Δρ. Λοΐζου: Ο ρόλος της διατροφής στην πρόκληση καρκίνου

Η διατροφή έχει πολύ σημαντικό ρόλο στη γένεση του καρκίνου, αναφέρει ο τέως Διευθυντής του Παιδογκολογικού/Παιδοαιματολογικού Τμήματος του Μακάριου Νοσοκομείου και Κλινικός Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστήμιου Λευκωσίας, Δρ Λοΐζος Λοΐζου.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, διεθνείς οργανισμοί κρούουν επανειλημμένα καμπανάκι κινδύνου για το αυξημένο σωματικό βάρος και την παχυσαρκία, ως παράγοντες πρόκλησης πολλών μορφών καρκίνου, υποστηρίζοντας ότι η υγιεινή διατροφή είναι σε θέση να προλαμβάνει έως και 33% των νέων περιστατικών καρκίνου ετησίως.

Μιλώντας στο YgeiaWatch o Δρ Λοΐζου, τόνισε ότι η παχυσαρκία και το αυξημένο σωματικό βάρος, είναι αιτία για τουλάχιστον έντεκα μορφές επικίνδυνου καρκίνου.

«Είναι ο καρκίνος του οισοφάγου, του στομάχου, του παχέος εντέρου, του ήπατος, της χοληδόχου κύστης, του παγκρέατος, των νεφρών, του προστάτη, του μαστού, της μήτρας και του θυρεοειδούς», εξηγεί.

Αναφερόμενος στον καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα, υπέδειξε ότι πρέπει να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη την πρόληψη της παχυσαρκίας στην Κύπρο, αφού όπως είπε, «είμαστε πρωταθλητές, τόσο στους ενήλικες, όσο και στα παιδιά και γνωρίζοντας ότι ο καρκίνος του θυρεοειδούς (που και σε αυτό είμαστε πρωταθλητές) μπορεί να προκληθεί από την παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος σώματος, η πρόληψή της μπορεί πραγματικά να βοηθήσει και στην πρόληψη του καρκίνου του θυροειδούς».

«Υπάρχουν έρευνες από την Ευρωπαϊκή Ένωση που δείχνουν ότι η Κύπρος είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη όσον αφορά το ποσοστό των παχύσαρκων παιδιών. Έγινε έρευνα μεταξύ 2016-17 που έδειξε ότι περίπου 20%-21% των παιδιών ηλικίας 6-9 ετών είναι παχύσαρκα ενώ η ίδια έρευνα όταν έγινε το 2018-19 έδειξε το ποσοστό παχυσαρκίας για την ίδια ηλικιακή ομάδα να έχει διπλασιαστεί, δηλαδή 41-42% είναι παχύσαρκα παιδιά», τονίζει.

Όπως πρόσθεσε, μέσα από έρευνες που έχουν κάνει στο Παιδογκολογικό, ως ομάδα Παιδογκολογίας Κύπρου, έχει αποδειχθεί ότι ο καρκίνος του θυροειδούς σε εφήβους μεταξύ 15-19 ετών αυξάνεται κατά 7,6% του συνολικού αριθμού περιστατικών ετησίως και μάλιστα υπάρχει αύξηση και σε μεταστατικές μορφές με μεγαλύτερη στα κορίτσια παρά στα αγόρια.

«Πρέπει να λάβουμε μέτρα επειγόντως διότι ας μην ξεχνάμε ότι τα παχύσαρκα παιδιά θα είναι παχύσαρκοι ενήλικες. Μεγαλώνουμε την γενιά των παιδιών τα οποία θα έχουν ένα προσδόκιμο επιβίωσης μικρότερο από τις προηγούμενες γενιές και θα είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό το πράγμα. Δηλαδή μεγαλώνουμε παιδιά τα οποία θα ασθενούν λόγω παχυσαρκίας, όχι μόνο από καρκίνο αλλά και από πολλές άλλες παθήσεις», σημείωσε.

Πώς η παχυσαρκία προκαλεί καρκίνο

Όπως εξηγεί ο ειδικός, «η παχυσαρκία και το υπερβολικό βάρος σώματος, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για προσβολή από καρκίνο. Ο περιττός λιπώδης ιστός που φορτωνόμαστε παράγει νοσηρές καρκινογόνες ουσίεςπου προάγουν την ανάπτυξη κυττάρων και την καρκινογένεση».

Υπάρχουν ορμόνες ή άλλες νοσηρές ουσίες, προερχόμενες από το περιττό λίπος του παχύσαρκου,οι οποίες δυνατόν να προκαλούν κακοήθη ανάπτυξη κυττάρων, δυσλειτουργία του συστήματος άμυνας του οργανισμού, δηλαδή του ανοσοποιητικού, που μας προστατεύει από τον καρκίνο.

