Διχασμένοι για επιπτώσεις γενετικά τροποποιημένων προϊόντων

Την αντίδραση των «Πρασίνων», προκάλεσε η προχθεσινή έγκριση της πρότασης της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της ΕΕ για τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές (NGT), επισημαίνοντας ότι ως αποτέλεσμα, στο πιάτο μας θα έχουμε περισσότερα τρόφιμα που θα είναι μεταλλαγμένα.

Την ίδια ώρα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), υποστηρίζει ότι δεν έχουν αποδειχθεί επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης τέτοιων τροφίμων από τον γενικό πληθυσμό στις χώρες όπου έχουν εγκριθεί.

Σημειώνεται ότι η πρόταση της ΕΕ, εγκρίθηκε με 47 ψήφους υπέρ, 31 κατά και 4 αποχές.

Στόχος ανθεκτικότερες καλλιέργειες

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την πρόταση αυτή, προωθεί τη χαλάρωση των κανόνων για τις γονιδιακά επεξεργασμένες καλλιέργειες, καθώς, όπως επισημαίνεται, αυτές οι καινοτομίες μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη ανθεκτικότερων καλλιεργειών στην κλιματική αλλαγή και στα παράσιτα.

«Σήμερα, οι κανονισμοί στην Ευρώπη είναι αυστηροί σε σχέση με τους ΓΤΟ, με σκοπό να υπάρχει ασφάλεια και διαφάνεια. Οι ΓΤΟ είναι στην ουσία τρόφιμα που έχουν υποστεί αλλαγή στο DNA τους μέσω γενετικής παρέμβασης, η καλλιέργεια των οποίων θα επιφέρει πολλές επιπλοκές», αναφέρουν οι Πράσινοι.

Μας κοροϊδεύουν

Οι ευρωπαϊκές οργανώσεις που ασχολούνται με το περιβάλλον και θέματα διατροφής, κάνουν λόγο για κοροϊδία. Όπως αναφέρουν, βάφτισαν τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, «νέες γονιδιωματικές τεχνικές».

Υποστηρίζουν επίσης ότι η πρόταση της Επιτροπής για κατάργηση της υποχρεωτικής επισήμανσης και των ελέγχων ασφάλειας , θα έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη διαφάνειας, καθώς οι καταναλωτές, οι αγρότες και οι μεταποιητές τροφίμων, δεν θα γνωρίζουν πλέον εάν τα φυτά που καλλιεργούν και τα τρόφιμα που δημιουργούν ή καταναλώνουν, περιέχουν νέους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ή όχι.

Ενίσχυση επισιτιστικής ασφάλειας

«Η πρόταση αυτή είναι κρίσιμη για την ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας της Ευρώπης με βιώσιμο τρόπο. Έχουμε επιτέλους την ευκαιρία να εφαρμόσουμε κανόνες που ενσωματώνουν την καινοτομία και προσβλέπουμε στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων στο Κοινοβούλιο το συντομότερο δυνατόν», ανέφερε μετά την ψηφοφορία η εισηγήτρια της πρότασης Jessica Polfjärd.

Το Κοινοβούλιο προγραμματίζεται να εγκρίνει την εντολή κατά τη διάρκεια της ολομέλειας στις 5-8 Φεβρουαρίου.

Τί είναι οι γονιδιωματικές τεχνικές 

Οι γονιδιωματικές τεχνικές NGTs είναι μια ποικιλία τεχνικών που τροποποιούν το γενετικό υλικό ενός οργανισμού.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, επί του παρόντος, όλα τα φυτά που λαμβάνονται από NGTs υπόκεινται στους ίδιους κανόνες με τους ΓΤΟ, οι οποίοι είναι από τους πιο αυστηρούς στον κόσμο.

Ως γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα (ΓΤΤ), θεωρούνται τα τρόφιμα, των οποίων το γενετικό υλικό (DNA) έχει τροποποιηθεί με τεχνητό τρόπο, όπως π.χ. με την εισαγωγή γονιδίων από έναν διαφορετικό οργανισμό, χρησιμοποιώντας τις τεχνικές της βιοτεχνολογίας και της γενετικής μηχανικής.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ο κύριος λόγος, που οδήγησε στη δημιουργία τέτοιων οργανισμών, ήταν η ανάγκη για προστασία των καλλιεργειών από έντομα, ζιζανιοκτόνα και ιούς που προσβάλλουν φυτικά κύτταρα, ώστε να αποφευχθεί η επιβάρυνση της υγείας των ανθρώπων αλλά και η επιβάρυνση του περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με του ειδικούς, η ανάγκη προέκυψε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όπου πολλές χώρες χρειάζονταν επειγόντως προμήθειες τροφίμων. Στη συνέχεια, οι επισιτιστικές κρίσεις που ακολούθησαν μετά τη δεκαετία του ΄90, ενέτειναν τις προσπάθειες για γρήγορες λύσεις εφοδιασμού.

Ένας από τους στόχους για την ανάπτυξη φυτών με βάση τους Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς, είναι η βελτίωση της προστασίας των καλλιεργειών, οι αυξημένες αποδόσεις των καλλιεργειών, το μειωμένο κόστος παραγωγής τροφίμων ή/και φαρμάκων, η μειωμένη ανάγκη για φυτοφάρμακα, η ενισχυμένη σύνθεση και ποιότητα των τροφίμων και η αντοχή σε παράσιτα και ασθένειες.

