδους ενημέρωση αναφορικά με τα παράπονα του.

14. Δικαίωμα αποζημίωσης

Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να λάβει επαρκή αποζημίωση εντός εύλογου χρονικού διαστήματος σε περίπτωση που έχει υποστεί φυσική, ηθική ή ψυχολογική βλάβη ως απόρροια κάποιας θεραπείας που έλαβε στα πλαίσια παροχής υπηρεσιών υγείας.

Της Μόνικας Μακρυγιάννη