«Για παράδειγμα αν κάποιος θα έπρεπε κανονικά να είναι 80kg με βάση το ύψος του, αλλά είναι 100kg και κουβαλά κάθε μέρα 20kg επιπρόσθετο βάρος, αυτό το βάρος δεν είναι απλά εκεί και το κουβαλά. Αυτά τα 20kg είναι ένας ζωντανός ιστός ο οποίος προκαλεί στον οργανισμό, μεταξύ άλλων,χρόνια φλεγμονή.Αυτό διαχρονικά προκαλεί ζημιά στο DNA και όπως ξέρουμε οι ζημιές των DNA οδηγούν στον καρκίνο», σημειώνει.

«Αυτός ο περιττός ιστός», προσθέτει, «που είναι κυρίως λίπος είναι ένα ενεργό όργανο που παράγει ουσίες που προάγουν τον καρκίνο. Για παράδειγμα στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση εκείνο το λίπος παράγει οιστρογόνα, που δεν έπρεπε να υπάρχουν, και μπορούν να συμβάλλουν στηνανάπτυξη ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως καρκίνο του μαστού και του ενδομητρίου».

Γι’ αυτό τον λόγο εξηγεί, πρέπει να έχουμε υγιεινή διατροφή, επαρκή τακτική σωματική άσκηση, να διατηρούμε ένα κανονικό βάρος σώματος για να απομακρύνουμε αυτό τον κίνδυνο.

Ποιος είναι παχύσαρκος και ποιος υπέρβαρος

Ο Δρ Λοΐζου σημειώνει ότι «για να ξέρουμε αν είμαστε παχύσαρκοι ή υπέρβαροι πρέπει να καταλάβουμε ότι το βάρος του σώματος μας έχει σχέση με το ύψος μας».

Για το λόγο αυτό οι επιστήμονες εδώ και πολλά χρόνια έχουν δημιουργήσει τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Αυτός ο δείκτης υπολογίζεται με βάση το βάρος του σώματος και το ύψος. Αν πάρεις το βάρος κάποιου (σε κιλά) και το διαιρέσεις δια το ύψος του (σε μέτρα) στο τετράγωνο θα βρεις τον δείκτη μάζας σώματος, δηλαδή ΔΜΣ= βάρος (kg) / ύψος (m2 ).

Με βάση τον ΔΜΣ, καθιερώθηκαν οι ακόλουθες κατηγορίες ανθρώπων με βάση τον ΔΜΣ:

1. Λιποβαρής: 18.4 kg/m2ή χαμηλότερος

2. Φυσιολογικού βάρους: 18.5 έως 24.9kg/m2 

3. Υπέρβαρος: 25έως 29.9 kg/m2 

4. Παχύσαρκος κατηγορίας I (ήπια παχυσαρκία):30έως 34.9 kg/m2 

5. Παχύσαρκος κατηγορίας II (σοβαρή παχυσαρκία): 35 έως 39.9kg/m2

6. Παχύσαρκος κατηγορίας ΙΙΙ (πολύ σοβαρή ή καταστροφική παχυσαρκία): 40 kg/m2 ή περισσότερο.

Προφύλαξη από τον καρκίνο μέσω της διατροφής

Σύμφωνα με τον Δρ Λοΐζου, για να προστατευτούμε από τον καρκίνο, θα πρέπει πρώτα να προστατευτούμε από την παχυσαρκία, κάνοντας μία υγιεινή διατροφή και τονίζει τη σημαντικότητα του να διατηρούμε ένα βάρος κανονικό για το ύψος μας (ΔΜΣ 18.5-24.9 kg/m2).

«Μία από τις πιο υγιεινές διατροφές είναι η Μεσογειακή. Μειώνουμε τα ζωικά λιπαρά, το κόκκινο κρέας, τα επεξεργασμένα τρόφιμα, τα αλλαντικά και τα τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, τα πολύ πικάντικα, τα πλούσια σε αλάτι φαγητά (το υπερβολικό αλάτι είναι αιτία πρόκλησης καρκίνου), τα καβουρδισμένα εδέσματα (κρέατα, φρυγανιές ή άλλα) να καταναλώνονται στο ελάχιστο ή να αποφεύγονται πλήρως.Επιλέγουμε αντικαρκινική διατροφή, δηλαδή τρόφιμα με αντικαρκινικές ιδιότητες τα οποία είναι φρούτα, λαχανικά, όπως μεταξύ άλλων λάχανο, μπρόκολο, κράμβη, κουνουπίδι, λαχανάκια Βρυξελλών και δημητριακά ολικής αλέσεως και τρώμε τρόφιμα τα οποία έχουν βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ενώσεις», αναφέρει.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Κλείνοντας, ο Δρ. Λοΐζου τόνισε ότι ενώ η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, δεν σημαίνει ότι όποιος είναι παχύσαρκος ή έχει υπερβολικό βάρος σώματος θα αναπτύξει καρκίνο. Υπέδειξεότι οι στατιστικές και οι έρευνες δείχνουν ότι είναι ένας παράγοντας που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο.

Της Μόνικας Μακρυγιάννη