Σύμφωνα με στοιχεία τα οποία επικαλούνται οι «Πράσινοι», οι ΓΤΟ είναι ακόμα πιο ανθεκτικοί στα ζιζανιοκτόνα, με αποτέλεσμα να μην είναι αποτελεσματικά τα παραδοσιακά, φυσικά ζιζανιοκτόνα και να χρειάζεται περαιτέρω χημική παρέμβαση. Ως αποτέλεσμα, ο άνθρωπος καταναλώνει τεράστιες ποσότητες χημικών και βλαβερών ζιζανιοκτόνων.

Καθησυχάζει ο ΠΟΥ

Τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα που διατίθενται επί του παρόντος στη διεθνή αγορά, όπως υποστηρίζει ο ΠΟΥ έχουν περάσει από αξιολογήσεις ασφάλειας και δεν είναι πιθανό να παρουσιάσουν κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία.

Επιπλέον, όπως υπογραμμίζει ο οργανισμός, δεν έχουν αποδειχθεί επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης τέτοιων τροφίμων από τον γενικό πληθυσμό στις χώρες όπου έχουν εγκριθεί.

Κρούουν κώδωνα κινδύνου οι Οικολόγοι

Αντίθετη άποψη, εκφράζει στο YgeiaWatch, το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών, Αλεξία Σακαδάκη.

«Οι Οικολόγοι παρακολουθούν με μεγάλη ανησυχία την εξάπλωση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών εδώ και χρόνια και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί (μεταλλαγμένα προϊόντα) έχουν αποδειχτεί μέσα από εργαστηριακές έρευνες ως επικίνδυνοι για τον ανθρώπινο οργανισμό. Οι έρευνες αφορούσαν κυρίως μεταλλαγμένο καλαμπόκι και σόγια», αναφέρει.

Σύμφωνα με την κ. Σακαδάκη, οι μεγάλες εταιρείες δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή ερευνών στους ΓΤΟ που προωθούν και αυτό, όπως τονίζει, είναι ανησυχητικό.

«Κάτι το οποίο ο ίδιος ο ΠΟΥ παρουσιάζει ως άγνωστο ως προς το κατά πόσο επιβαρύνει τον ανθρώπινο οργανισμό, δεν θα έπρεπε να προσφέρεται χωρίς έλεγχο για κατανάλωση. Μετά από πολλούς αγώνες, ως Κίνημα Οικολόγων, καταφέραμε να περάσουμε νομοθεσία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, για ξεχωριστή ραφοποίηση και σήμανση των προϊόντων που περιέχουν ΓΤΟ. Αυτό βέβαια, όπως αντιλαμβάνεστε δεν ελέγχεται αρκετά, με αποτέλεσμα να παρατηρείται μια «χαλάρωση» της νομοθεσίας. Οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν τι βάζουν στο πιάτο τους και στον οργανισμό τους», προσθέτει.

Τί λένε επιστήμονες και ο Σύνδεσμος Διαιτολόγων

Μεγάλη μερίδα καταναλωτών και επιστημόνων, αντιμετωπίζουν με επιφύλαξη τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα.

Οι κίνδυνοι στους οποίους εστιάζονται, είναι οι αλλεργίες που μπορεί να προκληθούν από τις νέες πρωτεΐνες των ΓΤΤ, η πιθανότητα εμφάνισης ανθεκτικότητας των μικροοργανισμών στα αντιβιοτικά αλλά και σε απρόβλεπτους προς το παρόν κινδύνους.

Όπως υποστηρίζουν, το διάστημα που ο άνθρωπος καταναλώνει τέτοια τρόφιμα είναι μικρό, οπότε δεν έχουν ακόμα πραγματοποιηθεί επιδημιολογικές μελέτες σε μεγάλη κλίμακα και βάθος χρόνου, ώστε να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Κάθε είδος γενετικά τροποποιημένης καλλιέργειας και τροφίμου, πρέπει να μελετάται ξεχωριστά ως προς τις πιθανές άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις του στην υγεία.

Μιλώντας στο YgeiaWatch, η Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πρόεδρος του Συνδέσμου Διαιτολόγων, Δρ Ελένη Ανδρέου, ανέφερε ότι μέχρι στιγμής κανείς δεν γνωρίζει αν τα μεταλλαγμένα τρόφιμα θέτουν την υγεία μας σε κίνδυνο, παρόλο που ερευνητές επιμένουν ότι αν η τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την μεταποίηση/τροποποίηση των τροφίμων εφαρμοστεί σωστά, τότε δεν μπορεί να προκαλέσει περισσότερα πρόβλημα από οποιαδήποτε άλλη τεχνολογία.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Σύμφωνα με τον κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όλα τα τρόφιμα και τροφές που αποτελούνται από, περιέχουν ή παράγονται από ΓΤΟ, πρέπει να έχουν την κατάλληλη σήμανση.

Ο σκοπός είναι να ενημερωθούν οι καταναλωτές και οι αγρότες για την ακριβή φύση και τα χαρακτηριστικά των τροφίμων ή τροφών, έτσι ώστε να μπορούν να κάνουν ενημερωμένες επιλογές. 

Σημειώνεται ότι έχει δημοσιευτεί σχετικός κανονισμός που καθορίζει ως κατώτατο όριο ανιχνευσιμότητας ΓΤΟ το 0,9% για τη σήμανση.

Της Μόνικας Μακρυγιάννη